Τα "μυστικά" των ηλεκτρονικών αποδείξεων

Στις 5.000 ευρώ ανέρχεται το όριο των δαπανών που πρέπει να καταβληθούν με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής από τον φορολογούμενο του οποίου είναι κατασχεμένοι ένας ή περισσότεροι λογαριασμοί, πλην του ακατάσχετου λογαριασμού.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να βρίσκονται ήδη σε «επιφυλακή», καθώς μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να έχουν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ηλεκτρονικές αποδείξεις, για γλιτώσουν το πρόστιμο 22% της εφορίας, αλλά και για να πετύχουν έκπτωση 30% από το φορολογητέο τους εισόδημα.

Όλοι πάντως θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αν οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του εκάστοτε φορολογικού έτους και αφορούν, όπως διευκρινίζεται και σε απόφαση (υπ’ αριθμ. 2476/2022) της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσης αυτών, δανειακές υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) και για ενοίκια, υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, τότε το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται στο 20%, υπό την προϋπόθεση ότι οι δαπάνες έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Επισημαίνεται δε ότι στα ενοίκια περιλαμβάνεται το ποσό που καταβάλλεται για ενοίκιο κύριας ή και δευτερεύουσας κατοικίας του φορολογούμενου, επαγγελματικής στέγης, καθώς και το ποσό που καταβάλλεται για ενοίκιο κατοικίας των εξαρτώμενων τέκνων του που φοιτούν σε άλλη πόλη.

Επίσης, στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνονται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, όπως αυτό προκύπτει κατά την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου του οικείου φορολογικού έτους, το ποσό της διατροφής που δίδεται από τον φορολογούμενο στον/ην διαζευγμένο/η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή και σε εξαρτώμενο τέκνο του, εφόσον αυτό καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι ειδικά για τα φορολογικά έτη 2022 έως και 2025 οι δαπάνες Υγείας υπολογίζονται στο διπλάσιο της αξίας τους για την κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών.

Ποιοι εξαιρούνται

Υπάρχουν φυσικά συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων που απαλλάσσονται από την υποχρέωση πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και δεν απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις και οι οποίες, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι οι εξής:

i) Φορολογούμενοι που ως το τέλος του εκάστοτε φορολογικού έτους έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους.

ii) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

iii) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

iv) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.

v) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΕΟΧ, όσο και οι τρίτες χώρες.

vi) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

vii) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

viii) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

ix) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

x) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

xi) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.

xii) Οι φυλακισμένοι.

Οι ομάδες δαπανών

Όσον αφορά ειδικότερα τις δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών για τις οποίες ισχύει το bonus της έκπτωσης 30%, εφόσον πραγματοποιηθούν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, περιλαμβάνονται στις ακόλουθες ομάδες του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ και αφορούν:

*** Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά).

*** Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός).

*** Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση).

*** Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων.

*** Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες).

*** Ομάδα 6 (Υγεία).

*** Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων.

*** Ομάδα 8 (Επικοινωνίες).

*** Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

*** Ομάδα 10 (Εκπαίδευση).

*** Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια).

*** Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες).

Για να μπορέσει, λοιπόν, ένας φορολογούμενος να εξασφαλίσει την εν λόγω έκπτωση για προϊόντα ή υπηρεσίες που λαμβάνει, θα πρέπει υποχρεωτικά σε κάθε περίπτωση να πληρώνει με κάρτα ή με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες.

Το ποσό των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλον σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών.

Έσοδα από εργασία, συντάξεις και επιχειρείν

Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για κάθε φορολογικό έτος ορίζεται σε 30% του πραγματικού εισοδήματος, ενώ το αφαιρούμενο ποσό εισοδήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ ετησίως από το πραγματικό εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα και ακίνητη περιουσία. Έτσι, για παράδειγμα, εάν ένας φορολογούμενος συγκεντρώσει ηλεκτρονικές αποδείξεις ύψους 4.000 ευρώ θα τύχει έκπτωσης από το φορολογητέο του εισόδημα ποσού ύψους 1.200 ευρώ.

Όσοι φυσικά δεν καταφέρουν να συγκεντρώσουν το απαιτούμενο ποσό θα κληθούν να πληρώσουν πρόστιμο στην εφορία με συντελεστή 22%, στο ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.