Πόσα αιολικά και πόσα φωτοβολταϊκά χρειαζόμαστε για να πέσουν οι τιμές στο ρεύμα

Ισχυρή πολιτική βούληση με σαφείς στόχους για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και ξεκάθαρο χωροταξικό σχεδιασμό  αναμένουν από το ενεργειακό επιτελείο της νέας κυβέρνησης η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) και ο  Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΣΗΑΠΕ).

Όπως επεσήμανε χθες, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο πρόεδρος του ΕΣΗΑΠΕ κ. Γιώργος Περιστέρης, θα πρέπει η ελληνική πολιτεία πρώτα να αποφασίσει πόσες ΑΠΕ χρειάζεται η χώρα, πού θα χωροθετηθούν και σε τι τεχνολογίες θα επιμεριστούν, ώστε να αποφευχθεί η μονοκαλλιέργεια των φωτοβολταϊκών, και έπειτα να αποφασίσει σε ποιες περιοχές θα τις απαγορεύσει . «Αντί να αποφασίσουμε πού θα υλοποιηθούν τα έργα ΑΠΕ που χρειαζόμαστε, ορίζουμε πρώτα πού θα τα απαγορεύσουμε.  Βάζουμε το κάρο μπροστά από τον γάιδαρο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Περιστέρης.

Το ισορροπημένο μείγμα

Σύμφωνα με τον ίδιο,  δεν αρκεί να προσδιορίζονται στο υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) οι στόχοι διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, αλλά και πώς χωροταξικά αυτοί θα επιτευχθούν.  Σε κάθε περίπτωση, όπως τόνισε ο  πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, το νέο ΕΣΕΚ θα πρέπει να περιλαμβάνει πολύ πιο ισορροπημένο μείγμα αιολικών – φωτοβολταϊκών – υδροηλεκτρικών,  σε σχέση με το σενάριο που έχει παρουσιαστεί τον περασμένο Ιανουάριο από την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), προκειμένου να υπάρχει ομαλότερη κατανομή της παραγωγής «πράσινης»  ενέργειας μέσα στο 24ώρο.

Ο κ. Λαδακάκος ανέφερε ότι η ιδανική ισορροπία αιολικών και φωτοβολταϊκών στο ενεργειακό μείγμα είναι 60% – 40% «Σήμερα είμαστε στο 50%-50%. Τα φωτοβολταϊκά αναπτύσσονται με ραγδαίους ρυθμούς, ενώ τα αιολικά αγκομαχούν», υπογράμμισε ο ίδιος.  Ένα ισορροπημένο μείγμα ΑΠΕ μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις περικοπές «πράσινης» ενέργειας (σ.σ. για λόγους ευστάθειας του ηλεκτρικού συστήματος κατά τις ώρες που η ζήτηση ρεύματος είναι χαμηλή και η παραγωγή ΑΠΕ υψηλή, ο ΑΔΜΗΕ προχωρά σε  έκτακτες περικοπές «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής). Επίσης θα περιορίσει περαιτέρω και το κόστος για τους καταναλωτές.

Τα οφέλη

Είναι αξιοσημείωτο ότι, για την περίοδο της ενεργειακής κρίσης (Οκτώβριος 2021 – Μάιος 2023), χάρη στα αιολικά πάρκα επιστράφηκαν στους καταναλωτές σχεδόν 4 δισ.  ευρώ, μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης το οποίο επιδοτεί τα τιμολόγια ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Δηλαδή διασφάλισαν  πάνω από το 46% των συνολικών επιδοτήσεων που δόθηκε στους καταναλωτές. Επιπρόσθετα, κάθε έτος τα αιολικά πάρκα προσφέρουν το 3% των εσόδων τους στην τοπική κοινωνία. Για παράδειγμα το 2020  διατέθηκαν 23,5 εκατ. ευρώ στους δήμους και τους οικιακούς καταναλωτές των τοπικών κοινοτήτων  οι οποίες τα φιλοξενούν.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν χθες, τα νέα αιολικά πάρκα παράγουν ενέργεια με κόστος για τον καταναλωτή 5,5-7,5 φορές χαμηλότερο από το μέσο όρο των τιμών που όρισε η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) για το φυσικό αέριο και 3,5 φορές για το λιγνίτη, κατά την περίοδο 7/22 – 6/23. Για τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα το   κόστος είναι 3-4,5 και 2 φορές χαμηλότερο αντίστοιχα. Όσο για τα υφιστάμενα φωτοβολταϊκά έχουν κόστος λίγο μικρότερο από τον λιγνίτη, αν και όπως επισημάνθηκε, τα νέα εμπορικά φωτοβολταϊκά είναι πλέον φθηνά.

Ο πόλεμος

Ωστόσο, «στην πράξη υπάρχει σε εξέλιξη ένας ακήρυχτος, αλλά συνεχώς εντεινόμενος πόλεμος εναντίον της εγχώριας καθαρής ενέργειας και ειδικά κατά των αιολικών», τόνισαν οι εκπρόσωποι  του ΕΣΗΑΠΕ και της ΕΛΕΤΑΕΝ.  Ανέφεραν  ακόμη πώς καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα εμφανίζονταν μελέτες, κρατικές πρωτοβουλίες ή και αποφάσεις σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με τυφλούς οριζόντιους αποκλεισμούς εκτεταμένων περιοχών όπως π.χ. η πρωτοβουλία για τα «Απάτητα Βουνά».

Τα δίκτυα

Ειδική αναφορά έγινε στο φιλόδοξο σχέδιο της αναβάθμισης και της επέκτασης των ηλεκτρικών δικτύων της χώρας και ιδιαίτερα των εγχώριων και διεθνών διασυνδέσεων, το οποίο πρέπει να επιταχυνθεί, να ολοκληρωθεί και να εμπλουτισθεί, ώστε η Ελλάδα να καταστεί την επόμενη δεκαετία καθαρός εξαγωγέας πράσινης ενέργειας. Επισημάνθηκε επίσης η ανυπαρξία υποδομών αποθήκευσης ενέργειας, η οποία αποτελεί το αναγκαίο συμπλήρωμα της στρατηγικής του ισορροπημένου μείγματος τεχνολογιών ΑΠΕ.  Από κοινού αποθήκευση και ισορροπημένο μείγμα ΑΠΕ βοηθούν στη μείωση των περικοπών πράσινης ενέργειας και στη μεγιστοποίηση της έγχυσής της στα δίκτυα, με οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο.

Η εξάρτηση

«Εισάγουμε ενέργεια από το εξωτερικό, επειδή δεν έχουμε υποδομές να αποθηκεύσουμε. Φωνάζουμε εδώ και μία 10ετία. Η βραχεία αποθήκευση δεν βοηθά στην ενεργειακή ασφάλεια, χρειάζεται μακρά αποθήκευση ώστε η παραγόμενη ενέργεια να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μέρες αργότερα», σημείωσε ο κ. Περιστέρης.

Ο ίδιος αναφέρθηκε ακόμη και στις  μεγάλες  εισαγωγές αερίου, τονίζοντας ότι η μη υποκάτασταση των ορυκτών καυσίμων δεν βοηθά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. «Στέλνουμε στο εξωτερικό επιταγές για εισαγωγές φορτίων αερίου που θα  καταναλωθούν.  Τα  ποσά αυτά δεν δημιουργούν καμία θέση εργασίας, δεν αλλάζει τίποτα στην προοπτική της χώρας όσα δισεκατομμύρια και να ξοδεύουμε κάθε μέρες», σημείωσε ο κ. Περιστέρης, επισημαίνοντας ότι οι μεγάλες επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση  θα μείνουν στη χώρα, με τα έργα να λειτουργούν για 25 χρόνια.

Τα αιολικά πάρκα παρήγαγαν το 2022 το 20,6% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώθηκε (8,15 εκατ. μεγαβατώρες -MWh), ποσότητα που ισοδυναμεί με τις ηλεκτρικές ανάγκες 2,5 εκατομμυρίων νοικοκυριών. Αν η συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας παραγόταν από φυσικό αέριο,   θα έπρεπε η χώρα να εισάγει 2,13 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) περισσότερο φυσικό αέριο, δηλαδή πρόσθετη ποσότητα ίση με το 35% των ετήσιων εισαγωγών αερίου πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία.