Νέα μέτρα αξίας 2,5 δισ., καθώς το άνοιγμα "πάει" ένα μήνα πίσω

Τον Aπρίλιο ανοίγει η λιανική, το Μάιο η εστίαση και ο τουρισμός και Ιούλιο, ίσως, τα μπαρ σε κλειστούς χώρους. Αυτό είναι το νέο αφήγημα στην κυβέρνηση, που θέτει το πλαίσιο για έναν υποτυπώδη σχεδιασμό, καθώς η πανδημία συνεχίζει να καλπάζει, ανατρέποντας τις προβλέψεις και εκτινάσσοντας το κόστος για την οικονομία.

Ο πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ανακοίνωσαν την Πέμπτη ένα νέο πακέτο μέτρων στήριξης, 2,5 δισ. ευρώ, που κανονικά θα ήταν το τελευταίο, αλλά έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση, ίσως και να μην είναι. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ μόλις ανακοινώθηκε ο 7ος κύκλος της επιστρεπτέας προκαταβολής, κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ενός 8ου κύκλου, αν χρειαστεί.  

«Δεν υπάρχει κανένας που να μη θέλει να ανοίξει η οικονομία… χθες!», λένε στο οικονομικό επιτελείο. Αλλά αναγνωρίζουν ότι αυτή τη στιγμή δεν είναι εφικτό.

Η αγωνία της κυβέρνησης και ο βασικός προσανατολισμός των μέτρων σε αυτή τη φάση είναι να αποτραπούν λουκέτα και να διατηρηθούν θέσεις εργασίας έως ότου αρχίσει να βγαίνει η οικονομία από το τούνελ, όποτε κι αν γίνει αυτό. Εν τω μεταξύ, θα μπουν μπροστά και τα έργα και προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης, ζεσταίνοντας την οικονομία με 5,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού. Το πρόγραμμα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και θα κατατεθεί στην Κομισιόν στο διάστημα 2-10 Απριλίου.

Στην κατεύθυνση αυτή, τα μέτρα έχουν γίνει περισσότερο στοχευμένα, σε σχέση με το παρελθόν, ώστε να καλύψουν αυτούς που πραγματικά επλήγησαν από την πανδημία και κινδυνεύουν να κλείσουν, αλλά έχουν προοπτικές επιβίωσης μακροπρόθεσμα. Ετσι, όπως υποστηρίζουν στην κυβέρνηση, τα τελευταία μέτρα και η λογική τους έχουν ως εξής:

• Με την κάλυψη των παγίων δαπανών του 2020 στηρίζονται οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις που δεν επωφελήθηκαν όσο είχαν ανάγκη από τις επιστρεπτέες προκαταβολές. Θα αποζημιωθούν με «πιστωτικό» για μελλοντικές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, για τις δαπάνες ασφαλιστικών εισφορών, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών κ.τ.λ. του 2020, που δεν καλύφθηκαν με τις επιστρεπτέες, υπό την προϋπόθεση ότι είχαν πτώση τζίρου τουλάχιστον 30% και ζημίες τουλάχιστον 30% των ακαθάριστων εσόδων τους. Είναι υποχρεωμένες να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό προσωπικού ώς το τέλος του χρόνου.

• Με τη ρύθμιση των οφειλών των τριών πρώτων κύκλων της επιστρεπτέας προκαταβολής, όπως έγινε και στους επόμενους κύκλους, ελπίζεται, επίσης, να διευκολυνθεί η μετάβαση των επιχειρήσεων στη νέα πραγματικότητα και να διορθωθεί μια αδικία. Ετσι, δεν θα επιστρέψουν τη μισή στήριξη όσες είχαν πτώση τζίρου τουλάχιστον 30%, ενώ όσες είχαν πτώση τουλάχιστον 15% δεν θα επιστρέψουν το 30%.  

• Ανάσα κατά την έξοδο από την πανδημία αποσκοπεί να δώσει και η αύξηση του αριθμού των δόσεων από 40 σε 60 για όλες τις επιστρεπτέες προκαταβολές, με την εξόφληση να λήγει στις 31/1/2027.

• Για όποιον παρ’ όλα αυτά έχει τη δυνατότητα άμεσης εξόφλησης, δίνεται κίνητρο να το κάνει ώς το τέλος του χρόνου, με έκπτωση 15%. Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι η αύξηση των αποταμιεύσεων κατά 20 δισ. ευρώ δείχνει ότι υπάρχει τέτοιο περιθώριο.

Μαζί με το παραπάνω πακέτο των 2,5 δισ. ευρώ, ο λογαριασμός των παρεμβάσεων στήριξης φέτος διαμορφώνεται μέχρι στιγμής στα 11,6 δισ. ευρώ, από 7,5 δισ. ευρώ του προϋπολογισμού. Ωστόσο, την ίδια ώρα, η παράταση του lockdown στο λιανεμπόριο έχει ως συνέπεια να χάνονται άλλα 700 εκατ. ευρώ από τα φορολογικά έσοδα τον μήνα. Ηδη, έχουν χαθεί δύο μήνες, Φεβρουάριος και Μάρτιος, ενώ είναι πιθανό να συνεχιστεί η διαρροή τον Απρίλιο και τον Μάιο.

Η κατάσταση αυτή των δημοσίων οικονομικών καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη να αξιοποιηθεί εγκαίρως και αποτελεσματικά το Ταμείο Ανάκαμψης. Μετά τις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν, αλλά και τη διαβούλευση στο εσωτερικό, το επιτελείο που επεξεργάζεται τις προτάσεις έχει σχεδόν καταλήξει στον προσδιορισμό των επιλέξιμων προγραμμάτων και έργων για επιχορήγηση, ύψους 17 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι αρχικά είχαν υποβληθεί προτάσεις 28 δισ. ευρώ.

Η Κομισιόν «έκοψε» τους οδικούς άξονες, πλην του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης και του Ε65, καθώς και το φυσικό αέριο. Ακόμη δίνεται μάχη για τη διατήρηση του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Εκκρεμεί, επίσης, η τελική συζήτηση για τα 13 δισ. ευρώ των δανείων του Ταμείου, που επιδιώκεται να δοθούν για ιδιωτικές επενδύσεις.

Εντός του Μαρτίου προγραμματίζεται να ανοίξει η πλατφόρμα για τα voucher που θα δοθούν σε οικογένειες μαθητών για αγορά tablet και Η/Υ, προκειμένου να βοηθηθούν στην τηλεκπαίδευση, με τη χρηματοδότηση να ξεκινά με εθνικούς πόρους, έως ότου εκταμιευθούν οι κοινοτικοί, το δεύτερο εξάμηνο.

(Κεντρική Φωτογραφία: Φωτογραφία από Gerd Altmann από το Pixabay)