Επτά στους 10 εργαζόμενους που δουλεύουν με μερική απασχόληση το κάνουν παρά τη θέλησή τους και κυρίως επειδή αδυνατούν να βρουν θέση με πλήρες ωράριο. Η ακούσια μερική απασχόληση, που επιβάλλεται από τον εργοδότη, «θερίζει» στην Ελλάδα της κρίσης, σύμφωνα και με την ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Τα μεγάλα θύματα της νέας τάσης, που καταγράφει ευρωπαϊκό ρεκόρ, σπρώχνοντας ολοένα και περισσότερους εργαζόμενους στο να απασχολούνται μερικώς ή εκ περιτροπής παρά τη θέλησή τους είναι οι πλέον παραγωγικές ηλικίες 25-64 ετών, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες. Σύμφωνα με την ΤτΕ, η αύξηση της ακούσιας μερικής απασχόλησης αποδίδεται κυρίως σε αυξημένες ροές από τους ήδη απασχολούμενους, δηλαδή από εργαζόμενους οι οποίοι ακουσίως μετατρέπονται από πλήρους απασχόλησης σε μερική.
Η άνοδος αυτή ενισχύεται, κυρίως από το 2014 και μετά, από αυξημένες ροές και από την ανεργία. Οπως αναφέρεται στην ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ, το μεγαλύτερο μέρος της μερικής απασχόλησης στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι ακούσια, καθώς η πλειονότητα των εργαζομένων απασχολείται μερικώς λόγω αδυναμίας εύρεσης πλήρους απασχόλησης.
Ειδικότερα το ποσοστό της ακούσιας μερικής απασχόλησης στο σύνολο της μερικής απασχόλησης αυξήθηκε από περίπου 46% το 2000 σε 71,6% το 2015 και είναι το υψηλότερο στην ΕΕ. Στην Ευρωζώνη (των 19 χωρών) μόνο το 30% της μερικής απασχόλησης χαρακτηρίζεται ως ακούσια για το 2015, ενώ μεταξύ των επιμέρους χωρών υψηλό ποσοστό παρατηρείται επίσης στην Ιταλία (64,3%) και στην Ισπανία (62,6%). Το φαινόμενο, αν και εκρηκτικό στην Ελλάδα, δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό.
Σε επίπεδο Ευρωζώνης η αύξηση είναι επίσης σημαντική από το 19% της μερικής απασχόλησης το 2000 στο 30% το 2015. Η πρόσφατη άνοδος της ακούσιας μερικής απασχόλησης έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον διεθνών οργανισμών. Η Κομισιόν στην έκθεσή της αποδίδει την αύξηση στην μετατόπιση της απασχόλησης προς τις υπηρεσίες αλλά και στην αύξηση της οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας στην Ευρωζώνη. Η αυξημένη αβεβαιότητα ωθεί τις επιχειρήσεις να προσφέρουν ορισμένου χρόνου συμβόλαια στους νεοπροσλαμβανόμενους.
Σημειώνεται ο κίνδυνος να μετατραπεί η μερική απασχόληση από μεσοπρόθεσμη λύση περιορισμού της ανεργίας σε δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, με αρνητικές επιπτώσεις στο μεσομακροπρόθεσμο προϊόν της οικονομίας, στα δημόσια οικονομικά και στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Αποκλιμάκωση της ανεργίας και το 2016
Η έκθεση της ΤτΕ αναγνωρίζει πως η αποκλιμάκωση της ανεργίας, που ξεκίνησε το 2014, συνεχίζεται και το 2016. Η απασχόληση αυξάνεται και ο αριθμός των ανέργων μειώνεται, κυρίως λόγω αύξησης της μισθωτής απασχόλησης και των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό. Αντίθετα μειώνονται οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό.
