Το παρασκήνιο και οι διαφωνίες του Eurogroup

Μετά από 16 ώρες συνεδρίασης, πολλές διακοπές και αναρίθμητες προτάσεις συμβιβασμού, οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ αποχώρησαν από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων του Eurogroup, χωρίς να μπορέσουν να συμφωνήσουν για τους όρους αλληλεγγύης που απαιτούνται απέναντι στο οικονομικό σοκ του κορωνοϊού.

Εγκατέλειψαν γύρω στις 8 το πρωί της Τετάρτης και υποσχέθηκαν ότι θα ξανασυζητήσουν την Πέμπτη, ελπίζοντας ότι θα μπορέσουν να καταλήξουν σε μια συμφωνία.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η διαφωνία ανάμεσα σε Ολλανδούς και Ιταλούς ήταν αυτή που οδήγησε σε ναυάγιο: για το αν η ευρωπαϊκή στήριξη θα συνοδεύεται από μνημόνια ή όχι.
 

Ποιοι θέλουν να επιβληθεί μνημόνιο με τα δάνεια

Διεφώνησαν κυρίως για τους όρους που θα συνοδεύουν την προληπτική γραμμή πίστωσης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ο οποίος διαθέτει κονδύλια 410 δισ. ευρώ. Αυτός ο μηχανισμός είχε αξιοποιηθεί κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης και τα δάνεια συνοδεύονταν από αυστηρούς όρους (μνημόνια) για ιδιωτικοποιήσεις, αγορά εργασίας, μεταρρυθμίσεις κ.λπ. και με στόχους οι οποίοι έπρεπε να επιτευχθούν ώστε να δοθεί η επόμενη δόση.

Οι Ιταλοί πιστεύουν ότι επειδή καμία χώρα δεν ευθύνεται για το σοκ του Covid-19 και επειδή η επερχόμενη οικονομική κρίση δεν οφείλεται σε κακό χειρισμό δημοσίων οικονομικών κάποιου κράτους, δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιβληθούν πάλι όροι και μνημόνια με τόσο αυστηρούς όρους.

Αντίθετα, Ολλανδοί, Αυστριακοί και Φινλανδοί πιστεύουν ότι οι όροι που πρέπει να τεθούν είναι δύο ταχυτήτων: αρχικά, για να διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια θα διατεθούν αποκλειστικά για τη μάχη κατά του κορωνοϊού και όχι για άλλους σκοπούς. Και στη συνέχεια, μόλις περάσει το μεγάλο σοκ της πανδημίας, να γυρίσουμε στους κλασικούς δανειακούς όρους.
 

 «Στο μέτρο που ο ΕΜS χρησιμοποιείται σαν οικονομική στήριξη, πιστεύουμε ότι είναι σοφότερο να τον συνδέσουμε με οικονομικά μέτρα (σ.σ.: μνημόνια)», δήλωσε ο Ολλανδός ΥΠΟΙΚ στον λογαριασμό του στο Twitter και πρόσθεσε ότι «είναι πολύ νωρίς για ένα συνολικό πακέτο».
 

Προφανώς οι Ολλανδοί δεν αισθάνονται αυτή τη στιγμή κάποιο οικονομικό σοκ, λόγω κορωνοϊού και γι αυτό κρατούν σκληρή στάση απέναντι σε χώρες που θέρισε η επιδημία (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία). «Πρόκειται κυρίως για μια υγειονομική κρίση», έγραψε στο Twitter o Ολλανδός ΥΠΟΙΚ. Ως αποτέλεσμα, οι Ολλανδοί αρνήθηκαν κάθε συμβιβασμό και παραχώρηση για τον EMS και έχουν την απόλυτη ευθύνη για το ναυάγιο του Eurogroup της Τετάρτης, δηλώνει ευρωπαϊκή πηγή στο βελγικό σάιτ Le Soir.

«Ντροπή!» φώναζε ο Λεμέρ στις 5 το πρωί

Μέσα από το Twitter, επίσης, ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ Μπρούνο Λεμέρ ανέφερε ότι μαζί με τον Γερμανό ομόλογό του Όλαφ Σολτς κάλεσε τους συναδέλφους του «να σταθούν στο ύψος των εξαιρετικών συνθηκών και να καταλήξουν σε μια φιλόδοξη συμφωνία». Ο Λεμέρ μάλιστα εκνευρίστηκε με τους ομολόγους του, γύρω στις 5 η ώρα το πρωί της Τετάρτης, και άρχισε να φωνάζει ότι είναι «ντροπή» για τους υπουργούς να διαφωνούν για μια λέξη, την ώρα που οι νεκροί αυξάνονται «κατά εκατοντάδες και χιλιάδες».

Η οργή του Μπρουνό Λεμέρ

Αλλά και η γαλλική Le Monde αναφέρει ότι η συζήτηση στο Eurogroup ήταν εξαιρετικά ταραγμένη, αναφορικά με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας της Τρίτης προς την Τετάρτη. «Έχουμε εκατοντάδες και χιλιάδες νεκρούς και οι υπουργοί Οικονομικών παίζουν με τις λέξεις και τα επίθετα. Είναι ντροπή για υπουργούς Οικονομικών», είπε ο Μπρούνο Λεμέρ στους συναδέλφους του, γύρω στις 5 το πρωί, σύμφωνα με τη Le Monde. «Θα κριθούμε σοβαρά από τις αγορές, από τους πολίτες μας αλλά και από τις άλλες χώρες, αν αποτύχουμε να ξεπεράσουμε τις διαφωνίες μας», πρόσθεσε ο Λεμέρ.
 

Aγρίεψε η Ιταλία

Η Ιταλία, η οποία θεωρεί ότι τα ποσά για τα οποία γίνεται συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μηδαμινά σε σχέση με την οικονομική καταστροφή που θα προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού, δεν σκοπεύει να μείνει με τα χέρια σταυρωμένα, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Σύμφωνα με τη Le Monde, η κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να μπει σε μνημόνιο ή να αποδεχθεί όρους, όπως είχε συμβεί στην Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια. Το θεωρεί αδύνατο σε μια ευρωπαϊκή χώρα που έζησε την απίστευτη μεταναστευτική κρίση του 2015 και στην οποία καραδοκεί ο λαϊκισμός.
Οι Ολλανδοί, αντίθετα, επιμένουν ότι αν η Ιταλία θέλει να χρηματοδοτήσει την οικονομία της και όχι μόνο το σύστημα υγείας, το οποίο επλήγη από την πανδημία του κορωνοϊού, τότε τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα πρέπει να προβλέπουν όρους και μνημόνια.
 

«Όχι» και στο κορωνοομόλογο από τον Βορρά

Επίσης δεν φαίνεται να υπάρχει συμφωνία στο Eurogroup για το κορωνοομόλογο, το οποίο η Γαλλία, η Ελλάδα και άλλες 7 ευρωπαϊκές χώρες ζητούν. Η Γερμανία και η Ολλανδία εξακολουθούν να το αρνούνται, όπως σχολίασε, κατηγορηματικά, στο Twitter, ο Ολλανδός ΥΠΟΙΚ. «Το ευρω-ομόλογο θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από λύσεις για την ΕΕ», ανέφερε.

«Το θέμα παραμένει ανοιχτό, η ιδέα είναι να το θίξουμε αργότερα και να το παραπέμψουμε σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων», σχολιάζει μια πηγή.

Στο Eurogroup της Τετάρτης, ωστόσο, οι 27 ΥΠΟΙΚ συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα εργαλείο 100 δισ. για τη μερική απασχόληση. Με τον όρο ότι αυτός ο μηχανισμός θα είναι περιστασιακός, όσο διαρκεί η πανδημία. Συμφώνησαν επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μέσω ενός κονδυλίου 25 δισ. ευρώ, θα μπορεί να δίνει δάνεια έως 200 δισ. στις επιχειρήσεις.