Η συνεδρίαση του Euro Working Group στις 4 Σεπτεμβρίου θα επαναφέρει στο προσκήνιο τις υποχρεώσεις της Ελλάδας απέναντι στους δανειστές.
Η κυβέρνηση θα κληθεί να προσαρμοστεί πολύ γρήγορα καθώς οι εξελίξεις από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας αναμένονται καταιγιστικές. Αμέσως μετά την ομιλία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, αναμένεται η άφιξη των τεχνικών κλιμακίων, τα οποία θα παραμείνουν στην Αθήνα για τουλάχιστον 10 ημέρες προκειμένου να προετοιμάσουν το έδαφος για την 3η αξιολόγηση.
Η «ατζέντα» και το χρονοδιάγραμμα αναμένεται να «κλειδώσουν» στο Eurogroup του Ταλίν στις 15 Σεπτεμβρίου, ενώ η άφιξη των επικεφαλής των θεσμών, για να ξεκινήσει και επίσημα η 3η αξιολόγηση, τοποθετείται χρονικά για μετά τις 15 Οκτωβρίου προκειμένου να έχουν μεσολαβήσει και οι γερμανικές εκλογές -ενδεχομένως και η εκλογή της νέας κυβέρνησης- και το Eurogroup του Οκτωβρίου, αλλά και η φθινοπωρινή σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον.
Ο αρχικός προγραμματισμός προβλέπει ότι η 3η αξιολόγηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου ή το αργότερο στις αρχές Δεκεμβρίου, ώστε και η χρηματοδότηση της Ελλάδας να συνεχιστεί απρόσκοπτα και να κυλήσει ομαλά το χρονοδιάγραμμα για το «κλείσιμο» του 3ου μνημονίου μέχρι τον Αύγουστο του 2018.
Οι προθέσεις των δανειστών
Στο πλαίσιο του Euro Working Group της Δευτέρας -και με την Ελληνική Στατιστική Αρχή να έχει ήδη ανακοινώσει την πορεία του ΑΕΠ κατά το β’ τρίμηνο του 2017- ο εκπρόσωπος της Ελλάδας θα έχει την ευκαιρία να μάθει από πρώτο χέρι τις προθέσεις των δανειστών εν όψει της 3ης αξιολόγησης.
Σε πρώτη φάση, η Ελλάδα θα κληθεί να δώσει στοιχεία για την πορεία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προκειμένου να τεκμηριώσει ότι εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της ώστε να αποδεσμευτεί και η τελευταία υποδόση της β’ αξιολόγησης ύψους 800 εκατ. ευρώ.
Επίσης, θα κληθεί να ενημερώσει για την πορεία εκτέλεσης των προαπαιτούμενων που έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι. Θεωρείται από τώρα δεδομένο ότι οι δανειστές θα κάνουν λόγο για σημαντικές καθυστερήσεις καθώς πολλά από τα προαπαιτούμενα που έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι δεν έχουν προχωρήσει.
Ενδεικτικά αναφέρεται ο επανυπολογισμός του 30% των αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν από τις 13 Μαΐου του 2016 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016, η δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος για την απελευθέρωση του επαγγέλματος των μηχανικών, η προσαρμογή του τιμολογίου υπηρεσιών κοινωνικής ωφέλειας στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, ΔΕΗ η πλήρωση των κενών θέσεων στο διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ, η κινητικότητα στο Δημόσιο (αναμένονται ανακοινώσεις άμεσα) κ.λπ.
Η πορεία εκτέλεσης των συμφωνηθέντων
Λεπτομερέστερη αποτύπωση της κατάστασης σχετικά με την πορεία εκτέλεσης των προαπαιτούμενων θα γίνει από τα τεχνικά κλιμάκια τα οποία θα καταφτάσουν στην Αθήνα -εκτός απροόπτου- στις 11 Σεπτεμβρίου.
Θα έχει προηγηθεί η ομιλία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και η παραδοσιακή συνέντευξη Τύπου στα μέσα ενημέρωσης όλης της χώρας, οπότε θα έχουν ανακοινωθεί πλέον και οι όποιες κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Τα τεχνικά κλιμάκια ενδέχεται να παρατείνουν την παραμονή τους και μετά το Eurogroup της 15ης Σεπτεμβρίου στο Ταλίν.
Εκεί, όμως, θα γίνει προσπάθεια ώστε οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αφενός να ανάψουν το πράσινο φως για την αποδέσμευση της υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ και αφετέρου να οριστικοποιήσουν τα προαπαιτούμενα της γ’ αξιολόγησης (θα είναι περισσότερα από 60), αλλά και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους.
Ένας μήνας για την ολοκλήρωση
Πρακτικά, μετά τo Eurogroup της 15ης Σεπτεμβρίου -όπου το θέμα της Ελλάδας δεν αναμένεται να απασχολήσει επί μακρόν τους υπουργούς Οικονομικών- η κυβέρνηση θα έχει περίπου έναν μήνα στη διάθεσή της για να προωθήσει τα προαπαιτούμενα.
Η άφιξη των επικεφαλής των κλιμακίων για την τελική φάση των διαβουλεύσεων τοποθετείται χρονικά για μετά τις 16 Οκτωβρίου, καθώς θα πρέπει να έχει προηγηθεί και το Eurogroup της 10ης Οκτωβρίου αλλά και η φθινοπωρινή διάσκεψη του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον.
Προς το παρόν στόχος παραμένει η διαδικασία να ολοκληρωθεί μέχρι το Eurogroup του Νοεμβρίου ή του Δεκεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι με την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης θα πρέπει να εκταμιευτούν περίπου 5 δισ. ευρώ προκειμένου να καλυφθούν οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας αλλά και να συνεχιστεί η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Μετά θα εκκρεμούν άλλες τρεις εκταμιεύσεις: 5 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2018, επιπλέον 5 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του 2018 και άλλα 3,4 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2018 με τη λήξη του προγράμματος.
Κρίσιμη η στάση του ΔΝΤ
Για μια ακόμη φορά το ενδιαφέρον εστιάζεται στη στάση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο φέρεται από τώρα να αμφισβητεί τη δυνατότητα της Ελλάδας να επιτύχει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος (3,5% ή τουλάχιστον 6,6 δισ. ευρώ) μέσα στο 2018.
Τις τελευταίες ημέρες πληθαίνουν οι φήμες ότι το ΔΝΤ θα προσέλθει στη διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης εγείροντας τρία θέματα:
1. Να εφαρμοστεί από την 1/1/2019 αντί για την 1η Ιανουαρίου 2020 η μείωση της έκπτωσης φόρου από τα 1.900 στα 1.250 ευρώ ανά φορολογούμενο «συνοδεύοντας» την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις.
2. Να μετατεθεί για το 2023 η ενεργοποίηση των δύο «θετικών πακέτων» όταν και ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα έχει πέσει από το 3,5% στο «τουλάχιστον 2%», όπως λέει η συμφωνία του Eurogroup.
3. Να εξεταστεί εκ νέου το θέμα της κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών με τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ, θέμα με το οποίο διαφωνεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην οποία ανήκει και η αρμοδιότητα κεφαλαιακού ελέγχου των τραπεζών της Ευρωζώνης.
Η στάση του ΔΝΤ θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της γ’ αξιολόγησης. Αν δεν τεθεί θέμα νέων μέτρων για το 2018 οι διαπραγματεύσεις θα κυλήσουν σχετικά γρήγορα, καθώς το πιθανό αίτημα να έρθει νωρίτερα η μείωση του αφορολόγητου από την 1/1/2019 μπορεί να εξεταστεί και αργότερα, με το τέλος του 3ου μνημονίου το καλοκαίρι του 2018. Από την άλλη, σκληρή στάση από το ΔΝΤ είτε σχετικά με τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας είτε και σχετικά με την αναγκαιότητα να δοθούν εδώ και τώρα περισσότερες διευκρινίσεις αναφορά με τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις.
