Οι, Επιμέρους, Παρεπόμενες Υποχρεώσεις των Εργαζόμενων

Μας απασχόλησαν ήδη, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, η έννοια και οι διακρίσεις των παρεπόμενων υποχρεώσεων των εργαζόμενων. Οι συνέπειες, επίσης, από την ενδεχόμενη παραβίασή τους. Ποιες όμως οι, κατ’ ιδίαν, παρεπόμενες υποχρεώσεις και ποιο το ειδικότερο περιεχόμενό τους;

Απολύτως περιορισμένη προκύπτει η θεωρητική διερεύνηση των συγκεκριμένων, εξαιρετικά σημαντικών, υποχρεώσεων. Ακριβώς όμως λόγω της σημασίας τους ενδείκνυται μια, έστω σύντομη-περιπτωσιολογική, προσέγγισή τους:

Υποχρέωση Υπακοής

Ο εργαζόμενος υποχρεούται να συμμορφώνεται στις οδηγίες και εντολές του εργοδότη του όσον αφορά την εργασία του. Ενδεχομένως όμως να λάβει (και) αυτοτελή χαρακτήρα. Ως συμμόρφωση, λ.χ., με νόμιμες υποχρεώσεις (ενδ.: απαγόρευση καπνίσματος).

Υποχρέωση Πίστης

Η έκτασή της ποικίλλει ανάλογα με το είδος της εργασιακής σχέσης και τη θέση που κατέχει ο εργαζόμενος. Περικλείει πλήθος επιμέρους. Σημαντικές, μεταξύ αυτών, οι ακόλουθες:

Υποχρέωση Παράλειψης Πράξεων Ανταγωνισμού

Πρόκειται για την υποχρέωση παράλειψης (έστω και δυνητικά βλαπτικών) ανταγωνιστικών πράξεων που αφορούν την επιχείρηση του εργοδότη. Ισχύει κατά τη διάρκεια της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας. Υπό προϋποθέσεις και μετά τη λύση της.

Υποχρέωση Παράλειψης Παράλληλης Απασχόλησης

Ο εργαζόμενος υποχρεούται να αφιερώνει την εργασιακή του δύναμη, για συγκεκριμένο χρόνο, στον εργοδότη του. Ελεύθερα την διαθέτει εκτός αυτού. Περιορισμοί όμως τίθενται όταν: (α) υπάρχουν αντίθετες προβλέψεις από το νόμο,

(β) η απασχόληση σε άλλο εργοδότη βλάπτει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του εργαζόμενου έναντι του αρχικού εργοδότη, (γ) αντίκειται σε συμφωνηθέντα.

Υποχρέωση Εχεμύθειας

Ο εργαζόμενος υποχρεούται να μη χρησιμοποιεί προς ίδιο (ή τρίτων) όφελος ή να κοινοποιεί σε τρίτους επιχειρηματικά (εμπορικά και βιομηχανικά) απόρρητα. Επίσης προσωπικά δεδομένα που, εξ αφορμής της εργασίας του, πληροφορήθηκε. Αντίστοιχα, υπό προϋποθέσεις, και μετά τη λήξη της σύμβασης εργασίας.

Υποχρέωση Πληροφόρησης

Ο εργαζόμενος υποχρεούται να πληροφορεί, εγκαίρως, τον εργοδότη σχετικά με προσωπικές του ιδιότητες ή καταστάσεις. Ιδίως εκείνες που επηρεάζουν την παροχή εργασίας του. Επίσης σχετικά με ενδεχόμενη ζημία ή κίνδυνο για τα συμφέροντα της επιχείρησης.

Υποχρέωση Υποβολής Σε Ιατρικές Εξετάσεις

Συντρέχει σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Ενδεικτικά όταν συντρέχει: (α) σχετική, νόμιμη, υποχρέωση (λ.χ. επαγγέλματα υγειονομικού ενδιαφέροντος), (β) υπέρτερο συμφέρον του εργοδότη (λ.χ. υποψία μεταδοτικής νόσου).

Περιορισμοί στην ελευθερία της γνώμης

Παραβιάζεται η υποχρέωση πίστης, όταν η γνώμη του εργαζόμενου συνιστά ανακριβή κριτική προς την επιχείρηση. Επίσης, όταν συντρέχει δυσφήμιση των προϊόντων ή υπηρεσιών της ή προσβολή της τιμής του εργοδότη.

Υποχρέωση παράλειψης συμπεριφοράς που συνιστά απαγορευμένη διάκριση ή παρενόχληση

Ο εργαζόμενος υποχρεούται να παραλείπει οποιαδήποτε συμπεριφορά που συνιστά απαγορευμένη διάκριση. Ομοίως, συμπεριφορές που συνιστούν βία και παρενόχληση στον χώρο εργασίας.

Εκτός υπηρεσίας & περιβάλλοντος εργασίας συμπεριφορά

Σε ειδικές περιπτώσεις ο εργαζόμενος υποχρεούται να τηρεί συγκεκριμένη συμπεριφορά (και) εκτός του χρόνου και χώρου εργασίας. Αφορά, ιδίως, εργαζόμενους επιχειρήσεων με ιδιαίτερο πολιτικό, ηθικό, ιδεολογικό αντικείμενο.

Ο εργαζόμενος βαρύνεται, προεχόντως, με την κύρια υποχρέωσή του (:παροχή εργασίας). Βαρύνεται όμως και με άλλες σημαντικές: τις παρεπόμενες. Και τις συγκεκριμένες ευλαβικά υποχρεούται να εκπληρώνει, εστιάζοντας στη διαχείριση, με καλή προαίρεση, των θεμάτων που συναρτώνται με την εργασία του.

Κι ας μην ξεχνάμε: η από μέρους των εργαζόμενων προάσπιση των νομίμων συμφερόντων της επιχείρησης-εργοδότη τους μοιάζει, κατ’ ελάχιστον, αναγκαία για την επίτευξη των στόχων και σκοπών αμφοτέρων.

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή