Με την απάλειψη του πιστοποιητικού μηχανικού από τις κληρονομιές και τα επαγγελματικά ακίνητα αλλά με την ανάγκη νομιμοποίησης αυθαιρέτων και στις μισθώσεις, παίρνει με καθυστέρηση ενός έτους, το δρόμο της θεσμοθέτησης, ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα.
Η ρύθμιση αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές δυσλειτουργίες στην κτηματαγορά και πρόσθετα βάρη, σε μια περίοδο που τα ενοίκια γνωρίζουν σημαντική ανάκαμψη και οι τιμές έχουν πάρει την ανηφόρα. Μέχρι σήμερα, υποχρέωση νομιμοποίησης με προσκόμιση βεβαίωσης μηχανικού έχουν όσα ακίνητα μεταβιβάζονται ή υπάρχει σύσταση εμπράγματος δικαιώματος.
Ειδικά για τις μισθώσεις, η διάταξη στο άρθρο 82 του νόμου που παρουσιάζει το newmoney.gr (από την δημοσίευση του παρόντος απαγορεύεται η κατάρτιση συμβάσεων μίσθωσης, παραχώρησης που αφορά ακίνητο στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αλλαγή χρήσης), υποχρεώνει με έμμεσο τρόπο την νομιμοποίηση πολεοδομικών παραβάσεων.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, στο εξής στις συμβάσεις μίσθωσης θα πρέπει ο μισθωτής να δηλώνει ότι το ακίνητο είναι χωρίς αυθαιρεσίες, προσκομίζοντας τον αριθμό της οικοδομικής άδειας ή της δήλωσης υπαγωγής εφόσον πρόκειται για αυθαίρετο που έχει τακτοποιηθεί. Φυσικά, εάν η αναγραφή στις συμβάσεις περιοριστεί σε αυτά τα σημεία "ξεσκεπάζει" πρωτίστως τις μεγάλες αυθαιρεσίες (χωρίς άδεια). Αφήνει όμως στο απυρόβλητο τις μικρότερης κλίμακας παραβάσεις (ημιυπαίθριους, αλλαγές χρήσης κ.α.).
Οι αρχικές σκέψεις να υποχρεωθούν οι ιδιοκτήτες σε βεβαίωση μηχανικού εγκαταλείφθηκαν με την προτροπή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου να μην επιβαρυνθούν οι νόμιμοι ιδιοκτήτες. Στην πραγματικότητα όμως η επίμαχη διάταξη, γεμίζει με πρόσθετες υποχρεώσεις τους παρανομούντες, καθώς ο μισθωτής θα είναι αναγκασμένος σε σοβαρές περιπτώσεις να προβεί σε ρύθμιση, προκειμένου να αποφύγει σύγκρουση ή μελλοντικό κάρφωμα, από τον ενοικιαστή του.
Η υποχρέωση αυτή αφαιρέθηκε από τις κληρονομιές, σημείο που προκάλεσε τις σφοδρές αντιδράσεις των πολιτών τους προηγούμενους μήνες αλλά και από τα επαγγελματικά ακίνητα. Στον αρχικό νόμο (Τσιρώνη) που βγήκε στην διαβούλευση τον περασμένο Σεπτέμβριο, η υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και η βεβαίωση μηχανικού ήταν προαπαιτούμενα και για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τουριστικές επιχειρήσεις, όπως ξενοδοχεία, ξενώνες, ενοικιαζόμενα κ.α, πρατήρια καυσίμων και άλλα.
Με δύο συστήματα η νομιμοποίηση αυθαιρέτων
Καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων για τα αυθαίρετα, ορίζεται η 8η Ιουνίου του 2019, η οποία δύναται να παραταθεί με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος.
Tο υπουργείο Περιβάλλοντος, αποφάσισε να δώσει άλλη μια παράταση 45 ημερών στον τελευταίο νόμο για τα αυθαίρετα (4178/2013) προκειμένου να καλύψει τα κενό που δημιουργεί, η ψήφιση του νέου νόμου για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, στην βουλή. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο θα διατηρήσει, το υφιστάμενο πληροφοριακό σύστημα υποδοχής των δηλώσεων που λειτουργεί το Τεχνικό Επιμελητήριο ενώ στις 8 Ιουλίου, προβλέπεται να είναι λειτουργικό και το νέο σύστημα που θα υποστηρίξει τον καινούριο νόμο. Με τον τρόπο αυτό καλύπτονται ενδεχόμενα μελλοντικά συνταγματικά κενά, καθώς η νέα ρύθμιση δεν θα υποχρεώνει κανέναν από όσους ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν ξεκινήσει διαδικασία υπαγωγής. Στο 4178 αυτό ήταν επιβεβλημένο, από την στιγμή που ο προηγούμενος νόμος (4014) είχε κηρυχθεί αντισυνταγματικός.
Για όσους δεν έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες υπαγωγής με τους προηγούμενους νόμους και δεν έχουν προσκομίσει και όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, προβλέπεται η μετάπτωση στο νέο νόμο με συμψηφισμό προστίμων. Εφόσον τα καταβληθέντα ποσά υπερβαίνουν τα ποσά του παρόντος νόμου, δεν αναζητούνται. Ειδικά για όσους δεν εξόφλησαν τα πρόστιμα από την υπαγωγή στο νόμο των ημιυπαίθριων (3843/2010), προβλέπεται να καταβάλλουν το υπολειπόμενο ποσό ως παράβαλο, υπέρ του Πράσινου Ταμείου.
Το ειδικό πρόστιμο θα υπολογίζεται με τις αντικειμενικές του 2016 και θα καταβάλλεται όπως αρχικά είχε προβλεφθεί σε 80 μηνιαίες δόσεις, προσαυξημένο κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Έκπτωση έως 20% για όσους δηλώσουν τα ακίνητα έως τις 9 Δεκεμβρίου 2017
To υπουργείο επιχειρεί να δελεάσει τους ιδιοκτήτες ακινήτων προσφέροντας έκπτωση έως 20% στο ειδικό πρόστιμο για όσους ενταχθούν εγκαίρως στο νόμο αλλά και αντίστοιχες αυξήσεις για τους αργοπορημένους. Η μείωση 20% ισχύει για εκείνους που θα δηλώσουν το ακίνητό τους, έως της 8 Δεκεμβρίου 2017. Το πρόστιμο θα είναι κατά 10% μειωμένο, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή ενταχθεί στο νόμο από τις 9 Δεκεμβρίου έως τις 8 Ιουνίου του 2018. Από την περίοδο αυτή και μετά δηλαδή από της 9 Ιουνίου έως και της 8 Δεκεμβρίου 2018 τα πρόστιμα θα επιβαρύνονται με αύξηση 10% και 20% αντίστοιχα για όσους προσέλθουν στο νόμο μετά τις 9 Δεκεμβρίου 2018. Οι μειώσεις στα πρόστιμα μπορεί να φτάσουν έως και το 60% στις ακόλουθες περιπτώσεις: -εφόσον εκπονηθεί στατική μελέτη σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3, η έκπτωση φτάνει το 60%, -50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2 -30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1 -50% σε όσα κτίσματα ολοκληρωθούν οι εργασίες προσαρμογής σε αυθαίρετα που παραβίασαν τις αρχές του πολιτιστικού περιβάλλοντος ή αφορούν διατηρητέα κτίσματα.
Μείωση επίσης από 30% έως 50% θα ισχύσει και για κτίσματα που προχώρησαν σε εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης. Στην περίπτωση αυτή 50% θα είναι τα μειωμένα πρόστιμα για υπερβάσεις έως 250 τ.μ σε οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες με χρήση κατοικίας και έως 500 τ.μ για άλλες χρήσεις. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις, η έκπτωση θα είναι 30%.
Παράβολα
Σε ότι αφορά το παράβολο το ύψος του θα διατηρηθεί στα 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση μέχρι 100 τ.μ., στα 500 ευρώ από 100 τ.μ. μέχρι 500 τ.μ. Στο ποσό των 1.000 ευρώ για άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ., στα 4.000 ευρώ για άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ. και στα 10.000 ευρώ για κτίριο ή χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.
