Τίτλοι τέλους σε δηλώσεις ΦΠΑ – φόρου εισοδήματος

Προσυμπληρωμένες από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα είναι το αργότερο μέχρι τις αρχές του 2025 όλες οι δηλώσεις ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών.

Η προσυμπλήρωση θα γίνεται αυτόματα με βάση τα στοιχεία που θα έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα myDATA και οι φορολογούμενοι δεν θα έχουν καμία δυνατότητα παρέμβασης και τροποποίησης των προσυμπληρωμένων δεδομένων. Δηλαδή τα προσυμπληρωμένα στοιχεία θα είναι «κλειδωμένα».

Σύμφωνα, ειδικότερα, με το χρονοδιάγραμμα των ενεργειών που έχει συμφωνηθεί μεταξύ υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, από το επόμενο έτος η προσυμπλήρωση και το «κλείδωμα» των δεδομένων -που δεν θα επιτρέπει καμία παρέμβαση και τροποποίησή τους από τους φορολογούμενους- θα ισχύσει για όλες τις δηλώσεις ΦΠΑ, ενώ από το 2025 θα επεκταθεί και στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Με την ολοκλήρωση αυτών των αυτοματισμών, θα είναι αδύνατο για τους φορολογούμενους να δηλώνουν ποσά ακαθαρίστων εσόδων λιγότερα και ποσά εκπιπτόμενων δαπανών περισσότερα από αυτά που προκύπτουν με βάση τα δεδομένα της πλατφόρμας myDATA.

Όσον αφορά τις δηλώσεις ΦΠΑ, τα προσυμπληρωμένα με βάση την πλατφόρμα myDATA δεδομένα που δεν θα μπορούν να τροποποιήσουν οι φορολογούμενοι θα είναι οι φορολογητέες εκροές, τα αναλογούντα σ’ αυτές ποσά ΦΠΑ, οι εκπιπτόμενες εισροές και τα αναλογούντα σ’ αυτές ποσά ΦΠΑ, καθώς και το τελικό αποτέλεσμα της δήλωσης, δηλαδή το χρεωστικό, μηδενικό ή πιστωτικό υπόλοιπο. Από κει και πέρα, ο φορολογούμενος το μόνο που θα μπορεί να κάνει θα είναι, σε περίπτωση χρεωστικού υπολοίπου, να επιλέξει εάν θα το εξοφλήσει εφάπαξ ή σε δύο μηνιαίες δόσεις ή σε περίπτωση πιστωτικού υπολοίπου να επιλέξει αν θα το μεταφέρει για συμψηφισμό με χρεωστικό υπόλοιπο επόμενης δήλωσης.

Όσον αφορά τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, η προσυμπλήρωση θα αφορά τόσο τα δεδομένα των ακαθαρίστων εσόδων όσο και τα δεδομένα των δαπανών. Ακόμη και η κατανομή των ποσών των ακαθαρίστων εσόδων με βάση τις επιμέρους διαφορετικές επιχειρηματικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες κάθε φορολογουμένου, καθώς επίσης και η κατανομή των δαπανών σε διάφορες κατηγορίες θα γίνεται από την ΑΑΔΕ με προσυμπλήρωση των επιμέρους ποσών στους σχετικούς κωδικούς του εντύπου Ε3, με βάση τους χαρακτηρισμούς που θα έχουν γίνει από τους λογιστές ή τους ίδιους τους φορολογούμενους, κατά την υποβολή των στοιχείων στην πλατφόρμα myDATA. Με βάση δε τα δεδομένα που θα έχουν προσυμπληρωθεί και «κλειδωθεί» στο Ε3 θα προσυμπληρώνονται με επίσης «κλειδωμένα» ποσά και οι κωδικοί του Ε1 και του εντύπου «Ν» για τα ακαθάριστα έσοδα και τα καθαρά φορολογητέα εισοδήματα των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών.

Από τη στιγμή που οι δηλώσεις ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος θα είναι προσυμπληρωμένες και τα αναγραφόμενα δεδομένα δεν θα μπορούν να μεταβληθούν από τους φορολογούμενους θα μιλάμε πλέον για μια εξελιγμένη διαδικασία αυτοματοποίησης της συμπλήρωσης των βασικών φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλονται κάθε χρόνο από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Ήδη τα δεδομένα για τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις και ορισμένες κατηγορίες επιδομάτων και κινητών αξιών εμφανίζονται προσυμπληρωμένα και «κλειδωμένα» κάθε χρόνο στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, οπότε με την προσυμπλήρωση και το «κλείδωμα» και των δεδομένων για τα εισοδήματα από επιχειρηματικές δραστηριότητες, η διαδικασία συμπλήρωσης των δηλώσεων θα είναι αυτοματοποιημένη για τη συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων, φυσικών και νομικών προσώπων. Το μόνο που θα απομένει πλέον για τους φορολογουμένους θα είναι να συμπληρώνουν τυχόν στοιχεία για άλλες κατηγορίες εισοδημάτων που απέκτησαν, όπως π.χ. από μισθώματα, τόκους κ.λπ., καθώς και ορισμένους κωδικούς που βοηθούν στη μείωση του τελικού φόρου εισοδήματος, όπως π.χ. τα ποσά των αποδείξεων που αναγνωρίζονται ως αφορολόγητα, τα ποσά των δαπανών που εκπίπτουν από το εισόδημα ή τον φόρο κ.λπ., όπως και τους χαρακτηρισμούς των ιδίων ή μελών των οικογενειών τους ως «φιλοξενούμενων», ως «αναπήρων», ως «συνταξιούχων που δικαιούνται μείωσης τεκμηρίων» κ.ά.

«Βιβλία» στο myDATA

Το επόμενο βήμα που θα γίνει, μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες προσυμπλήρωσης των δηλώσεων με «κλειδωμένα» τα ποσά των φορολογητέων εσόδων και εισοδημάτων των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών, θα είναι η κατάργηση των τηρούμενων εδώ και πολλά χρόνια -είτε σε έντυπη είτε σε ηλεκτρονική μορφή- φορολογικών βιβλίων και η τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας, με την κατάργηση των προστίμων και των λοιπών κυρώσεων που επιβάλλονται σήμερα στους επιχειρηματίες και τους ελεύθερους επαγγελματίες στις περιπτώσεις που, ενώ καλούνται από τις φορολογικές αρχές, δεν επιδεικνύουν τα τηρούμενα βιβλία. Ως «φορολογικά βιβλία» όλων των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών θα νοούνται πλέον τα ηλεκτρονικά βιβλία που συμπληρώνονται στην πλατφόρμα myDATA.

Μηνύματα στην ΠΑΕΛΟ

Το «κλείδωμα» των προσυμπληρωμένων στοιχείων τόσο στις δηλώσεις ΦΠΑ όσο και στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων, των ελευθέρων επαγγελματιών και των αγροτών προανήγγειλαν ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης και ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, κατά τις ομιλίες τους στη διαδικτυακή εκδήλωση της Πανελλήνιας Ένωσης Λογιστών Οικονομολόγων (ΠΑΕΛΟ) που διοργανώθηκε την Πέμπτη, 19-10-2023.

Ο κ. Θεοχάρης ανέφερε σχετικά με το κλείδωμα των δηλώσεων με βάση τα όσα έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα myDATA αλλά και τα πρόστιμα της μη διαβίβασης: «Θέλουμε να κλειδώσουμε τις δηλώσεις του ΦΠΑ αρχικά και τις δηλώσεις φόρου εισοδήματος σε δεύτερο χρόνο. Με αυτό τον τρόπο πλησιάζουμε πάρα πολύ κοντά στους στόχους μας, χωρίς να επιβληθούν πρόστιμα, μόνο στο τέλος εάν χρειαστεί θα τα ενεργοποιήσουμε. Δηλαδή, εάν δούμε ότι η συμμόρφωση έχει φτάσει στο 95% για το τελευταίο 5% μπορούμε να ενεργοποιήσουμε ενδεχομένως και κάποια πρόστιμα ώστε να μην έχουμε υποχρεώσεις που κάποιοι τις τηρούν και κάποιοι δεν τις τηρούν. Θεωρώ ότι αυτό είναι μια πάρα πολύ σημαντική στροφή, είμαστε ήδη εκεί που θέλουμε χοντρικά στα έσοδα, βλέποντας τα στοιχεία για τον ΦΠΑ είμαστε σε ίδιο επίπεδο ή με παραπάνω έσοδα στο 93% των περιπτώσεων σύμφωνα με τις τελευταίες υποβολές, άρα είμαστε σε ένα πολύ καλό σημείο. Στα έξοδα είμαστε ακόμα κάπως μακριά από αυτό που θα θέλαμε, ξέρουμε ότι είναι πιο δύσκολο. Φτάνουμε στο 65% περίπου της συμμόρφωσης, που σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε μια δουλειά σχετικά γρήγορα για να ξεπεράσουμε το 90% που θα ήταν ένας λογικός στόχος».

Ο κ. Θεοχάρης σημείωσε επίσης: «Θέλουμε να προκρίνουμε το κλείδωμα των δηλώσεων στον βαθμό που πετυχαίνουμε την άμεση συμμόρφωση, μακάρι να μη χρειαστούν και τα πρόστιμα. Επειδή ξέρουμε ότι το κλείδωμα των δηλώσεων στην πράξη θα φέρει τη συμμόρφωση, θέλουμε να το αφήσουμε να λειτουργήσει για κάποιο χρονικό διάστημα για κάποιες λίγες δηλώσεις, έτσι ώστε να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους να συμμορφωθούν πριν πάμε σε πιο αυστηρά μέτρα… Θέλουμε και κάνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις, ώστε να αυξηθεί η φιλικότητα και η ευκολία και η δυνατότητα να υλοποιηθούν οι υποχρεώσεις των λογιστών χωρίς να πιέζονται. Έτσι θα υπάρχει και χρόνος και καθαρό μυαλό ώστε να κάνετε σωστά τη σοβαρή δουλειά. Θα δούμε και τρόπους αυτοματοποίησης των χαρακτηρισμών. Δηλαδή, να έρθει το ίδιο το σύστημα να σου αυτοχαρακτηρίζει τη δαπάνη και μετά να είναι στη διακριτική ευχέρεια του λογιστή να διορθώνει τους χαρακτηρισμούς σε περίπτωση που είναι λανθασμένοι. Αυτό είναι κάτι που το εξετάζει η ΑΑΔΕ… Μέχρι το τέλος του έτους η συμφωνία που κάναμε με την ΑΑΔΕ είναι διόρθωση όλων των προβλημάτων, ώστε να μπορείτε να κάνετε τις δηλώσεις του ΦΠΑ αρχικά, και μετά το Ε3 χωρίς πρόβλημα, κλείδωμα αμέσως μετά όλων των συστημάτων».

«Στο επόμενο βήμα»

Από την πλευρά του ο κ. Πιτσιλής ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Σιγά σιγά πρέπει να πάμε στο επόμενο βήμα, να φέρουμε δηλαδή στα ίδια myDATA και δηλώσεις, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να δούμε τις όποιες διαφορές λογιστικής που υπάρχουν. Γενικά… το myDATA είναι ένα εργαλείο πάρα πολύ σημαντικό και για την καθημερινότητα των επιχειρήσεων, αλλά και για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, έχει ανέβει πάρα πολύ ψηλά στην ατζέντα την πολιτική. Είναι ο τρόπος που θα προχωρήσουμε από εδώ και πέρα, δηλαδή τα έσοδα που δηλώνονται να μην είναι λιγότερα από τα έσοδα που βλέπουμε στο myDATA, τα έξοδα να μην είναι περισσότερα από αυτά που βλέπουμε στο myDATA, και όσοι ακόμα δεν έχουν μπει και δεν διαβιβάζουν τα δεδομένα ενώ έχουν υποχρέωση, πλέον θα υπάρξουν σιγά σιγά και αντίστοιχες κυρώσεις. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί όσοι δεν εκπληρώνουν αυτή την υποχρέωση ταλαιπωρούν και τους υπόλοιπους οι οποίοι αναγκάζονται να περάσουν εκείνοι τις δαπάνες τους με χειρόγραφο τρόπο… Σε μια επιχείρηση με απλογραφικά βιβλία πρέπει να φτάσουμε σε ένα σημείο, στην πραγματικότητα, να μη ζητάμε από μια επιχείρηση να μας δείξει βιβλία όταν υπάρχει το myDATA. Υπάρχει λόγος σε έναν έλεγχο δηλαδή να πας να ζητήσεις από μια επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία να της πεις φέρε μου τα βιβλία σου όταν όλα τα δεδομένα είναι πάνω και να πρέπει να συζητάς εάν θα επιβάλεις πρόστιμο μη επίδειξης βιβλίων;».