Κορωνοϊός: Σε εξέλιξη το Eurogroup - Αισιόδοξα μηνύματα για συμφωνία

Θετικά νέα έρχονται από τη συνεδρίαση των 19 υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, καθώς μετά από περισσότερες από τρεις ώρες καθυστέρησης της έναρξης του Eurogroup, φαίνεται ότι οι εντατικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον Μάριο Σεντένο και συγκεκριμένους υπουργούς απέδωσαν καρπούς.

Σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί το φιάσκο του προηγούμενου Eurogroup, όπου σχεδόν μία μόλις ώρα μετά την έναρξή του οι διαφορές ήταν αγεφύρωτες με αποτέλεσμα ορισμένοι υπουργοί Οικονομιών να ζητούν τη λήξη της συνεδρίασης, ο κ. Σεντένο είχε συνομιλίες με τους υπουργούς της Ολλανδίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας με αποτέλεσμα να έχουν καταλήξει σε μια καταρχήν συμφωνία, χωρίς ωστόσο να έχουν οριστικοποιηθεί οι λεπτομέρειες.

Φαίνεται ότι η Ιταλία και η Ισπανία αποδέχονται το συμβιβασμό βάσει του οποίου δεν θα υπάρχουν πρόσθετες υποχρεώσεις για τις χώρες που θα προσφύγουν στον ESM, ενώ στο κοινό ανακοινωθέν και τις προτάσεις τους προς του αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων οι 19 υπουργοί θα συμπεριλάβουν τη χρήση «καινοτόμων εργαλείων» για την μετά - πανδημική, έναν όρο τον οποίον απέρριπτε η Ολλανδία, καθώς θεωρούσε ότι μπορεί να μεταφραστεί στο μέλλον σε κοινά ευρω - ομόλογα.

Η ώρα έναρξης της τηλεδιάσκεψης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης ορίστηκε αρχικά στις 7 το απόγευμα ώρα Ελλάδος,  αλλά μετατέθηκε αρχικά για τις 8:00 και κατόπιν για τις 10:30, όπως είχε ανακοινώσει ο εκπρόσωπος του προέδρου του Eurogroup, Μάριο Σεντένο. 

The meeting has started! https://t.co/SZZwyvkRtY pic.twitter.com/40anitS2mk

— LuisRego (@ljrego) April 9, 2020

Νωρίτερα, σε ανάρτησή του στο Twitter ο κ. Σεντένο  ανάφερε ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία» και πρόσθεσε: «Πιστεύω -ακόμα πιστεύω- ότι αυτή τη φορά ΟΛΟΙ θα αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και θα επιδείξουνε το απαραίτητο πνεύμα συμβιβασμού το οποίο αποτελεί το θεμέλιο λίθο της Ένωσής μας».     

We are very close to an agreement. I trust - I still trust - that this time we will ALL rise to the occasion. And show the necessary spirit of compromise, which is the bedrock of our Union #Eurogroup #COVIDー19 pic.twitter.com/C6TVYSbIET

— Mário Centeno (@mariofcenteno) April 9, 2020

Η πλήρης δήλωση του προέδρου του Eurogroup έχει ως εξής:

«Καθώς ξεκινάμε ξανά τη συνεδρίαση του Eurogroup, πολλά είναι αυτά που διακυβεύονται. Καλώ όλους τους υπουργούς Οικονομικών να συμφωνήσουν σε ένα τολμηρό και φιλόδοξο σχέδιο για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας, αντιδρώντας σε αυτή την κοινή απειλή. Ένα δίχτυ ασφάλειας για την Ευρώπη για την προστασία των εργαζομένων μας, των επιχειρήσεων μας και της χρηματοδότησης των χωρών μας. Ένα σχέδιο που μας δίνει την ελπίδα ότι θα ξεπεράσουμε την κρίση καθώς μπαίνουμε σε ύφεση. Σε αυτό είμαστε μαζί. Όλοι με περιορισμούς στις μετακινήσεις, με τα θύματα να αυξάνονται κάθε ώρα και χωρίς να είναι ορατό το τέλος. Κάθε ώρα μας υπενθυμίζεται ότι αυτός ο ιός είναι τυφλός. Τυφλός στις σημαίες μας, στο φύλο, στο χρώμα ή την κοινωνική τάξη. Δεν υπάρχουν ταξιδιώτες πρώτης θέσης. Είτε θα βουλιάξουμε είτε θα κολυμπήσουμε μαζί. Αυτή είναι μία αληθινή κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αφορά όλο τον κόσμο. Τα καλά νέα είναι ότι είμαστε πολύ κοντά σε μία συμφωνία. Πιστεύω - εξακολουθώ να πιστεύω - ότι αυτή τη φορά θα αρθούμε όλοι στο ύψος των περιστάσεων. Και θα δείξουμε το αναγκαίο πνεύμα συμβιβασμού, το οποίο είναι το θεμέλιο της Ένωσης μας».

Μια συμφωνία μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης είναι κοντά να επιτευχθεί, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ. «Μια συμφωνία είναι αναγκαία, μια συμφωνία είναι εφικτή. Κάνουμε πρόοδο», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ενόψει της συνεδρίασης του Eurogroup.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κατεύθυνση στην οποία συγκλίνουν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών είναι ένα πακέτο μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ αντί του ευρωομολόγου, για το οποίο οι χώρες του Βορρά βάζουν «βέτο». Το πακέτο αυτό αναμένεται να περιλαμβάνει πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ύψους 2% του ΑΕΠ (κρίσιμο είναι με ποιους όρους), χορήγηση επιπλέον εγγυήσεων στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς και το  σχέδιο της Κομισιόν για την άντληση 100 δισ. ευρώ από την αγορά έναντι εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ από όλες τις κυβερνήσεις της Ένωσης.

Νωρίτερα, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ απέρριψε εκ νέου τα κορωνο-ομόλογα, με αμοιβαιοποίηση του χρέους των κρατών μελών, αλλά πρόσθεσε ότι η Ευρώπη πρέπει να επιδείξει αλληλεγγύη στις δοκιμαζόμενες από τον κορωνοϊό χώρες.

«Φαίνεται ότι μια συμφωνία είναι δυνατή και πιθανότερη από ποτέ», δήλωσε και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς. «Το διάλειμμα της μιας ημέρας συνέβαλε στο να δυναμώσει η θέληση όλων να βρούμε μια κοινή λύση. Υπήρξε μεγάλος αριθμός διμερών συνομιλιών την Τετάρτη και την Πέμπτη. Τώρα είναι σημαντικό να τα καταφέρουμε τελικά. Η κρίση του κορονοϊού αφορά εξίσου όλους τους πολίτες της Ευρώπης, γι αυτό και πρέπει να υπάρχει μια κοινή και αλληλέγγυα απάντηση», συμπλήρωσε ο σοσιαλδημοκράτης (SPD) πολιτικός. 

Αλλά και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε εξέφρασε την πεποίθησή του ότι είναι δυνατόν να υπάρξει σήμερα μία συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών για ένα πακέτο στήριξης 500 δισ. ευρώ, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού. «Προσπαθούμε να κάνουμε τα μέγιστα για να βοηθήσουμε να οδηγηθούν οι διαπραγματεύσεις σε μια επιτυχή ολοκλήρωση», δήλωσε.

Σε μια προσπάθεια να βρεθεί κοινός τόπος, οι κυβερνήσεις της ΕΕ ενίσχυσαν την πίεση στην Ολλανδία να ξεμπλοκάρει την οικονομική στήριξη, ύψους μισού τρισ. ευρώ, με την Ιταλία να δηλώνει ότι διακυβεύεται το μέλλον της ΕΕ.   

«Είναι μία μεγάλη υπαρξιακή πρόκληση της Ευρώπης» τόνισε ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, μιλώντας στο BBC. «Αν η Ευρώπη δεν μπορέσει να παρουσιάσει μία νομισματική και χρηματοδοτική πολιτική, που θα είναι επαρκής για τη μεγαλύτερη πρόκληση από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο οι Ιταλοί, αλλά και οι Ευρωπαίοι πολίτες θα είναι βαθιά απογοητευμένοι».

Το «αγκάθι» έως τώρα είναι οι όροι με τους οποίους οι χώρες της ευρωζώνης πρέπει να έχουν πρόσβαση σε φθηνές πιστώσεις του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM). Η Ιταλία είναι έτοιμη να δεχθεί πολύ ελαφρούς όρους, λέγοντας ότι τα χρήματα, αν χρησιμοποιηθούν, θα πρέπει να διατεθούν σε δαπάνες σχετικές με την Υγεία τώρα και ότι αργότερα η χώρα πρέπει να τηρεί τους γενικούς δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.

Η Ολλανδία, από την άλλη, θέλει αυστηρότερους όρους, περιλαμβανομένων οικονομικών κριτηρίων για κάθε χώρα, οι οποίοι είναι πολιτικά μη αποδεκτοί για τη Ρώμη, επειδή θα την έκαναν να φαίνεται ότι βρίσκεται υπό την οικονομική εποπτεία της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι η πανδημία δεν είναι ευθύνη της Ιταλίας.

Σε μία σπάνια περίπτωση άσκησης ανοιχτής πίεσης στην Ολλανδία, Γάλλος αξιωματούχος από το γραφείο του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν αποκάλεσε την ολλανδική θέση ακατανόητη και ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Πέτερ Αλτμάιερ είπε ότι η Γαλλία και η Γερμανία θα προχωρήσουν τις διαβουλεύσεις σήμερα.   

Το τμήμα του πακέτου, που έχει σε μεγάλο βαθμό συμφωνηθεί, είναι οι εγγυήσεις στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την στήριξη των επιχειρήσεων και για το σχήμα με το οποίο η ΕΕ θα επιδοτεί τους μισθούς σε όλη την Ένωση, ώστε οι εταιρείες να μπορούν να μειώνουν τις ώρες εργασίας και όχι τις θέσεις απασχόλησης.

Το σχέδιο, όμως, για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης μετά την επιδημία εγείρει περισσότερα ζητήματα, επειδή η Γαλλία θέλει τα χρήματα, τα οποία θα μπορούσαν να φτάνουν στο 3% του ΑΕΠ της ΕΕ ή σε περισσότερα από 400 δισ. ευρώ, να τα δανείζονται όλες οι χώρες της ΕΕ από κοινού από την αγορά. Αυτό αποτελεί μία «κόκκινη γραμμή» για τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία και την Αυστρία, οι οποίες είναι σθεναρά αντίθετες σε κοινή έκδοση χρέους, ακόμη και στην έκτακτη κατάσταση της πανδημίας του κορωνοϊού. 
 
Αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι υπουργοί είναι πιθανόν να παρακάμψουν το πρόβλημα, επισημαίνοντας την ανάγκη για ένα ταμείο ανάκαμψης, για το οποίο υπάρχει συναίνεση και να ζητήσουν από τους ηγέτες οδηγίες για το πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτό, ώστε να μπορούν οι υπουργοί να κάνουν αργότερα τη δική τους επεξεργασία. 

Στον «χορό» των πιέσεων προς την Ολλανδία μπήκε και ο τέως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, χαρακτηρίζοντας «ανεύθυνο» το βέτο της Ολλανδίας σε μία συντονισμένη οικονομική απάντηση της Ευρώπης απέναντι στην κρίση κα εξηγώντας ότι οποιαδήποτε αμοιβαιοποίηση χρέους στην Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν μπορεί παρά να αφορά μελλοντικό χρέος.

Ο αποκλεισμός της χρησιμοποίησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας «λόγω της εμμονικής, ιδεολογικής, θρησκευτικής επιμονής στην εφαρμογή αυστηρής επιβολής όρων είναι ανεύθυνος», είπε χαρακτηριστικά ο Γιούνκερ σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα «Libération».

Από την πλευρά του, αισιόδοξος ότι στην αποψινή συνεδρίαση του Eurogroup θα υιοθετηθεί ένα πιο φιλόδοξο και συνεκτικό πακέτο μέτρων για την επόμενη ημέρα της κρίσης, εμφανίστηκε στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, απορρίπτοντας κατηγορηματικά την πρόταση του επικεφαλής του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη να ασκήσει βέτο.

Ο υπουργός Οικονομικών επισήμανε ότι απαιτούνται επιπλέον ενέσεις ρευστότητας με την έκδοση ενός κοινού ευρωπαϊκού αξιογράφου και σημείωσε με έμφαση πως το πακέτο που θα αποφασιστεί στη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση δεν θα πρέπει να είναι κατώτερο των περιστάσεων και να δείχνει ατολμία.

«Ασφαλή καταφύγια δεν υπάρχουν ούτε για βουβάλια ούτε για βατράχους» είπε και τόνισε πως θέση της Ελλάδας είναι να υπάρξει ευελιξία. «Ακόμα και με παρεμβάσεις 500 δισ., η άποψή μας είναι ότι οι ανάγκες θα είναι πολύ μεγαλύτερες» ανέφερε και ήρθε σε κόντρα με τον Γιάνη Βαρουφάκη, που τον κάλεσε να ασκήσει βέτο στο σημερινό Eurogroup.

«Αν ακολουθούσα αυτό που προτείνετε, θα ήταν σαν να οδηγούσα τη χώρα εκεί που μας πήγατε το 2015 κι αυτό θα ήταν σφάλμα, μακριά από εμάς δημιουργικές ασάφειες που θα μας κοστίσουν» σχολίασε ο Χρήστος Σταϊκούρας.