Το πρόβλημα της στέγης στο προσκήνιο - Το σχέδιο της κυβέρνησης

Σχέδιο για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, που είναι έντονο στην πρωτεύουσα και σε μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, ετοιμάζει η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr και με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά από τις πρόσφατες εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η νέα στεγαστική πολιτική θα βασιστεί σε τρεις άξονες:

1. Στην υλοποίηση νέου προγράμματος "Σπίτι μου" με διπλάσιους πόρους από το πρώτο, στα 2 δισ. ευρώ, και για έως τριπλάσιους δικαιούχους, ήτοι ως 30.000 δικαιούχους ηλικίας από 40 έως 50 ετών.

2. Στην εφαρμογή του θεσμού της "κοινωνικής αντιπαροχής", όπου το κράτος θα διαθέσει οικόπεδα ή και ακίνητα για να στεγαστούν κατά κύριο λόγο οι νέοι που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα στέγης.

3. Στη βελτίωση των όρων του προγράμματος "Ανακαινίζω και νοικιάζω" για κλειστά σπίτια, που έχει στόχο να επιδοτηθούν 12.000 ιδιοκτήτες.

Το νέο πρόγραμμα "Σπίτι μου" θα χρηματοδοτηθεί με 2 δισ. ευρώ από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.

Οι διαπραγματεύσεις για την έγκριση των πόρων είναι σε εξέλιξη, αλλά εκτιμάται ότι στο μεγαλύτερο μέρος του το νέο πρόγραμμα έχει πάρει την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο χρόνος έναρξής του τοποθετείται το φθινόπωρο με τέλος του 2024.

Τα κλειδιά για το νέο πρόγραμμα "Σπίτι μου" είναι τα εξής:

-Επιτόκια δανεισμού. Μπορεί να κυμαίνονται κατά 75% έως 50% κάτω από τα επιτόκια της αγοράς. Στο πρώτο πρόγραμμα οι νέοι αγόρασαν σπίτι με επιδότηση επιτοκίου κατά 75%, που χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από εθνικούς πόρους. Η επιδότηση αυτή διαμόρφωσε τελικό επιτόκιο δανείου 1,5%, ενώ για τρίτεκνους το δάνειο ήταν άτοκο. Στο νέο πρόγραμμα ενδέχεται η συμμετοχή του κράτους να είναι μικρότερη και η επιδότηση του επιτοκίου να είναι για παράδειγμα 75% για τρίτεκνους και 50% για τους υπόλοιπους δικαιούχους. Με αυτό το σενάριο το τελικό επιτόκιο των δανείων θα διαμορφωθεί από 1,5% έως 3,5%.

-Παλαιότητα σπιτιών. Στο πρώτο πρόγραμμα επιδοτούνταν η αγορά σπιτιών με άδεια κατασκευής πριν από το 2007. Με το νέο πρόγραμμα θεωρείται βέβαιο ότι θα ενταχθούν και σπίτια με παλαιότητα και μετά το 2007, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη γκάμα επιλογών όχι μόνον σε παλιά αλλά και σε πιο καινούργια σπίτια.

-Μεγαλύτερη εμπλοκή των τραπεζών. Στο πρώτο πρόγραμμα οι τράπεζες δανειοδοτούσαν την αγορά σπιτιών με 25% μέχρι την αξία των 150.000 ευρώ. Με το νέο πρόγραμμα η συμμετοχή των τραπεζών θα είναι πολύ πιο πάνω από το 25% στη δανειοδότηση των δικαιούχων, οπότε θα έχουν και αυξημένο κίνητρο να διευκολύνουν τις δανειοδοτήσεις του προγράμματος, καθώς το όφελος από τόκους θα είναι μεγαλύτερο σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα.

-Διεύρυνση εισοδηματικών ορίων. Εξετάζεται να αυξηθούν τα όρια εισοδήματος, ώστε να έχουν δικαίωμα ένταξης περισσότεροι δικαιούχοι Το εισοδηματικό όριο από 24.000 ευρώ για το ζευγάρι μπορεί να αυξηθεί στις 30.000 ή 35.000 ευρώ συν την προσαύξηση κατά 3.000 ευρώ ανά τέκνο.

Στο πρώτο πρόγραμμα "Σπίτι μου" εγκρίθηκε η δανειοδότηση 9.200 δικαιούχων εκ των οποίων οι 3.500 αγόρασαν σπίτι εντός του νομού Αττικής και οι υπόλοιποι 5.700 στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Η μέση ηλικία των σπιτιών που αγοράστηκαν ήταν 40 έτη. Τα ακριβότερα ήταν στον νομό Αττικής με τιμή πώλησης 1.752 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με δεύτερη υψηλότερη τιμή τα νησιά του Ιονίου με 1.710 ευρώ ανά τ.μ. Τα φθηνότερα σπίτια που αγοράστηκαν ήταν από δικαιούχους της Δυτικής Μακεδονίας με 1.120 ευρώ ανά τ.μ.

Το μέσο εισόδημα που δήλωσαν οι νέοι για την αγορά σπιτιού με επιδότηση από το κράτος ήταν 17.176 ευρώ.

Πότε ξεκινά η κοινωνική αντιπαροχή

Η κοινωνική αντιπαροχή θα ξεκινήσει εντός του 2025 από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, που έχει έτοιμα προς αξιοποίηση οικοδομήσιμα οικόπεδα 157 στρεμμάτων ανά την επικράτεια, εκ των οποίων τα 35 στρέμματα στην Αττική. Με την κοινωνική αντιπαροχή θα εγκαινιαστεί και το μοντέλο απόκτησης κατοικίας δια της μακροχρόνιας μίσθωσης. Οι ενοικιαστές δηλαδή θα μπορούν να αγοράσουν το σπίτι που θα νοικιάζουν (rent to own).

Με την κοινωνική αντιπαροχή το κράτος (ΔΥΠΑ) θα διαθέσει με διαγωνισμό οικόπεδα σε εταιρείες που θα κατασκευάζουν σπίτια με δικά τους έξοδα. Από τα σπίτια που θα κατασκευάζονται το 30% έως 60% θα παραχωρούνται με εισοδηματικά κριτήρια και πολύ χαμηλό ενοίκιο σε νέους 25 ως 39 ετών. Η μίσθωση θα μπορεί να είναι και μακροχρόνια. Τα αδιάθετα σπίτια που δεν θα νοικιαστούν θα μπορούν να πουληθούν από τους κατασκευαστές σε ενδιαφερόμενους αγοραστές.

Οι νέοι που θα μένουν στα νοικιασμένα διαμερίσματα θα έχουν τη δυνατότητα να τα αγοράσουν σε χαμηλότερη τιμή από τα υπόλοιπα, καθώς θα συνυπολογιστούν και τα ενοίκια που κατέβαλαν όπως και τυχόν άλλες δαπάνες συντήρησης ή επισκευής.

Στην περίπτωση που δεν γίνει η αγορά του, το ακίνητο θα παραδίδεται στη ΔΥΠΑ.

Τα καλύτερα οικόπεδα που θα δοθούν ως κοινωνική αντιπαροχή βρίσκονται σε Κηφισιά (11 στρέμματα), Μαρούσι (1,5 στρέμμα), Παιανία (20 στρέμματα), Λάρισα (40 στρέμματα), Ξάνθη (28 στρέμματα), Χαλκιδική (42 στρέμματα).

Για το "Ανακαινίζω και νοικιάζω" εξετάζεται η αύξηση του ποσού ανακαίνισης επί του οποίου θα δίδεται επιδότηση 40%. Το αρχικό όριο ήταν 10.000 ευρώ και εξετάζεται να αυξηθεί στις 15.000 ευρώ ή ακόμη και να διπλασιαστεί στις 20.000 ευρώ.

Το πρόγραμμα είναι του Yπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, αλλά δεν έχει απήχηση. Υποβλήθηκαν έως τώρα 1.413 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν λιγότερες από 900!