Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο μέλη του ΔΣ να συνάπτουν (ή να χρειάζεται να συνάψουν) συμβάσεις με την ΑΕ ή να έχουν συναλλαγές μαζί της.
Ευρύτερα: να συναλλάσσονται με την ΑΕ πρόσωπα που λόγω της θέσης ή της ιδιότητάς τους είναι δυνατό να επηρεάσουν, προς ίδιο όφελος, το περιεχόμενο των συγκεκριμένων συναλλαγών. Πρόκειται για τις λεγόμενες συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη («related party transactions»).
Είναι, άραγε, νόμιμες τέτοιες συμβάσεις και συναλλαγές; Ποιες οι προβλέψεις του νόμου;
Περιεχόμενο & Σκοπός Ρύθμισης
Οι σχετικές ρυθμίσεις του νόμου για τις ΑΕ αφορούν τη σύναψη οποιασδήποτε σύμβασης της εταιρείας με μέλη ΔΣ και συνδεδεμένα μέρη. Επίσης, την παροχή από την ΑΕ ασφαλειών και εγγυήσεων προς τρίτους υπέρ των προσώπων αυτών. Για τούτες θεμελιώνεται, ως βασικός κανόνας, η απαγόρευσή τους-με την εξαίρεση της τήρησης των προβλεπόμενων μηχανισμών ενδοεταιρικής αδειοδότησης και δημοσιοποίησης. Αν αυτοί δεν τηρηθούν, η σύναψη των εν λόγω συναλλαγών είναι άκυρη. Υφίστανται, ωστόσο, ορισμένες εξαιρέσεις, για τις οποίες επόμενη αρθρογραφία μας.
Υποκειμενικό Πεδίο Εφαρμογής
Η Συμβαλλόμενη ΑΕ
Οι ρυθμίσεις και απαγορεύσεις του νόμου για τις ΑΕ καταλαμβάνουν το σύνολο των ΑΕ με καταστατική έδρα στην ελληνική επικράτεια. Καταλαμβάνονται, επίσης, τόσο οι εισηγμένες όσο και οι μη εισηγμένες ΑΕ-με επιμέρους, όμως, διαφοροποιήσεις. Συναλλαγές κατά το στάδιο της ίδρυσης της ΑΕ, διέπονται από ειδική ρύθμιση.
Τα Συνδεδεμένα Μέρη
Το καταστατικό της ΑΕ είναι δυνατό να διευρύνει σημαντικά το εύρος των προσώπων που καταλαμβάνουν οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Ο νόμος, εντούτοις, ορίζει:
Ως Προς Τις Εισηγμένες ΑΕ
Τα συνδεδεμένα με αυτές πρόσωπα ορίζονται με βάση τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα.
Στα συνδεδεμένα μέρη εντάσσονται τα πρόσωπα εκείνα (φυσικά ή νομικά) που ασκούν σημαντικό έλεγχο και επιρροή στην εταιρεία. Το ίδιο και όσα επιφορτίζονται με κρίσιμα διοικητικά καθήκοντα (συμπεριλαμβανομένων και των ανώτατων διοικητικών στελεχών). Επίσης, τα στενά μέλη της οικογένειάς τους και οι εταιρείες συμφερόντων τους.
Ως Προς Τις Μη Εισηγμένες ΑΕ
Η σχετική ρύθμιση καταλαμβάνει τα μέλη του ΔΣ, τα πρόσωπα που ελέγχουν την ΑΕ, τα στενά μέλη της οικογένειας των μελών του ΔΣ ή των προσώπων που ελέγχουν την ΑΕ καθώς και τα ελεγχόμενα από αυτά νομικά πρόσωπα:
Αντικειμενικό Πεδίο Εφαρμογής
Η ισχύουσα ρύθμιση καταλαμβάνει κάθε δικαιοπραξία (ενδ.: πώληση, μίσθωση, δωρεά, δάνειο). Επίσης και τις επωφελείς, κατά την κρίση του ΔΣ, συναλλαγές. Ομοίως, εταιρικές πράξεις που έχουν χαρακτήρα σύμβασης (λ.χ. ίδρυση εταιρείας μεταξύ της ΑΕ και συνδεδεμένου μέρους).
Οι διοικητές (:μέλη ΔΣ και υποκατάστατα όργανα) και οι μέτοχοι πλειοψηφίας συχνά (λανθασμένα όμως) ταυτίζουν το προσωπικό τους συμφέρον με εκείνο της ΑΕ. Την περιουσία της τελευταίας με τη δική τους. Για τη διασφάλιση των συμφερόντων της ΑΕ αλλά και, ιδίως, των μετόχων μειοψηφίας, ο νόμος ορίζει ως, κατ’ αρχήν, απαγορευμένη τη σύναψη συμβάσεων και διενέργεια συναλλαγών της ΑΕ με μέλη του ΔΣ και συνδεδεμένα πρόσωπα (ενδ.: στενά μέλη της οικογένειάς τους και εταιρείες αυτών). Όμως, τέτοιας φύσης συναλλαγές είναι κάποιες φορές χρήσιμες για την ΑΕ, ενίοτε αναγκαίες και, όχι σπάνια, επιβεβλημένες. Ο γενικός, αυτός, κανόνας έχει, κατά τούτο, ανάγκη σημαντικών εξαιρέσεων. Περί αυτών, όμως, επόμενη αρθρογραφία μας.-
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
