Προς νέα μείωση επιτοκίων η Τουρκία παρά τη βύθιση της λίρας

Από ιστορικό χαμηλό σε νέο ιστορικό χαμηλό κινείται η τουρκική λίρα, που τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται πάνω και από το ψυχολογικό όριο των 10 τουρκικών λιρών/δολάριο, με την ισοτιμία της να διαμορφώνεται πλέον στο επίπεδο των 10,053 τουρκικών λιρών/δολάριο. Επιβεβαιώνεται, έτσι, η δυσοίωνη για την τουρκική οικονομία και πολύ περισσότερο για τον τουρκικό λαό εκτίμηση στην οποία συνέκλιναν μαζικά οι οικονομολόγοι μετά την τελευταία μείωση των επιτοκίων κατά 200 μονάδες βάσης από την Τράπεζα της Τουρκίας προ περίπου τριών εβδομάδων. Η μείωση του κόστους δανεισμού ήταν απολύτως αδικαιολόγητη δεδομένου ότι ο πληθωρισμός στη γειτονική χώρα βρίσκεται στο 20% και το νόμισμα διολισθαίνει αδιάκοπα τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα, όμως, με τις εκτιμήσεις οικονομολόγων και παραγόντων της αγοράς, η Τράπεζα της Τουρκίας θα μειώσει και πάλι τα επιτόκια κατά άλλες 100 μ.β. στην προγραμματισμένη για την Πέμπτη συνεδρίασή της. Όπως επισημαίνουν, θα εκθέσει έτσι το νόμισμα της χώρας σε νέες πιέσεις με ενδεχόμενες επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά της και θα δώσει νέα ώθηση στον επίμονα διψήφιο πληθωρισμό.

Οι μαζικές πωλήσεις του τουρκικού νομίσματος επιταχύνθηκαν περαιτέρω την περασμένη εβδομάδα μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, καθώς ενίσχυσαν τις προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων από τη Federal Reserve. Η κακοδαιμονία του τουρκικού νομίσματος οφείλεται, όμως, ουσιαστικά στην επιμονή του Τούρκου προέδρου να διατηρεί χαμηλό το κόστος δανεισμού προκειμένου να εξασφαλίζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και τη δική του δημοφιλία. Πειθήνιο όργανό του ο διοικητής της Τράπεζας της Τουρκίας, Σαχάπ Καβτσίογλου, που τον περασμένο Μάρτιο αντικατέστησε εν μια νυκτί τον προκάτοχό του και έμπιστο της αγοράς Νατσί Αγκμπάλ.

Μιλώντας στο Bloomberg ο Μπρένταν Μακ Κένα, αναλυτής συναλλάγματος στη Wells Fargo, σχολίασε την κατάσταση στη γειτονική χώρα τονίζοντας πως «το μείγμα πολιτικής που εφαρμόζεται στην Τουρκία είναι εντελώς ανορθόδοξο και δεν φαίνεται πιθανότητα να μεταβληθεί προς το παρόν». Προέβλεψε, άλλωστε, πως η νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζα σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό στη χώρα «μάλλον θα εντείνει τις πιέσεις στην τουρκική λίρα για κάποιο χρονικό διάστημα». Η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 25% από την αρχή του έτους και διανύει το ένατο συναπτό έτος διαρκούς διολίσθησής της. Τα ολέθρια αποτελέσματα της πολιτικής Ερντογάν αντανακλώνται στη θεαματική υποτίμησή της μέσα σε μία δεκαετία. Πριν από δέκα χρόνια η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος ήταν 1,8 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο.

Το αποτέλεσμα είναι η διαρκής αύξηση της φτώχειας στην Τουρκία και η συνεχής υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, με την αγοραστική δύναμη ενός μέσου τουρκικού νοικοκυριού να γνωρίζει ραγδαία πτώση. Παράλληλα, οι τουρκικές επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί σε ξένο νόμισμα αντιμετωπίζουν εντεινόμενες δυσκολίες στην προσπάθειά τους να αποπληρώσουν τα χρέη τους και πολλές καταφεύγουν σε αναδιαρθρώσεις χρέους. Ετσι, τόσο τα τουρκικά νοικοκυριά όσο και οι επιχειρήσεις μετατρέπουν τις αποταμιεύσεις τους σε δολάρια στην προσπάθειά τους να τις προστατεύσουν από την πτώση του νομίσματος και τον διψήφιο πληθωρισμό. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας, ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 19,31%, αλλά τα επίσημα στοιχεία έχουν αμφισβητηθεί από οικονομολόγους που υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα οι αυξήσεις των τιμών είναι διπλάσιες.