ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Από Μακριά*»… Για την Μουσική, το όνειρο, τη ζωή!
Ένα από τα πιο συγκινητικά, αληθινά και ιδιαίτερα βιβλία το «Από μακριά» της Αγγελικής Δαρλάση γράφτηκε ίσως θέλοντας σαν μας θυμίσει ή να μας μάθει για μια πτυχή – πληγή της Ιστορίας, το ολοκαύτωμα των Ρομά
Της Ελένης Μπετεινάκη
“Τα παραμύθια του Σαββάτου” εκτός από το καθιερωμένο τους Σαββατιάτικο ραντεβού συχνά σχολιάζουν βιβλία που αξίζουν την προσοχή σας σε τακτά χρονικά διαστήματα!
Ένα από τα πιο συγκινητικά, αληθινά και ιδιαίτερα βιβλία το «Από μακριά» της Αγγελικής Δαρλάση γράφτηκε ίσως θέλοντας σαν μας θυμίσει ή να μας μάθει για μια πτυχή – πληγή της Ιστορίας, το ολοκαύτωμα των Ρομά. Μια ιστορία σε τούτο το βιβλίο γεμάτη ποίηση, φαντασία, όνειρο, και μηνύματα για μικρούς και μεγάλους.
Για τις φυλές και τους λαούς της Γης…
Για όλους όσους κρατούν στο περιθώριο την διαφορετικότητα…
Για τις κουβέντες και αντιλήψεις των μεγάλων που κρατούν δέσμιες τις αλήθειες και τα θέλω των παιδιών.
Για τη φιλία, την ανοχή, την Ιστορία που πρέπει να γνωρίζουμε, όλοι…
Για το όνειρο, τις επιθυμίες, τη μνήμη…
Για τα στερεότυπα και την κατάρριψή τους.
Για τις λαθεμένες αντιλήψεις και επιρροές.
Για την Μουσική, το χορό, το όνειρο…
Για τις φυλετικές διακρίσεις, τον ρατσισμό, το ολοκαύτωμα, τη γενοκτονία, τους Ναζί.
Μην φοβάστε να χρησιμοποιήσετε λέξεις, μην διστάσετε να συζητήσετε με τα παιδιά δύσκολες έννοιες και πτυχές της Ιστορίας που ματώνουν.
Αλλά ας δούμε την ιστορία της Άλης, ενός κοριτσιού Ρομά που γνωρίζει την αδιαφορία, την περιφρόνηση, την βασανιστική συμπεριφορά, την λύπη, το παράπονο, την δικαίωση…
Η Άλη και η κάθε Άλη, η ηρωίδα της Αγγελικής Δαρλάση θα μπορούσε να είναι ένα σύμβολο για την διαφορετικότητα. Εκείνη την κουλτούρα, την ξένη προς εμάς άποψη για τη ζωή, τις συνήθειες, τα έθιμα.
Η Ιστορία ξετυλίγεται σε ένα Λουνα Πάρκ που από μόνο του είναι ένα σύμβολο. Σύμβολο περιπλάνησης,ελευθερίας ονείρου, ουτοπίας, χαράς, γλεντιού, μαγείας.
Το Λούνα Πάρκ ήταν τόπος μαγικός και για μας σαν ήμασταν παιδιά. Ίσως γιατί η χαρά που νιώθαμε σαν περνούσαμε την μεγάλη σιδερένια πόρτα πλημμύριζε την ψυχή και κάποιες φορές και τα μάτια με προσμονή, λάμψη και όνειρα. Ίσως γιατί όλα εκεί άλλαζαν. Ανεβοκατέβαιναν μαζί με τα αλογάκια οι δικές μας επιθυμίες. Με τους κρίκους κυκλώναμε τον μικρό μας κόσμο τον κρατούσαμε στα χέρια και πλησιάζαμε το όνειρο της νίκης όλο και πιο πολύ. Στη μεγάλη ρόδα ταξιδεύαμε στα ύψη θέλοντας να ακουμπήσουμε τ΄ αστέρια. Στις βαρκούλες που αιωρούνταν και ανέβαιναν όλο και πιο ψηλά νομίζαμε πως θα φτάναμε πιο πάνω και από τον ουρανό.
Η Άλη στην ιστορία συναντά την κοροϊδία, τα πικρόχολα σχόλια, την ύβρη, τον φόβο, την μοναξιά, την απογοήτευση. Οι γονείς των άλλων παιδιών τους λένε να τη φοβούνται γιατί μπορεί και να ΄ναι μάγισσα. Κι όλα αυτά επειδή δεν την καταλαβαίνουν, επειδή δεν μιλάει όπως όλοι, δεν συμπεριφέρεται όπως αυτοί. Επειδή κάποιες φορές περπατά ξυπόλητη, επειδή είναι …ελεύθερη! Κι έτσι την έβλεπαν μόνο ...από μακριά!
Κι ύστερα συνέβη εκείνο το μαγικό που μόνο η μουσική μπορεί να κάνει. Η μουσική και το τραγούδι που ενώνει όλες τις γλώσσες και φυλές του κόσμου. Η μαγική φωνή της Άλη που τραγουδά το τσιγγάνικο τραγούδι Gelem, gelem ο ύμνος ή καλύτερα ένας από του ύμνους των Ρομά.
Κι άλλαξαν όλα με μιάς… Οι συμπεριφορές, τα λόγια, τα αισθήματα, οι πράξεις…
Κι εκείνο το μαντήλι στο κεφάλι της Άλης με τα καφέ ανάποδα τρίγωνα, συμβολικά φτιαγμένα πάνω του ήταν ακριβώς εκείνα που αναγκάστηκαν να φορέσουν στις φόρμες τους οι Ρομανί – Ρομά κρατούμενοι στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς ή όπου αλλού…
Κι ύστερα το φευγιό στ΄ αστέρια, στο όνειρο, στο άπειρο με κλάμα λυτρωτικό, ασταμάτητο…
Μια εκπληκτική προσέγγιση του θανάτου, της αιχμαλωσίας, του άδικου και του παραλόγου…
Το βιβλίο της Αγγελικής Δαρλάση είναι απλά υπέροχο, ονειρικό, και γεμάτο συναίσθημα. Καλογραμμένο, γεμάτο εικόνες και τροφή για σκέψη. Ένα βιβλίο για παιδιά και μεγάλους.
Μια γροθιά στις ανόητες νουθεσίες των ενηλίκων και μια ανοιχτή ματιά στην Ιστορία.
Μια ιστορία που στον επίλογος της η συγγραφέας μας εξηγεί πως και γιατί την εμπνεύστηκε. Μας θυμίζει την φοβερή γενοκτονία των Ρομά από τα γερμανικά στρατεύματα τον γνωστό Ποράιμος (στην γλώσσα τους σημαίνει αφανισμός) και να αναζητήσουμε όσοι δεν ξέρουμε περισσότερες πληροφορίες για ένα ολοκαύτωμα που στοίχησε τη ζωή σε περίπου 500.000 ψυχές.
Ένα βιβλίο που έχει εικονογραφήσει μοναδικά ο Βασίλης Κουτσογιάννης δίνοντας μια ονειρική ατμόσφαιρα της νύχτα ς και της μαγείας του Λούνα Παρκ…
Να το ψάξετε όλοι αυτό το βιβλίο, να το διαβάσετε κι εσείς και τα παιδιά σας.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο : Από Μακριά, Αγγελική Δαρλάση, εικ: Βασίλης Κουτσογιάννης*
και με πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό εδώ : https://s3.gy.digital/metaixmio/uploads/asset/data/19042/Ekpaideutiko_yliko-APO-MAKRIA.pdf
Ακούστε εδώ το τραγούδι Gelem- Gelem Από την Ida Kelarova : https://www.youtube.com/watch?v=M0GFmQUWB9I
ή από την Esma Redzepova : https://www.youtube.com/watch?v=-XCOyB7WStI
Κι εδώ περισσότερα για το Ολοκαύτωμα των Ρομά : https://encyclopedia.ushmm.org/content/el/article/genocide-of-european-roma-gypsies-1939-1945
