Μια σειρά κλεμμένα πλακίδια 2.700 ετών επιστρέφονται στο Ιράν από την Ελβετία

Μια εντυπωσιακή ομάδα από 51 πλακίδια που χρονολογούνται από το 700 π.Χ. και λεηλατήθηκαν από έναν ιρανικό αρχαιολογικό χώρο, βρέθηκαν σε μια αποθήκη στην Ελβετία και επιστράφηκαν πρόσφατα στην Τεχεράνη.

Τα πήλινα αυτά πλακίδια είναι μοναδικά και σπάνια και από τα λίγα διασωθέντα από παράνομες ανασκαφές στην περιοχή που βρέθηκαν που έχει τροφοδοτήσει πολλές παράνομες αγορές αρχαίων αντικειμένων.

Τα πλακίδια έχουν μια μεγάλη ποικιλία μοτίβων: φτερωτά λιοντάρια και ταύροι με ανθρώπινα κεφάλια, μυθολογικές μορφές, αρπακτικά πτηνά, ελάφια και λουλούδια ή γεωμετρικά σχέδια. Προέρχονται από το Qalaichi, έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στο δυτικό Ιράν, που βρίσκεται βόρεια της βορειοδυτικής πόλης Boukan, κοντά στα ιρακινά σύνορα. Το Qalaichi ήταν η πρωτεύουσα του βασιλείου των Μανναίων.

Ανακαλύφθηκαν αρχικά τη δεκαετία του 1970 όταν ένας αγρότης που όργωνε στο Qalaichi βρήκε ένα διακοσμημένο τούβλο, πιθανότατα προερχόμενο από την ακρόπολη της περιοχής.

Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε σε εξαιρετικά επιζήμιες παράνομες ανασκαφές, που έγιναν κυρίως με μπουλντόζες. Τελικά, το 1985, έγινε μια επίσημη ανασκαφή διάσωσης, αλλά αυτή εγκαταλείφθηκε γρήγορα λόγω του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Έλαβαν χώρα άλλα 14 χρόνια παράνομης εκσκαφής μέχρι το 1999, όταν έγινε άλλη επίσημη ανασκαφή. Αλλά εκείνη τη στιγμή βρέθηκαν μόνο μικρά θραύσματα σπασμένων πλακιδίων.

Το 1991, ένας Ιρανός έμπορος αρχαιοτήτων με βάση στην Ελβετία επικοινώνησε με τον Τζον Κέρτις, τον τότε φύλακα του Βρετανικού Μουσείου στη Μέση Ανατολή, με σκοπό να πουλήσει μια συλλογή από τούβλα Qalaichi. Ο Κέρτις ταξίδεψε σε μια αποθήκη στο Chiasso, πολύ κοντά στα ιταλικά σύνορα. Προειδοποίησε τον πωλητή ότι τα τούβλα μπορεί να εξήχθησαν παράνομα από το Ιράν και ενημέρωσε ότι πρέπει να επιστραφούν. Η συμβουλή του αγνοήθηκε.

Τα τούβλα παρέμειναν στο Chiasso, αλλά το 2008 οι ιδιοκτήτες αποθήκης αποφάσισαν να την ανοίξουν γιατί ο ενοικιαστής έμπορος δεν είχε πληρώσει τα ενοίκια. Το περιεχόμενο κατασχέθηκε και ειδοποιήθηκαν οι ελβετικές αρχές.

Ο Κέρτις, μαζί με έναν δικηγόρο με έδρα το Λονδίνο, τον Τζέρεμι Σκοτ, επικοινώνησαν με το Εθνικό Μουσείο της Τεχεράνης, το οποίο υπέβαλε επίσημο αίτημα για την επιστροφή τους.

Τα διακοσμημένα τούβλα οδήγησαν σε μια επανεξέταση του μανναϊκού πολιτισμού, αφού δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έζησαν σε αυτόν ήταν καλλιτέχνες υψηλής εξειδίκευσης. Τα σχέδιά τους αποκαλύπτουν επίσης μια ισχυρή ασσυριακή επιρροή, όπως οι ταύροι με φτερωτό κεφάλι.

Η έκθεση The Repriatriated Boukan Glazed Brick Collection from Switzerland θα προβληθεί στο Μουσείο Haghighi στο Boukan και στη συνέχεια στο Εθνικό Μουσείο του Ιράν στην Τεχεράνη.