Με 2 τρισ. ευρώ το σχέδιο της Κομισιόν για την οικονομική ανάκαμψη

Σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας συνολικού ύψους 2 τρισ. ευρώ κυκλοφόρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη τηλεδιάσκεψη των ηγετών της ΕΕ, σε μια προσπάθεια να ξεπεραστούν οι διαφωνίες που έχουν καταγραφεί μεταξύ των χωρών-μελών τις τελευταίες εβδομάδες, αναφέρει το Bloomberg.

Οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν τηλεδιάσκεψη την Πέμπτη όπου θα συζητήσουν τα επόμενα βήματα για την αντιμετώπιση των συνεπειών που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού λόγω του γενικευμένου lockdown, που έχει οδηγήσει το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ του πλανήτη στη χειρότερη ύφεση στην ιστορία του. Η ΕΕ εκτιμά ότι η παραγωγή της συρρικνωθεί έως και 10% το τρέχον έτος, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο.

Παρότι όμως οι επιπτώσεις της πανδημίας γίνονται όλο και πιο ορατές, οι πλουσιότερες χώρες της βόρειας Ευρώπης αντιστέκονται στις πιέσεις για την υιοθέτηση νέων χρηματοπιστωτικών εργαλείων ώστε να υποστηριχθεί η ανάκαμψη των χωρών του νότου που έχουν πληγεί περισσότερο από τον κορωνοϊό.

Η συμβιβαστική πρόταση της Κομισιόν, σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο της επιτροπής που επικαλείται το Bloomberg, προβλέπει τη χρησιμοποίηση εν μέρη του υφιστάμενου επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ καθώς και την δημιουργία ενός νέου μηχανισμού χρηματοδότησης.

Με βάση το σχέδιο, η ΕΕ θα ενσωματώσει ένα ταμείο ανάκαμψης ύψους 300 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027 και θα δανειστεί 320 δισ. ευρώ από τις αγορές. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το πρακτορείο, το έγγραφο δεν αναφέρει πώς η Κομισιόν φτάνει τον στόχο των 2 τρισ. ευρώ του πακέτου.

Με περισσότερους από 100.000 θανάτους στην ήπειρο, η Ευρώπη έχει πληγεί σφόδρα από τον κορωνοϊό και οι επιπτώσεις της κρίσης διαρρηγνύουν τους δεσμούς που συνδέουν στις χώρες μέλη της.

Η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία ζητούν από την ΕΕ να εκδώσει κορωνο-ομόλογα, αλλά η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν απορρίψει το ενδεχόμενο αυτό υπό τον φόβο ότι θα επωμιστούν στο τέλος τον λογαριασμό. Οι πιέσεις ωστόσο προς την κατεύθυνση αυτή αυξάνονται καθώς γίνονται όλο και πιο ορατές οι επιπτώσεις από την αναστολή λειτουργίας μεγάλων τομέων της οικονομίας.

Την ίδια στιγμή, το δημόσιο έλλειμμα της Γερμανίας αναμένεται να διευρυνθεί σε πάνω από 7% του ΑΕΠ το τρέχον έτος, λόγω των πρόσθετων δαπανών για την αντιμετώπιση της κρίσης, σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις της κυβέρνησης. Παράλληλα, και το δημόσιο χρέος της χώρας, που εδώ και πολλά χρόνια έβαινε συνεχώς μειούμενο, αναμένεται να αυξηθεί περίπου στο 75% του ΑΕΠ, καθώς σχεδόν το ένα τρίτο των επιχειρήσεων ζητά στήριξη για την αποφυγή απολύσεων.

Για την Ιταλία, το έλλειμα θα μπορούσε να ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ, ωθώντας τον δείκτη χρέους προς ΑΕΠ άνω του 150%, σύμφωνα με αξιωματούχους με γνώση των πρόσφατων εκτιμήσεων της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε αναμένεται να ζητήση έγκριση από το κοινοβούλιο της χώρας για να αυξήσει το έλλειμμα κατά περίπου 55 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους.

Εν τω μεταξύ, και η Ισπανία εξετάζει πρόσθετες δαπάνες προκειμένου να βοηθήσει τις εταιρείες να πληρώσουν εγκαίρως τους προμηθευτές τους και να αποτρέψει την κατάρρευση των μικρότερων εταιρειών. Η ισπανική κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί ότι θα παράσχει εγγυήσεις για τραπεζικά δάνεια έως και 100 δισ. ευρώ προκειμένου να στηρίξει τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ταμειακών ροών. Ωστόσο, εκφράζονται ανησυχίες ότι το ποσό αυτό δεν είναι αρκετό καθώς ο πρωθυπουργός της χώρας Πέδρο Σάντσεθ φαίνεται να επιδιώκει την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης έως τις 9 Μαΐου.

Εν μέσω της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης του πακέτου διάσωσης της ευρωζώνης, το Bloomberg σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενδεχομένως να αποτελέσει την "πίσω πόρτα” για την αμοιβαιοποίηση του χρέους. Οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι εάν η ανάληψη χρέους από την ΕΚΤ γίνει σταδιακά, η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να ξεπεράσει το νομικό εμπόδιο που της απαγορεύει να χρηματοδοτεί άμεσα κυβερνήσεις. Παράλληλα, προσθέτουν ότι αυτή η λύση θα ήταν πιο "εύπεπτη” από τις εναλλακτικές επιλογές για χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, αυτές δηλαδή που ουσιαστικά έχουν εκφράσει ανησυχίες για τον τρόπο κατανομής του κόστους της κρίσης, εμποδίζοντας τις προσπάθειες της ΕΕ να οργανώσει μια άμεση απάντηση.

Ο "οδικός χάρτης" που διένειμε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στις εθνικές αντιπροσωπείες πριν από την τηλεδιάσκεψη δεν περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με το ποσό, τους συγκεκριμένους στόχους, το χρονοδιάγραμμα ή τη φύση των επενδύσεων που απαιτούνται για να επαναφέρουν σε τροχιά την ΕΕ. Οι ηγέτες δεν αναμένεται να καταλήξουν σε απόφαση αυτή την εβδομάδα και το τελικό πακέτο πιθανόν να μην είναι έτοιμο για τουλάχιστον έξι μήνες, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο που επικαλείται το Bloomberg.

Σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, το ήμισυ της χρηματοδότησης θα χορηγηθεί ως δάνεια σε χώρες, ενώ το υπόλοιπο θα παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την κάλυψη του ετήσιου επιτοκίου περίπου 500 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, το σχέδιο προβλέπει:

- Τη δημιουργία ενός προσωρινού ταμείου ανάκαμψης 300 δισ. ευρώ που θα περιλαμβάνεται στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό του μπλοκ.

- Ένα εργαλείο διευκόλυνσης της ανάκαμψης ύψους 200 δισ. ευρώ.

- Τη αλλαγή χρήση 50 δισ. ευρώ του ταμείο συνοχής τα οποία θα επισπευσθούν για το 2021 και το 2022.

- Καθώς και δύο ταμεία ύψους 200 δισ. ευρώ για την προστασία των εσωτερικών αγορών της ΕΕ.