Τα οικονομικά μέτρα της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της πανδημίας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να κάνει μια σημαντική ανακοίνωση σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης για να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση.

Θα ρίξουμε μια ματιά στο τι έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση από τον Μάρτιο για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν οικονομικά ζητήματα που σχετίζονται με το ξέσπασμα του COVID-19.

Ως μια πρώτη απάντηση, η Επιτροπή επέτρεψε ευελιξία στη χρήση των χρημάτων που απομένουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Ο Ζολτ Ντάρβας, αναλυτής στο Ινστιτούτο Bruegel εξηγεί: «Κατά μία έννοια, αυτό δεν είναι νέο χρήμα, επειδή ήταν ήδη στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αλλά ένα μεγάλο μέρος του δεν θα είχε χρησιμοποιηθεί. Και τώρα με αυτήν τη νέα πρωτοβουλία, αυτά τα χρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ώστε τα κράτη μέλη να λάβουν μεγάλη και νέα χρηματοδότηση».

Μέχρι στιγμής η μεγαλύτερη μεσολάβηση έχει έρθει από τη Φρανκφούρτη, όπου η ΕΚΤ ανακοίνωσε τον Μάρτιο ένα τεράστιο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων αξίας 750 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Η ΕΚΤ αγόραζε και στο παρελθόν χρέος από χώρες της ευρωζώνης, αλλά γινόταν αυστηρά ανάλογα με το ΑΕΠ και τον πληθυσμό της συγκεκριμένης χώρας.

Τώρα είναι έτοιμη να βοηθήσει όσους βρίσκονται σε βαθιά κρίση.

Ο Ζολτ Ντάρβας προσθέτει: «Αυτό που είναι πολύ σημαντικό για τις νέες αγορές έκτακτης ανάγκης λόγω της πανδημίας είναι ότι δεν υπάρχει τέτοιος περιορισμός και η ΕΚΤ μπορεί με μεγάλη ευελιξία να αγοράσει κρατικά ομόλογα των κρατών μελών της Ευρωζώνης».

Τον Απρίλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος SURE, το οποίο χρηματοδοτεί μέτρα προστασίας της εργασίας στα κράτη μέλη με πίστωση.

«Το όφελος για τα κράτη μέλη θα μπορούσε να είναι ότι λαμβάνουν ένα πολύ φθηνό δάνειο, δυνητικά με μηδενικό επιτόκιο, επειδή η ΕΕ μπορεί να δανειστεί σχεδόν με μηδενικό επιτόκιο μακροπρόθεσμα», τονίζει ο αναλυτής.

Τον Απρίλιο, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα εγγυήσεων ύψους 25 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Αυτό θα μπορούσε να αποφέρει έως και 200 δισεκατομμύρια σε πίστωση.

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ήταν η κύρια πηγή διάσωσης για την Ελλάδα νωρίτερα με πολύ αυστηρούς όρους. Τον Μάιο οι υπουργοί της Ευρωζώνης επέκτειναν το πεδίο εφαρμογής του ταμείου για να καλύψουν την κρίση του κορονοϊού.

Ο αναλυτής προσθέτει: «Η μόνη απαίτηση αυτή τη φορά είναι ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να ξοδέψουν αυτά τα χρήματα σε δαπάνες που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη. Περιορίζεται επίσης στο 2% του ΑΕΠ, είναι ένα πολύ μικρότερο δάνειο».

Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει εξασφαλίσει κυρίως φθηνή πίστωση στα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση της κρίσης.

«Εάν η Γερμανία επωφεληθεί από οποιαδήποτε από τις δυνατότητες, γνωρίζετε ότι η αποπληρωμή αυτών των δανείων δεν θα είναι πρόβλημα, αλλά για ορισμένα άλλα κράτη μέλη που έχουν ήδη πολύ υψηλό δημόσιο χρέος όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία ή ίσως η Ισπανία, το να επιστρέψουν τα νέα δάνεια μπορεί να να είναι δύσκολο», λέει ο ίδιος.

Το ερώτημα είναι τώρα ποιο είναι το ύψος των επιχορηγήσεων που είναι πρόθυμα τα κράτη μέλη να δώσουν στο ταμείο ανάκαμψης.

Αν κυριαρχήσει η γαλλογερμανική πρόταση, αυτό θα μπορούσε να δώσει μεγαλύτερη βοήθεια σε χώρες που έχουν ανάγκη σε σύγκριση με όλα τα πακέτα που έχουν εγκριθεί μέχρι τώρα. Και αυτή μπορεί να είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία για την αλληλεγγύη της ΕΕ στην πρόσφατη ιστορία.