Τι θα πληρώνουν οι αυτοαπασχολούμενοι συνταξιούχοι

Νέα ειδοποιητήρια άρχισε να στέλνει ο ΕΦΚΑ για πληρωμή εισφορών και κρατήσεων σε χιλιάδες συνταξιούχους που είχαν δηλώσει την απασχόλησή τους έως το 2023 και εμφανίζονται στο μητρώο του φορέα να συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους χωρίς διακοπή από 1/1/2024.

Τα νέα ειδοποιητήρια περιλαμβάνουν τις εισφορές για τον μήνα Ιανουάριο, που είναι αυξημένες κατά 3,5%, καθώς και τον ειδικό πόρο που θεσπίστηκε από 1/1/2024 για τους συνταξιούχους που εργάζονται, με ημερομηνία εμπρόθεσμης πληρωμής έως τις 29 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου Εργασίας, αν οι εισφορές μαζί με τον ειδικό πόρο καταστούν ληξιπρόθεσμες και δεν πληρωθούν, τότε μεταβιβάζονται στο ΚΕΑΟ και η όποια οφειλή θα παρακρατείται από όλη τη σύνταξη, ούτε καν με δόσεις. Όπως αναφέρει το άρθρο 114 του νόμου 5078/2023, "σε περίπτωση μη καταβολής των προβλεπομένων ασφαλιστικών εισφορών και πόρου υπέρ ΕΦΚΑ για διάστημα μεγαλύτερο των 2 μηνών, οι οφειλές παρακρατούνται από το σύνολο των καταβαλλόμενων συντάξεων". 

Με το προηγούμενο καθεστώς, που ήταν σε ισχύ έως τον Δεκέμβριο του 2023, οι συνταξιούχοι που δήλωναν την εργασία τους είχαν μείωση 30% στη σύνταξη και ήταν υποχρεωμένοι να καταβάλλουν τις εισφορές τους.

Με τον νόμο 5078/2023, καταργήθηκε η ποινή 30% και θεσπίστηκε ένας ειδικός πόρος πέραν των εισφορών.

Ο νέος πόρος για τους συνταξιούχους που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα είναι ίσος με το 50% της εισφοράς του κλάδου σύνταξης. Αν πρόκειται για απασχολούμενους συνταξιούχους δικηγόρους ή μηχανικούς που έχουν και επικουρική ασφάλιση, καταβάλλουν τις τρέχουσες εισφορές κύριας και επικουρικής ασφάλισης με προσαύξηση 40%.

Οι συνταξιούχοι που εργάζονται ως μισθωτοί καταβάλλουν τις τρέχουσες εισφορές εργαζομένου (13,85% επί των μηνιαίων αποδοχών τους) συν τον ειδικό πόρο λόγω απασχόλησης, που είναι 10% επί των μικτών μηνιαίων αποδοχών τους. 

Ο ΕΦΚΑ βρήκε αυτόματα τους συνταξιούχους που συνεχίζουν να ασκούν ελεύθερο επάγγελμα και τους έστειλε τα νέα ειδικά διαμορφωμένα ειδοποιητήρια με τις νέες κρατήσεις.

Με την ενεργοποίηση της πλατφόρμας για τη δήλωση της απασχόλησης όλοι οι συνταξιούχοι που εργάζονται –ανεξάρτητα από το αν εμφανίζονται ήδη ως απασχολούμενοι στον ΕΦΚΑ– θα πρέπει να δηλώσουν το είδος της απασχόλησής τους (μισθωτοί ή μη μισθωτοί) προκειμένου να καταβάλουν τις ανάλογες κρατήσεις. 

Για τους συνταξιούχους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία (όπως και οι περισσότεροι) στα ειδοποιητήρια περιλαμβάνονται:

1. Η νέα εισφορά κλάδου κύριας σύνταξης από 1/1/2024, που είναι 175,83 ευρώ.

2. Η νέα εισφορά για τον κλάδο υγείας (σε χρήμα και είδος), που είναι 62,39 ευρώ.

3. Η εισφορά υπέρ ανεργίας (ΟΕΑΔ), που είναι 10 ευρώ.

4. Ο ειδικός πόρος λόγω απασχόλησης, που είναι το 50% της εισφοράς σύνταξης με ποσό 87,92 ευρώ.

Οι συνταξιούχοι που εξακολουθούν από 1/1/2024 να απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πλέον απείραχτη τη σύνταξη χωρίς περικοπή και θα καταβάλλουν συνολική εισφορά 336,14 ευρώ, από την οποία ο έξτρα πόρος είναι 87,92 ευρώ. Σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς υπάρχει μεγάλο όφελος, καθώς, ακόμα και με χαμηλή σύνταξη, η ποινή ήταν μεγαλύτερη. Για παράδειγμα, με σύνταξη 800 ευρώ, έχαναν 240 ευρώ τον μήνα (-30%), ενώ με τη νέα κράτηση παίρνουν πίσω τα 240 ευρώ και πληρώνουν μόνον 87,92 ευρώ.
Για τους συνταξιούχους δικηγόρους και μηχανικούς που εργάζονται ως αυτοαπασχολούμενοι και έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία στα ειδοποιητήρια περιλαμβάνονται:

1. Η νέα εισφορά κλάδου κύριας σύνταξης από 1/1/2024, που είναι 175,83 ευρώ.

2. Η νέα εισφορά για τον κλάδο υγείας (σε χρήμα και είδος), που είναι 62,39 ευρώ.

3. Η εισφορά υπέρ ανεργίας (ΟΕΑΔ), που είναι 10 ευρώ.

4. Η εισφορά επικουρικής ασφάλισης (1η κατηγορία), που είναι 44,24 ευρώ.

5. Ο ειδικός πόρος λόγω απασχόλησης με το 40% της εισφοράς κύριας σύνταξης, που είναι 70,33 ευρώ.

6. Ο ειδικός πόρος λόγω απασχόλησης με το 40% της εισφοράς επικουρικής σύνταξης, που είναι 17,70 ευρώ.

Συνολικά οι συνταξιούχοι μηχανικοί και δικηγόροι που απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες καταβάλλουν συνολική εισφορά 380,49 ευρώ, από την οποία ο έξτρα πόρος είναι 88,03 ευρώ. Σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς υπάρχει και εδώ μεγάλο όφελος, καθώς οι νέες κρατήσεις είναι ελάχιστες σε σύγκριση με το 30% της σύνταξης που κοβόταν με το προηγούμενο καθεστώς.