Νέο Εξοικονομώ – Έως 75% οι επιδοτήσεις – Τα νέα κριτήρια

Περισσότερες από 50.000 κατοικίες θα επωφεληθούν από το νέο Εξοικονομώ, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Οκτώβριο.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος «Νέο Εξοικονομώ» ανέρχεται σε 632 εκατομμύρια ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε στη δημοσιότητα τον οδηγό του προγράμματος, με στόχο να δοθεί επαρκής χρόνος όχι μόνο στους ενδιαφερόμενους πολίτες αλλά και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ενόψει της προκήρυξης του Προγράμματος, για να ετοιμάσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά υποβολής των αιτήσεων σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, καθώς και να εξοικειωθούν με τις αλλαγές που εισάγονται σε σχέση με τις προηγούμενες δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων.

Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση φτάνει στο 62% της συνολικής δαπάνης, ενώ αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά 38% περισσότερες κατοικίες συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος. Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την ημερομηνία έναρξης του Προγράμματος και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την Επικράτεια. 

Τα κριτήρια

Το Πρόγραμμα αφορά κτίρια που υφίστανται νόμιμα, χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια.

Ειδικότερα, περιλαμβάνει πέντε κατηγορίες επιδοτήσεων, στις οποίες οι ωφελούμενοι εντάσσονται ανάλογα με το εισόδημά τους. Επίσης, προβλέπονται κίνητρα για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε πολυκατοικίες με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.

Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων, μονοκατοικιών και διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία, το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης φθάνει έως 75%.

• Σε περίπτωση που η χρήση κατοικίας γίνεται από τον αιτούντα (ιδιοκατοίκηση), το ποσοστό επιχορήγησης είναι κλιμακωτό ανά εισοδηματική κατηγορία.
• Σε περίπτωση που η χρήση κατοικίας γίνεται από πρόσωπο διαφορετικό από τον αιτούντα (δωρεάν παραχώρηση/ενοικίαση), το ποσοστό επιχορήγησης είναι σταθερό και ανεξάρτητο εισοδηματικής κατηγορίας. Για αιτήσεις πολυκατοικίας, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της πολυκατοικίας, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος.

Οι διαφορές

Το νέο Εξοικονομώ έχει σημαντικές διαφορές με τα προηγούμενα προγράμματα στα εξής σημεία:

• Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων και εισάγονται κριτήρια αξιολόγησης.
• Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά με ξεχωριστό προϋπολογισμό ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
• Για πρώτη φορά εισάγονται κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 21% του ποσοστού μοριοδότησης.
• Για πρώτη φορά εισάγεται το κριτήριο των βαθμοημερών, με το οποίο λαμβάνονται υπόψη οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή.
• Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
• Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου του ΕΣΕΚ για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
• Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών όταν στα προηγούμενα προγράμματα ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε περί τα 40.000 νοικοκυριά.
• Για την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν.
• Αλλάζει το καθεστώς των ωφελουμένων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
• Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία αίτηση.
• Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
• Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του Προγράμματος.
• Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος αναλαμβάνει τη διαχείριση του προγράμματος (λειτουργία της πλατφόρμας, αξιολόγηση αιτήσεων κ.λπ.).

Σχολιάζοντας τα παραπάνω ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ανέφερε ότι το νέο πρόγραμμα θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και την επίτευξη των στόχων μας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και προσθέτει πως λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τους οικονομικά ασθενέστερους με τη δημιουργία ξεχωριστού προϋπολογισμού ύψους 100 εκατ. ευρώ για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

Επεσήμανε πως προκειμένου να γίνει πιο δίκαιο το πρόγραμμα καταργείται η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων, δημιουργείται λίστα επιλαχόντων, ενώ θεσπίζεται ως σημαντικότερο κριτήριο η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.

Το Νέο Εξοικονομώ αναμένεται να συμβάλει στον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για τη συνολική ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το 2030.

Να σημειωθεί πως πάνω από το 55% των πολυκατοικιών και των μονοκατοικιών της χώρας έχει κατασκευαστεί πριν από το 1980, ενώ η πλειονότητα αυτών έχει χαμηλή ενεργειακή αποδοτικότητα (ενεργειακές κλάσεις Ζ ή Η).