Ο Ψηλορείτης υποδέχεται τους αγίους του!

Και φέτος ο Ψηλορείτης βάζει τα γιορτινά του για να υποδεχτεί τους μεγάλους Αγίους του! Οι μεγάλες κτηνοτροφικές οικογένειες των Ανωγείων έχουν τους «αποκλειστικούς» αγίους στο «σπίτι» του Δία.

Αύριο σειρά έχει η οικογένεια των Αεράκηδων. Το γλέντι - συνάντηση πραγματοποιείται σε υψόμετρο 1300 μέτρων στην γεμάτη από αιωνόβιους πρίνους και ασφεντάμους πλευρά του Ψηλορείτη, όπου οι Αεράκηδες έχουν την "αποστροφή" τους, τον γεωγραφικό δηλ εκείνο χώρο που καταλαμβάνουν τα κοπάδια της οικογένειας. Μαζί τους ανηφορίζουν και οι συγχωριανοί τους, οι φίλοι της οικογένειας από την Κρήτη, την υπόλοιπη Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.  Το θρησκευτικό συναίσθημα στον Ψηλορείτη με τη λαϊκή παράδοση έχουν γίνει «ένα» και ο εορτασμός των Αγίων των βοσκών είναι πανηγυρικός με παγκρήτια ή πανελλήνια κινητοποίηση όλου του σογιού και με εκατοντάδες καλεσμένους. Το διήμερο εορτής κάθε αγίου, ο Ψηλορείτης «αντιλαλεί» από ψαλμωδίες, τραγούδια, μαντινάδες, κρητική μουσική, μία «μυσταγωγία» που παίρνει ο άνεμος από το ψηλότερο βουνό της Κρήτης και τη σκορπά σε όλο το νησί.

Παράλληλα οι βοσκοί κτήτορες των ναών με περίσσια κουβαρντοσύνη φροντίζουν να… ρέει άφθονο στα ποτήρια των παρευρισκομένων ο ντόπιος οίνος και οι «Τάβλες», τα αυτοσχέδια τραπέζια, να είναι γεμάτα από εκλεκτό οφτό κρέας, αρνιά του Ψηλορείτη που ψήνονται επί τόπου. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην όλη οργάνωση παίζουν οι νέες και οι νέοι της κάθε εορτάζουσας οικογένειας που αναλαμβάνουν την εξυπηρέτηση όλων εκείνων που ανηφορίζουν στον Ψηλορείτη.

Ο άγιος προστάτης

Στα Ανώγεια αλλά και στα χωριά γύρω από τη ρίζα του Ψηλορείτη οι μεγάλες κτηνοτροφικές οικογένειες έχουν τον δικό τους Άγιο - προστάτη, ο οποίος όλλως τυχαίως γιορτάζει .... Καλοκαίρι. Λογικό φαίνεται, επειδή οι κτηνοτρόφοι εγκαταλείπουν με τα κοπάδια τους τον Ψηλορείτη τον Χειμώνα μιας και το χιόνι πέφτει πυκνό. 

Μεγάλες κτηνοτροφικές οικογένειες των Ανωγείων που έχουν δικούς τους προστάτες αγίους και τους γιορτάζουν κάθε χρόνο είναι: Αεράκηδες του Προφήτη Ηλία, Ξυλούρηδες του Αγ. Φανουρίου, Μανουράδες τον Αγ. Αριστείδη, Σκουλάδες τον Αγ. Μάμα και τον Αϊ-Γιώργη τον εθελοντή, Σταυρακάκηδες τον Χριστό, Φασουλάδες την Αγ. Μαρίνα, ενώ στον Ψηλορείτη βρίσκεται και ο Αγιος Υάκινθος που είναι προστάτης των ερωτευμένων. Το κλείσιμο γίνεται με τους Βρέντζηδες που εορτάζουν την Παναγία τη Ρουσαλιμνιώτισσα στις 8 Σεπτέμβρη. 

Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, στην απαράμιλλης ομορφιάς, δασωμένη πλευρά του Ψηλορείτη χτίστηκε πριν από χρόνια με συνεισφορά όλων των μελών της οικογένειας και έκτοτε αποτελεί σημείο συνάντησης για τους Αεράκηδες, μικρούς και μεγάλους, που τιμούν τον προστάτη τους. Κάθε χρόνο η γιορτή βελτιώνεται και οργανωτικά αλλά και ως προς την προσέλευση, και η ευχή όλων είναι να υπάρχει υγεία, η γιορτή να συνεχιστεί και να περάσει στις επόμενες γενιές.

Οι καλεσμένοι από τη ρίζα του Ψηλορείτη αλλά και από τη χανιώτικη μαδάρα και τα Λασιθιώτικα, συνηθίζεται να κρατούν ως δώρα στη χάρη του αγίου αρνιά, ρίφια, κριάρια και όμορφους «μπροσταρότραγους», τα λεγόμενα «τασιμάρια», τα οποία δένονται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, εικόνα που εντυπωσιάζει τους πεδινούς. Ορισμένα από αυτά θυσιάζονται στη χάρη του Αγίου, άλλα, τα πιο όμορφα, κληρώνονται και προσθέτονται στα κοπάδια.

Πηγή ζωής και δύναμης των βοσκών είναι οι προστάτες τους άγιοι και όλα τα πανηγύρια στον Ψηλορείτη είναι επιτυχημένα, ομολογούν μέλη μεγάλων οικογενειών, επισημαίνοντας ότι οι βοσκοί έχουν ισχυρούς δεσμούς και μεγάλη αλληλεγγύη σ’ όλη την Κρήτη. Παράλληλα αναφέρουν ότι η κοινωνικότητά τους οφείλεται διαχρονικά στο γεγονός ότι η περιουσία τους είναι κινητή και αλλάζουν τόπο διαμονής τον χειμώνα (χειμαδιό) και πρέπει να έχουν παντού φίλους, συντέκνους, κουμπάρους για να προστατεύσουν την περιουσία τους, τη ζωή τους από πιθανό κίνδυνο επίθεσης, ζωοκλοπής κ.ά.