Στον «πάγο» η αγορά εργασίας

Αυξήθηκαν κατά 64.689 άτομα, δηλαδή κατά 3,26% οι εργαζόμενοι το 2020 συγκριτικά με το 2019, παρά την καταιγίδα της πανδημίας του κορωνοιού. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη», την οποία δημοσιοποίησε χθες το υπουργείο Εργασίας.

Που μπορεί να οφείλεται ένα τέτοιο συμπέρασμα;

Σε δυο βασικές αιτίες εξηγούν στελέχη της αγοράς:

Βασική αιτία είναι κατ' αρχήν τα μέτρα που εφαρμόστηκαν το 2020, όπως οι αναστολές συμβάσεων εργασίας, που έβαλαν στον “πάγο” τις απολύσεις. Οι μισθωτοί σε αναστολή “φαίνονται” κανονικά ως εργαζόμενοι. Πολλοί από αυτούς βέβαια δεν εισέπραξαν μέσα στο 2020 τον ονομαστικό μισθό τους, αλλά τα 534 ευρώ το μήνα, καθώς τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής σύμβασης εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, πάνω από ένα εκατομμύριο μισθωτοί, τέθηκαν για ένα ή περισσότερους μήνες εντός του 2020 σε αναστολή σύμβασης εργασίας. Πρόκειται για περίπου 1,129 εκατομμύρια εργαζόμενους που για έναν ή περισσότερους μήνες εντός του 2020 εισέπραξαν τα 534 ευρώ αντί του δηλωμένου στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση ονομαστικό μισθό τους. Τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης της “Εργάνης” αποδεικνύουν για άλλη μια φορά τον απόλυτο πάγο στην αγορά εργασίας από το πλέγμα των μέτρων στήριξης – όπως οι αναστολές συμβάσεων αλλά και οι Επιστρεπτέες Προκαταβολές – που συνοδεύονται από ρήτρες απαγόρευσης των απολύσεων. 

Κατά δεύτερον, η συντριπτική πλειοψηφία από τους 64.689 επιπλέον εργαζόμενους που καταγράφονται εντός του 2020 και ειδικότερα οι 52.721 από τους 64.689, δηλαδή το 81%, είναι ηλικίας 45-64 ετών, γεγονός που σημαίνει πως πιθανότατα η αύξηση αυτή να οφείλεται και σε επιδοτούμενα προγράμματα του ΟΑΕΔ, όπως το μεγάλο πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας που αφορά 36.500 θέσεις απασχόλησης σε Δήμους, Περιφέρειες κ.α. 

Τα στοιχεία της “Εργάνη” δείχνουν πως το 2020 αυξήθηκαν εκτός από τους εργαζόμενους ως φυσικά πρόσωπα και οι θέσεις εργασίας. Αναλυτικά, οι εργαζόμενοι (ως φυσικά πρόσωπα) με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου το 2020 ανέρχονταν σε 2.051.025 και απασχολούνταν σε 2.152.910 θέσεις εργασίας (η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι 101.885 άτομα απασχολούνταν σε περισσότερες από μία επιχειρήσεις). Αντίστοιχα από τα στοιχεία για το 2019, προκύπτει ότι, οι εργαζόμενοι (φυσικά πρόσωπα) με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ανέρχονταν σε 1.986.336, ενώ ο αριθμός θέσεων εργασίας ήταν 2.085.581. 

Ένας στους πέντε με λιγότερα από 500 ευρώ

Κατά τα λοιπά, τόσο το 2019 όσο και το 2020, οι μισοί μισθωτοί, δηλαδή περίπου ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι, εισέπρατταν μισθούς έως 800 ευρώ το μήνα. 

Σχεδόν οι μισοί εξ αυτών, δηλαδή περίπου 400.000 – που σημαίνει ένας στους 5 εργαζόμενους στη χώρα – τόσο το 2019 όσο και το 2020 είχαν μισθούς από 500 ευρώ και κάτω, ήταν δηλαδή εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης. Άλλοι 300.000 είχαν μισθούς από 500 έως 700 ευρώ, ενώ περίπου 260.000 εργαζόμενοι είχαν ονομαστικούς μισθούς 700 – 800 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως οι μισοί από τους 64.689 “έξτρα” εργαζόμενους του 2020, δηλαδή περίπου οι 30.000, αφορούν μισθολογικές κλίμακες των 600-700 και 700-800 ευρώ.

Η πλειονότητα των εργαζομένων (69,54 %) απασχολούνται περισσότερες από 35 ώρες την εβδομάδα, είναι δηλαδή πλήρους απασχόλησης, ενώ το 12,67 % εργάζεται από 20 έως 35 ώρες και το 11,99 % από 10  – 20 ώρες την εβδομάδα.

Οι επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζόμενους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου το 2020 ανέρχονταν σε 279.329, ενώ το 2019 ήταν 265.212. Οι επιχειρήσεις, δηλαδή, αυξήθηκαν κατά 14.117 το 2020 ή 5,32%. Οι περισσότερες επιχειρήσεις (17,41 % του συνόλου) δραστηριοποιούνται στον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Ακολουθούν οι κλάδοι της εστίασης (12,64 %), του χονδρεμπορίου (9,6 %), της υγείας (5,18 %) και οι νομικές – λογιστικές δραστηριότητες (4,06 %). Ο μεγαλύτερος εργοδότης στη χώρα είναι το λιανικό εμπόριο (απασχολεί το 13,39 % του συνόλου των εργαζομένων). Ακολουθούν η εστίαση (10,87 %), το χονδρικό εμπόριο (9,83 %), η εκπαίδευση (4,92 %) και η βιομηχανία τροφίμων (4,59 %).

Η έκθεση βασίζεται στον πίνακα προσωπικού που υποβάλλουν ηλεκτρονικά οι επιχειρήσεις τον Οκτώβριο κάθε έτους. Η προθεσμία υποβολής για το 2020, όπως είναι γνωστό, παρατάθηκε έως τις 31 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους.