Η Κυριακή της Τυρινής!

Της Ελένης Μπετεινάκη

Πιάνουμε λοιπόν το καλαντάρι του Μάρτη και σταματάμε στις  5 του μηνός  που φέτος είναι η τελευταία Κυριακή των Απόκρεων και η λεγόμενη «Τυρινή»

Λένε λοιπόν πως σήμερα,της Τυρινής ή τυροφάγου, έχουν την τιμητική τους στο Κυριακάτικο τραπέζι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά, τα ψάρια, το λάδι και τα μακαρόνια. Απαγορεύεται όμως το κρέας.

Τα μακαρόνια θα πρέπει να καταναλωθούν κατά την διάρκεια του γεύματος αλλά και στο δείπνο αφού σχετίζονται με την λατρεία των ψυχών της όλης περιόδου. Μάλιστα γράφει ο Φαίδων Κακουλές πως τα «μακαρώνια» είναι μακαριστικά  τροπάρια και πάντα προσφέρονται ζυμαρικά στις κηδείες σαν μακαρία.

Έχει ίσως λαογραφική αξία να αναφέρουμε πως στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας τα παλαιότερα χρόνια το δείπνο της Τυρίνης τέλειωνε πάντα με ένα αβγό και πολλά αστεία και μαντέματα. Σε κάποια νησιά μάλιστα και ιδιαίτερα στην Σύρο και στην Κάρπαθο κρεμούσαν ένα αβγό από το ταβάνι και  κάθονταν όλοι γύρω από το τραπέζι.  Υστέρα, λεγαν, αφού του δώσουν μια «κουταλιά και φέρνει βόλτα στο τραπέζι» ο καθένας προσπαθούσε να δοκιμάσει λίγο αλλά μόνο αν το κατάφερνε να το πιάσει  με το στόμα του.

Κι αν παρατηρήσετε τούτο το έθιμο θα δείτε πως η Σαρακοστή αρχίζει με …ένα αβγό και κλείνει το Μεγάλο Σάββατο με το τσούγκρισμά των κόκκινων αβγών και την λαϊκή πίστη πως είναι το πρώτο φαγητό μετά την Ανάσταση που επιστρέφουμε στην κατανάλωση όλων των τροφών.

Στην Κρήτη οι σαρικόπιτες, οι μυζηθρόπιτες, τα καλιτσούνια και τα μακαρόνια ή σκιουφιχτά με τον αθότυρο έχουν την τιμητική τους τούτη τη μέρα.

Στη Κύπρο πάλι υπάρχει το έθιμο της «Δαγκαννούρας», δηλαδή καίνε την κλωστή, με την οποία έχουν δέσει το αβγό. Αν καεί η κλωστή, η χρονιά θα είναι καλή.

Πίσω στα δικά μας έθιμα  στην περιοχή της Καστοριάς καίνε την κλωστή και παρατηρούν πόσα ψηλά θα καεί, κάνοντας προγνώσεις και ευχές για το ύψος που θα φθάσουν τα στάχυα των σιτηρών που έχουν σπείρει.

«Στις Εκκλησίες πάλι, διαβάζεται, κατά την πρωινή Θεία Λειτουργία, η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας. Αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο κατανυκτικός εσπερινός της συγγνώμης, κατά τον οποίο ιερείς και πιστοί αλληλοασπάζονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο, ενόψει της επερχόμενης Μεγάλης Τεσσαρακοστής.»*

Καλή Σαρακοστή!

*SanSimera.gr

https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2021/03/blog-post_13.html