Προκαταβολή σύνταξης: Πότε ανοίγει η πλατφόρμα για αιτήσεις - Η διαδικασία

Mε μια ηλεκτρονική αίτηση – υπεύθυνη δήλωση σε ψηφιακή πλατφόρμα που θα ανοίξει προς τις 10 Μαρτίου θα λάβουν με διαδικασίες fast track δεκάδες χιλιάδες εν αναμονή συνταξιούχοι την έναντι προκαταβολή της σύνταξής τους, που κυμαίνεται από 360 έως 384 ευρώ το μήνα.

Η υπεύθυνη δήλωση, ωστόσο, θα αρκεί για την χορήγηση της έναντι προκαταβολής και στους μελλοντικούς συνταξιούχους, σε όσους δηλαδή θα υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από τώρα και στο εξής. Σε περίπτωση που δεν προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων του χρόνου ασφάλισης από τα πληροφοριακά συστήματα του ΕΦΚΑ, θα αρκεί για την χορήγηση της προκαταβολής η υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος.

Διασταυρώσεις με τον φάκελο του ασφαλισμένου δεν θα γίνονται, αλλά θα χρησιμοποιούνται μόνο τα όποια ψηφιακά δεδομένα του ΕΦΚΑ για επιτάχυνση των διαδικασιών. Στόχος είναι η διαδικασία να «τρέξει» γρήγορα για τους σημερινούς εν αναμονή συνταξιούχους και τα ποσά των προκαταβολών μαζί με τα αναδρομικά τους να καταβληθούν πριν το Πάσχα.

Ο ίδιος στόχος έχει τεθεί και για τους μελλοντικούς συνταξιούχους: fast track διαδικασίες και ταχεία καταβολή χρημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, ειδικοί επί της κοινωνικής ασφάλισης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή σώρευση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, σε ασφαλισμένους που εκ των υστέρων θα λάβουν απορριπτική απόφαση συνταξιοδότησης. Όπως άλλωστε αναφέρεται ξεκάθαρα, η βεβαίωση που θα οδηγεί στην προκαταβολή, δεν θα συνιστά συνταξιοδοτική απόφαση.

Οι σημερινές εκκρεμείς συντάξεις

Αναλυτικά, η ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις αιτήσεις – υπεύθυνες δηλώσεις των σημερινών υποψήφιων συνταξιούχων αναμένεται να ανοίξει προς τις 10 Μαρτίου στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου (gov.gr). Εκεί οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που περιμένουν έως και 5 χρόνια την έκδοση της σύνταξής τους, θα υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση για την χορήγηση της προκαταβολής. Επειδή η αίτηση θα είναι και υπεύθυνη δήλωση, θα αρκεί για την πληρωμή προκαταβολής και αναδρομικών.

Το μέτρο που εξαγγέλθηκε και νομοθετήθηκε πρόσφατα, ως βασικό συστατικό της λύσης στο γόρδιο δεσμό των εκκρεμών συντάξεων, μπαίνει σε τροχιά μετά την υπογραφή της σχετικής ΚΥΑ από τους αρμόδιους υπουργούς, Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη. Το ΔΣ του ΕΦΚΑ γνωμοδότησε θετικά χθες κατά πλειοψηφία για την χορήγηση της παροχής κι έτσι ανοίγει ο δρόμος για την ενεργοποίηση της διαδικασίας.

Οι ασφαλισμένοι που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση απονομής σύνταξης γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου μέχρι την έναρξη ισχύος του σχετικού νόμου, δηλαδή μέχρι 19 Φεβρουαρίου 2021, (εκκρεμείς συντάξεις), υποβάλλουν ειδική αίτηση χορήγησης της προκαταβολής, σε ειδική πλατφόρμα. Η αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης για την συνδρομή όλων των προϋποθέσεων και περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:

τον αριθμό πρωτοκόλλου της αίτησης συνταξιοδότησης.
ΑΜΚΑ, ΑΦΜ και IBAN του αιτούντος
ΑΜΚΑ και ΑΦΜ θανόντος, όπου απαιτείται (εφόσον πρόκειται για σύνταξη χηρείας)
Οι εν αναμονή συνταξιούχοι θα λάβουν και αναδρομικά από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Για παράδειγμα, αν κάποιος ασφαλισμένος έχει υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον Φεβρουάριο του 2019 και άρα η αίτησή του εκκρεμεί δυο χρόνια, θα λάβει αναδρομικά 9.216 ευρώ και θα λαμβάνει 384 ευρώ το μήνα μέχρι την έκδοση της προσωρινής ή την οριστικής του σύνταξης (εφόσον δικαιούται 384 ευρώ).  

Οι μελλοντικοί συνταξιούχοι

Σύμφωνα με την επίμαχη ΚΥΑ, το ποσό προκαταβολής έναντι της σύνταξης χορηγείται με βάση τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες που προβλέπονται στο νόμο και στην ΚΥΑ, χωρίς να ακολουθούνται οι κείμενες διαδικασίες έκδοσης συνταξιοδοτικής απόφασης. Με άλλα λόγια, η προκαταβολή δίνεται κατά παρέκκλιση των ισχυουσών νομοθετικών διατάξεων για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και με διαδικασίες fast track.

Η χορήγηση του ποσού πιστοποιείται με την έκδοση βεβαίωσης χορήγησης μέσω του πληροφοριακού συστήματος του e-ΕΦΚΑ. Η βεβαίωση χορήγησης προκαταβολής δεν συνεπάγεται δικαίωμα προσωρινής ή οριστικής συνταξιοδότησης και δεν συνιστά συνταξιοδοτική απόφαση.

Η απόφαση ισχύει για τα πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ, συμπεριλαμβανομένου του πρώην  ΝΑΤ.

Τα πρόσωπα  που υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, δικαιούνται ποσό προκαταβολής ως εξής:

384  ευρώ, εφόσον έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης το 67ο έτος της ηλικίας τους και 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης (αυτοτελώς ή διαδοχικά) σε οποιοδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέα κύριας ασφάλισης ή το 62ο έτος της ηλικίας τους και 20 έτη ή 6.000 ημέρες ασφάλισης (αυτοτελώς ή διαδοχικά) σε οποιοδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέα κύριας ασφάλισης
360 ευρώ, εφόσον έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης το 62ο έτος της ηλικίας τους και 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης ή και χωρίς να έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον πληρούν τη στιγμή της αίτησης τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με βάση τις διατάξεις των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέων κύριας ασφάλισης.
Προκαταβολή δικαιούνται και ασφαλισμένοι που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας ή λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου

Ειδικότερα, όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας, δικαιούνται 384 ευρώ, εφόσον πληρούν τις κατά περίπτωση οριζόμενες ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και έχουν εν ισχύ γνωμάτευση της αρμόδιας Υγειονομικής Επιτροπής των ΚΕΠΑ, που πιστοποιεί το ελάχιστο απαιτούμενο ποσοστό αναπηρίας, όπως αυτό ορίζεται για κάθε περίπτωση δικαιούχου.

Όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή θανάτου συνταξιούχου λαμβάνουν ποσό προκαταβολής έναντι της σύνταξης:

384 ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης. Για την καταβολή του ανωτέρω ποσού εξετάζεται η συμπλήρωση τόσο των ελάχιστων χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης του θανόντος ασφαλισμένου όσο και των λοιπών προϋποθέσεων που απαιτούνται
384 ευρώ επιπλέον για τους λοιπούς δικαιούχους, επιμεριζόμενο ισομερώς μεταξύ τους. Για την καταβολή του ποσού εξετάζεται η συμπλήρωση των προϋποθέσεων που ορίζονται για τον κατά περίπτωση δικαιούχο.
Προσμετράται ο χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί διαδοχικά σε οποιαδήποτε φορέα ασφάλισης ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ, ενώ δεν εξετάζονται οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης (ελάχιστος χρόνος ασφάλισης στον τελευταίο φορέα κλπ). Δεν χορηγείται προκαταβολή όταν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές, το ποσό των οποίων υπερβαίνει τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις ανώτατα όρια, όταν χορηγείται ήδη προσωρινή ή οριστική σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ οποιασδήποτε κατηγορίας ή όταν η αίτηση συνταξιοδότησης κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (E.E.) ή των Διακρατικών Συμβάσεων.

Η χορήγηση της προκαταβολής γίνεται με τη συμπλήρωση ειδικού πεδίου κατά την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης  στον e-ΕΦΚΑ, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, ότι κατά το χρόνο υποβολής συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Για αυτούς που υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης και έχουν ηλικία από 62 έως 67 έτη, ελέγχεται μόνο (και αρκεί να διαπιστωθεί) η συνδρομή της ηλικίας και των ετών ασφάλισης.
Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις (άτομα κάτω των 62 ετών, αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και θανάτου) ελέγχεται η συνδρομή των ελάχιστων προϋποθέσεων για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος από οποιονδήποτε πρώην φορέα κύριας ασφάλισης ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η συνδρομή των προϋποθέσεων διαπιστώνεται αποκλειστικά με βάση τα στοιχεία που τηρούνται στα πληροφοριακά συστήματα του e-ΕΦΚΑ και λοιπών φορέων. Δεν διενεργείται επιπλέον διασταύρωση των στοιχείων των πληροφοριακών συστημάτων με τον φυσικό φάκελο του ασφαλισμένου. Τα έγγραφα που απαιτούνται (ημερομηνία γέννησης, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, ληξιαρχική πράξη θανάτου, η απόφαση πιστοποίησης του ποσοστού αναπηρίας κ.α.) αντλούνται χωρίς συμμετοχή του αιτούντος και χωρίς προσκόμισή του σε φυσική μορφή. Σε περίπτωση που δεν προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων του χρόνου ασφάλισης από τα πληροφοριακά συστήματα αρκεί η υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος.   

Το ποσό της προκαταβολής καταβάλλεται κάθε μήνα και αναδρομικά από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, έως ότου εκδοθεί η προσωρινή ή οριστική απόφαση συνταξιοδότησης. Τυχόν οφειλές του ασφαλισμένου στον e-ΕΦΚΑ δεν θα παρακρατούνται από το ποσό της προκαταβολής, αλλά από τα ποσά της προσωρινής και οριστικής σύνταξης.

Αφού εκδοθεί η προσωρινή ή οριστική απόφαση συνταξιοδότησης, η προκαταβολή σύνταξης συμψηφίζεται με τα αναδρομικά ποσά σύνταξης που θα χορηγηθούν.