Σωκράτης Σινόπουλος στο Cretalive: "Η πολίτικη και η κρητική λύρα έχουν πολλές ομοιότητες!"

Συνέντευξη στην Ελίνα Φαρσάρη

Τι σχέση θα μπορούσε να έχει η ελληνική παραδοσιακή μουσική με τη τζαζ; Και όμως, έχει! Το μουσικόφιλο κοινό του Ηρακλείου αλλά και το κοινό εκείνο που ορέγεται στην ανακάλυψη πρωτότυπων ακουσμάτων θα έχει την ευκαιρία να το διαπιστώσει ιδίοις … ωσί στην πρώτη μουσική εκδήλωση με την οποία κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου στις 21:00  το Summer Jazz in Progress Festival στο Αίθριο του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου.

Στην πρώτη αυτή μουσική εμπειρία το κοινό θα απολαύσει μια σπουδαία συναυλία με τον δεξιοτέχνη της πολίτικης λύρας και διεθνούς φήμης Έλληνα μουσικό, Σωκράτη Σινόπουλο που εμφανίζεται μαζί με το κουαρτέτο του «Metamodal». (Πατήστε εδώ για να διεκδικήσετε δύο δωρεάν διπλές προσκλήσεις για τη συναυλία) Ενόψει της πρεμιέρας ο κ. Σινόπουλος, βραβευμένος δημιουργός με πολλές σπουδαίες συνεργασίες στο ενεργητικό του και «βαρύ» βιογραφικό μιλά στο Cretalive, για την πολίτικη λύρα, τη σχέση του με τον Ross Daly, τη τζαζ και τη διδασκαλία στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Διαβάστε παρακάτω ολόκληρη τη συνέντευξη του κ. Σινόπουλου στο Cretalive:

• Την Πέμπτη ανοίγετε την αυλαία του Summer Jazz in Progress Festival. Οπωσδήποτε το κοινό προετοιμάζεται για ένα βίωμα πρωτότυπο, διαφορετικό. Πώς, όμως, συνδυάζεται η παραδοσιακή ελληνική μουσική με τη τζαζ;

«Νομίζω ότι ακριβώς εκεί, στον συνδυασμό ετερόκλητων μουσικών στοιχείων και τεχνοτροπιών οφείλεται η πρωτοτυπία της μουσικής που κάνουμε με το κουαρτέτο, η οποία όπως έχουμε διαπιστώσει κι εμείς οι ίδιοι δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί εύκολα. Και μας αρέσει αυτό. Η παραδοσιακή μουσική είναι ένα βασικό στοιχείο, λόγω και του πρωταγωνιστικού μουσικού οργάνου που είναι η λύρα, η Κωνσταντινουπολίτικη λύρα, αλλά και η τζαζ λόγω των μουσικών οργάνων που την πλαισιώνουν, πιάνο, μπάσο και τύμπανα, αλλά και η Μεσογειακή και η κλασική και η σύγχρονη μουσική λόγω των επιρροών και των εμπειριών που έχουμε και οι τέσσερις μουσικοί που απαρτίζουμε το κουαρτέτο. Βέβαια δεν συνδυάζουμε τις μουσικές αυτές καθ ‘αυτές, τα μουσικά τους κομμάτια εννοώ, το ρεπερτόριο. Δεν διασκευάζουμε δηλαδή ή «πειράζουμε» παραδοσιακά κομμάτια με τζαζ αποχρώσεις ούτε το αντίστροφο. Και για να είμαι ειλικρινής είμαι κάπως επιφυλακτικός ως προς αυτές τις διασκευές ίσως γιατί ασχολήθηκα σε βάθος και για πολλά χρόνια με τις παραδόσεις και προτιμώ να τις αισθάνομαι μέσα στο φυσικό τους ηχητικό περιβάλλον. Οι παραδόσεις προχωρούν και ανανεώνονται με τους δικούς τους όρους και πιστεύω ότι είμαστε πολύ τυχεροί που ζούμε σε μια χώρα με τόσες πολλές ζωντανές και ακμάζουσες μουσικές παραδόσεις. Με το κουαρτέτο λοιπόν παίζουμε νέες συνθέσεις για τη λύρα μου και το πιάνο τρίο. Κάποια κομμάτια έχουν πολύ άμεσες αναφορές στις ελληνικές παραδόσεις, κάποια άλλα είναι σε τζαζ φόρμες, κάποια άλλα ακούγονται πιο κοντά στην κλασική μουσική ή και σε μπαλάντες μερικές φορές.  Αυτό το υλικό είναι η βάση μας και η αφετηρία για να δημιουργούμε διαδραστικούς αυτοσχεδιασμούς με μεγάλη ελευθερία. Αυτοί οι αυτοσχεδιασμοί παίζουν κομβικό ρόλο στη μουσική μας και εκεί ακριβώς είναι που συνδυάζονται ουσιαστικά όλες οι μουσικές τεχνοτροπίες που αγαπάμε και διαμορφώνουν εν τέλει και τον ήχο μας. Θα συμπλήρωνα επίσης ότι στο κουαρτέτο δεν εκπροσωπεί ο κάθε μουσικός απαραίτητα και ένα μουσικό στυλ. Το αυτονόητο θα ήταν να εκπροσωπώ εγώ ο ίδιος την παραδοσιακή μουσική για παράδειγμα και ο Γιάννης Κυριμκυρίδης με το πιάνο του την τζαζ, ή την κλασική μουσική κλπ. Αντιθέτως, ίσως επειδή είμαστε όλοι αρκετά ανήσυχοι, έχουμε ο καθένας ξεχωριστά μια σφαιρική θα έλεγα προσέγγιση της μουσικής. Με άλλα λόγια, η σύνθεση των επιμέρους φαινομενικά ετερόκλητων μουσικών στοιχείων και τεχνοτροπιών έχει γίνει πρωταρχικά από τον καθένα μας ξεχωριστά. Στο κουαρτέτο κομίζουμε τους τέσσερις σύνθετους προσωπικούς μουσικούς μας κόσμους και τους ανασυνθέτουμε σε έναν». 

• Γνωρίζουμε ότι σπουδάσατε πολίτικη λύρα και λαούτο πλάι στον Ross Daly. Πώς ήταν η εμπειρία σας αυτή; Ποια ανάμνηση από τη συμμετοχή σας στον «Λαβύρινθο» είναι αυτή που δεν «ξεθωριάζει»;

«Ο Ross Daly υπήρξε για εμένα δάσκαλος και πρότυπο μουσικού. Έχω πολλές έντονες αναμνήσεις από την συμμετοχή μου στον «Λαβύρινθο» γιατί εκεί ουσιαστικά γνώρισα τη μουσική και έκανα για πρώτη φορά συναυλίες και ηχογραφήσεις. Η ανάμνηση που δεν θα ξεθωριάσει ποτέ είναι η πρώτη μου συναυλία με τον «Λαβύρινθο» που έγινε μάλιστα στο κηποθέατρο Ν.Καζαντζάκης».

• Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να ασχοληθείτε με την πολίτικη λύρα; Υπάρχουν ομοιότητες με την κρητική;

«Είχα την τύχη να γνωρίσω από μικρός, αν και ήμουν παιδί της πόλης, πολλά από τα παραδοσιακά όργανα διότι συμμετείχα στην παιδική χορωδία παραδοσιακής μουσικής του Ιωάννη Τσιαμούλη. Και τις λύρες. Την κρητική και την ποντιακή. Πολίτικη λύρα άκουσα για πρώτη φορά όταν ήμουν δεκατεσσάρων ετών, από τον Τούρκο λυράρη Ihsan Ozgen. Με γοήτευσε ο ήχος και το συγκινησιακό φορτίο της.

Αλλά χαίρομαι που ρωτάτε για τις ομοιότητες της κρητικής και της πολίτικης λύρας, συνήθως ασχολούμαστε με τις διαφορές. Ναι, έχουν πολλές ομοιότητες. Το ίδιο όργανο είναι βασικά. Δύο παραλλαγές του ίδιου μουσικού οργάνου. Με διαφορετικό ρεπερτόριο και τεχνικές εκτέλεσης αν και τα τελευταία χρόνια συνηθίζεται να δανείζεται η πολίτικη λύρα στοιχεία από την κρητική και το αντίστροφο. Με ενδιαφέρει πολύ και προσωπικά αυτή η κατεύθυνση σύνθεσης των τεχνικών εκτέλεσης και σύνθεσης των μουσικών παραδόσεων εν τέλει».

• Ποιο ρόλο παίζει η μουσική στη ζωή σας;

«Πιστεύω πως πέτυχα να διαφυλάξω την αγαπητική μου σχέση προς την μουσική μέχρι τώρα, λόγω των επιλογών που έκανα κατά το παρελθόν υποθέτω. Προστάτευσα αυτή τη σχέση. Η μουσική δεν έγινε ποτέ μια δουλειά ρουτίνας για εμένα. Χαίρομαι πολύ τις συναυλίες, τις πρόβες και τα μαθήματα. Και τελικά πιστεύω ειλικρινά ότι η μουσική με έχει κάνει καλύτερο άνθρωπο».

• Λέγεται ότι είναι δύσκολο να ορίσει κανείς τη τζαζ. Είναι τελικά λαϊκή μουσική ή δεξιοτεχνικός αυτοσχεδιασμός;

«Είναι και τα δύο. Τις τελευταίες δεκαετίες άλλωστε ο όρος τζαζ δεν περιγράφει αποκλειστικά την αμερικανική κλασική τζαζ αλλά ένα ευρύ φάσμα μουσικών πειραματισμών στον χώρο της σύγχρονης δημιουργικής αυτοσχεδιαζόμενης μουσικής. Στο χώρο που ανήκει και η μουσική που παίζουμε με το κουαρτέτο μας δηλαδή».

• Τι απολαμβάνετε περισσότερο; Την επαφή με το κοινό ή τη διδασκαλία στους φοιτητές σας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας;

«Μοιάζουν αυτές οι δύο σχέσεις σε πολλά σημεία. Η επαφή και η ανθρώπινη σύνδεση είναι το ζητούμενο και στις δύο περιπτώσεις. Στις συναυλίες αυτή η σύνδεση επιτυγχάνεται αποκλειστικά με την μουσική, χωρίς αναλύσεις και επεξηγήσεις, με έναν τρόπο μαγικό, μεταφυσικό τολμώ να πω. Στα μαθήματα, όσο και αν προσπαθείς να έχεις πάντα την μουσική στο επίκεντρο, οφείλεις παράλληλα να λειτουργείς ορθολογικά και επιστημονικά. Να αναλύεις και να εξηγείς τα μουσικά φαινόμενα. Προσωπικά προσπαθώ να κρατάω όσο μπορώ τη μαγεία της μουσικής ζωντανή και στα μαθήματα. Και αισθάνομαι ότι στη δική μου περίπτωση η επαφή με το κοινό στις συναυλίες απ’ τη μια μεριά και τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο απ’ την άλλη, αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλοεμπλουτίζονται. Τα μαθήματα με κάνουν καλύτερο μουσικό και οι συναυλίες καλύτερο δάσκαλο». 

Η ταυτότητα της συναυλίας

Με το Heraklion Jazz Festival ανοίγει η αυλαία της νέας περιόδου εκδηλώσεων στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου. Μέσα σε τρεις μέρες, το κοινό της τζαζ μουσικής – και όχι μόνο - θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει πέντε συναυλίες δημιουργικών καλλιτεχνών, χαρακτηριστικά δείγματα του εύρους της ελληνικής τζαζ σκηνής.

Στην πρώτη συναυλία της Πέμπτης ο Σωκράτης Σινόπουλος και το κουαρτέτο του «Metamodal» παρουσιάζουν μουσικές από τα δυο τους άλμπουμ στην παγκοσμίου εμβέλειας γερμανική δισκογραφική εταιρεία ECM. Ο συνδυασμός του αρχέγονου ήχου της λύρας με το πιάνο τρίο, οι εμφανείς επιρροές από την ελληνική παραδοσιακή, τη βυζαντινή και την κλασική μουσική αλλά και η ποικιλομορφία αυτοσχεδιασμών που αντλούν έμπνευση τόσο από τον κόσμο της τζαζ όσο και από αυτόν της σύγχρονης μουσικής, συνθέτουν τον ιδιαίτερο ακουστικό χαρακτήρα του κουαρτέτου,  το οποίο δημιουργήθηκε το 2011 δουλεύοντας αρχικά με διασκευές κομματιών από τις ελληνικές μουσικές παραδόσεις και σύντομα επικεντρώθηκε πάνω σε πρωτότυπες συνθέσεις του Σωκράτη Σινόπουλου.

Συντελεστές:

Σωκράτης Σινόπουλος | λύρα

Γιάννης Κυριμκυρίδης | πιάνο

Δημήτρης Τσέκουρας | μπάσο

Δημήτρης Εμμανουήλ | τύμπανα

Ηχοληψία: Γιάννης Σκανδάμης

Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Χρυσάννα Καρέλλη

Δείτε εδώ τα βιογραφικά των μουσικών και χρήσιμες πληροφορίες για τη συναυλία

Αν θέλετε να διεκδικήσετε δύο δωρεάν διπλές προσκλήσεις για την πρεμιέρα του φεστιβάλ και τη συναυλία του Σωκράτη Σινόπουλου με το κουαρτέτο "Metamodal" πατήστε εδώ

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο