Προϋποθέσεις Εκλογιμότητας μελών ΔΣ ΑΕ

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας ασχοληθήκαμε με την εκλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου: τον κανόνα (:εκλογή από τη ΓΣ) και τις εξαιρέσεις του. Μπορούν όλοι, άραγε, να εκλεγούν μέλη του; 

Προϋποθέσεις Εκλογιμότητας ΔΣ

Από Το Νόμο

Ο νόμος για τις ΑΕ έναν μόνον περιορισμό εισάγει στη διακριτική ευχέρεια της ΓΣ και του μετόχου που προβαίνει σε απευθείας διορισμό: την ύπαρξη πλήρους  δικαιοπρακτικής ικανότητας στα φυσικά πρόσωπα που εκλέγονται/ορίζονται μέλη. 

Προβλέπονται, όμως, επιπλέον ειδικές προϋποθέσεις, ανικανότητες ή ασυμβίβαστα σε επιμέρους διατάξεις της νομοθεσίας. Τέτοιες ρυθμίσεις είναι δυνατό να αφορούν συγκεκριμένες μορφές εταιρειών, ιδιότητες ή επαγγέλματα.

Να διευκρινισθεί εδώ πως δεν τίθενται από το νόμο περιορισμοί ως προς την εκλογή ή διορισμό μέλους ΔΣ, που σχετιζόμενοι με την ιθαγένεια, την κατοικία, την ύπαρξη μετοχικής ιδιότητας.

Από Το Καταστατικό

Πρόσθετες προϋποθέσεις εκλογιμότητας, είναι δυνατό να καθορίζονται στο καταστατικό της ΑΕ. 

Μοιάζει εύλογο να απαιτούνται, κάποιες φορές, ιδιαίτερες γνώσεις, δεξιότητες, εμπειρία και προσόντα που πρέπει να συντρέχουν στο πρόσωπο των μελών του ΔΣ. Η φύση και ο εταιρικός σκοπός ενδεχομένως να το αξιώνουν. 

Να σημειωθεί πάντως, πως σχετικοί καταστατικοί περιορισμοί δεν είναι ανεκτό να οδηγούν σε καταστρατήγηση των αναγκαστικού δικαίου κανόνων της ΑΕ. Να περιορίζουν, λ.χ., σε τέτοιο βαθμό τον αριθμό των εκλόγιμων προσώπων, ώστε να καταργείται, πρακτικά, η δυνατότητα εκλογής μελών ΔΣ από τη ΓΣ. Επίσης, να έχουν ως αποτέλεσμα διακρίσεις λόγω φύλου, θρησκείας ή άλλων προστατευμένων χαρακτηριστικών.

Έννομες Συνέπειες Έλλειψης/Απώλειας Όρων Εκλογιμότητας

Εκλογή ή διορισμός μέλους του ΔΣ χωρίς την απαιτούμενη δικαιοπρακτική ικανότητα είναι άκυροι. 

Όμως: εφόσον η απώλεια της δικαιοπρακτικής ικανότητας είναι επιγενόμενη της εκλογής/διορισμού του μέλους του ΔΣ, επέρχεται, αυτοδίκαια, η έκπτωση από τη συγκεκριμένη θέση του μέλους ΔΣ. Η εν λόγω έκπτωση λειτουργεί, βέβαια, για το μέλλον-μόνον. 

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τους καταστατικά προβλεπόμενους όρους εκλογιμότητας κατά τον χρόνο απόκτησης της ιδιότητας μέλους, η σχετική απόφαση της ΓΣ θα είναι άκυρη. Μεταγενέστερη εμφάνιση καταστατικού ασυμβιβάστου στο πρόσωπο μέλους του ΔΣ, θα πρέπει να οδηγήσει, και εδώ, σε αυτοδίκαιη έκπτωσή του. 

Να σημειωθεί, πάντως, πως η ύπαρξη λόγων που καθιστούν την εκλογή ή διορισμό των μελών του ΔΣ-εκπροσώπων της εταιρείας ελαττωματικούς δεν αντιτάσσονται, υπό προϋποθέσεις, έναντι των καλόπιστων τρίτων. 

Η μόνη (γενική) προϋπόθεση εκλογιμότητας για τη θέση μέλους ΔΣ (πέραν των ειδικών ομοίων που από ειδικές διατάξεις επιβάλλονται) είναι η ύπαρξη δικαιοπρακτικής ικανότητας στο πρόσωπο του υποψηφίου. Το ΔΣ, όμως, δεν (πρέπει να) είναι όργανο διακοσμητικό της ΑΕ αλλά όργανο διοίκησης και, προεχόντως, χάραξης στρατηγικής. Αν η συγκεκριμένη παραδοχή συμπίπτει με τις επιλογές των μετόχων της ΑΕ, ευκταίο να επιβάλλεται (από το καταστατικό ή/και εκτός αυτού) η ύπαρξη ελάχιστων, ειδικών, προσόντων για την κατάληψη μιας τέτοιας θέσης. Η αξιοποίηση των περισσότερο χρήσιμων για την ΑΕ προσώπων στο Διοικητικό της Συμβούλιο μόνον θετικά μπορεί να λειτουργήσει για την εκπλήρωση του εταιρικού σκοπού. Αν, εντούτοις, πρόθεση των μετόχων είναι η (κατά τον τύπο-μόνον) πλήρωση των θέσεων του συγκεκριμένου οργάνου και η διοίκηση της ΑΕ στη βάση της «ενός ανδρός αρχής», ευκταίο να επιλέγονται εκείνοι που επαρκώς θα την υποστηρίζουν.-

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm
 

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή.