Η τάση αλλάζει: Οι τουρίστες αποφεύγουν τους πολύ δημοφιλείς προορισμούς

Ταξίδια σε προορισμούς ή και σε περιόδους με λιγότερο κόσμο επιλέγουν ολοένα και περισσότερο οι Ευρωπαίοι, καθώς επιζητούν καλύτερες υπηρεσίες, νέες εμπειρίες και χαμηλότερες τιμές. Ετσι, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος τείνουν να έχουν λιγότερες αφίξεις ξένων επισκεπτών σε σχέση με πέρυσι σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται όχι μόνο από τους ξενοδόχους, αλλά και από τις πλατφόρμες τύπου Airbnb. Σε αυτές, οι κρατήσεις Ιουλίου – Αυγούστου εμφανίζονται μειωμένες, ενώ είναι σημαντικά αυξημένες στην Αθήνα, στα νότια προάστια και σε ηπειρωτικούς προορισμούς. 

Πάνω απ’ όλα, όμως, η τάση για ταξίδια σε λιγότερο κορεσμένους προορισμούς αποτυπώνεται σε μεγάλη πανευρωπαϊκή έρευνα που πραγματοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα για λογαριασμό της European Travel Commission (ETC). Σύμφωνα με τον Θεόφιλο Κυρατσούλη, γενικό διευθυντή της Mindhaus, που πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη κυλιόμενη έρευνα για τον πανευρωπαϊκό φορέα, οι τάσεις αυτές τείνουν να εδραιωθούν και αποκαλύπτουν σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά των ταξιδιωτών διεθνώς, ως αποτέλεσμα των εξελίξεων που έλαβαν χώρα από το 2020 και μετά και ειδικότερα της πανδημίας, αλλά και του πληθωρισμού που οδήγησε ψηλά τις τιμές των ταξιδιών και πιέζει τα εισοδήματα των νοικοκυριών.

Αλλαγή συμπεριφοράς

Η προτίμηση για ταξίδια εκτός μηνών αιχμής είναι μια αλλαγή που αποκτά σταθερά χαρακτηριστικά. Ενδεικτικά, καταγράφεται πτώση 9% μεταξύ των Ευρωπαίων που θα προτιμήσουν να ταξιδέψουν εντός του Αυγούστου – Σεπτεμβρίου 2023, σε σχέση με ένα χρόνο πριν. 

Επιπλέον, η επιλογή λιγότερο δημοφιλών προορισμών, επίσης κερδίζει έδαφος, τουλάχιστον μεταξύ των ταξιδιωτών από τις βασικές ευρωπαϊκές αγορές της Ελλάδας, όπως η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία. Παράλληλα, «υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις ότι οι πλέον επιθυμητές χώρες διακοπών (όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα) είτε χάνουν έδαφος είτε μένουν στάσιμες σε επίπεδο δημοφιλίας, τουλάχιστον για το καλοκαίρι – φθινόπωρο του 2023 σε σχέση με αντίστοιχη περίοδο του 2022», εξηγεί ο επικεφαλής της Mindhaus. 

Ορισμένοι από τους βασικούς παράγοντες, με σχέση συγκοινωνούντων δοχείων, που φαίνεται να τροφοδοτούν τις παραπάνω τάσεις είναι η οικονομία, η πολυκοσμία αλλά και ο καιρός. 
Οσον αφορά την οικονομία, ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό Ευρωπαίων ταξιδιωτών, τώρα 41%, δηλώνουν ότι τόσο οι υψηλές τιμές των ταξιδιών όσο και τα εισοδήματά τους αποτελούν τις πρωταρχικές τους ανησυχίες – 10% παραπάνω σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. 

Αναφορικά με την πολυκοσμία, είτε για λόγους υγείας αρχικά είτε στη συνέχεια για λόγους ποιοτικότερης τουριστικής εμπειρίας, ένα από τα τρία πιο βασικά κριτήρια επιλογής ενός προορισμού είναι να μην κατακλύζεται από κόσμο. 

Ολοένα και σημαντικότερη γίνεται όμως και η παράμετρος του καιρού, καθώς οι ευχάριστες καιρικές συνθήκες είναι το πρώτο κριτήριο για την επιλογή ενός προορισμού (18% των Ευρωπαίων), ενώ ένα διόλου ευκαταφρόνητο 8% ανησυχεί πλέον για ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο καύσωνας. 

«Αξίζει να αναφερθεί ότι η ευελιξία που είχαμε δει κατά την πρώτη περίοδο της πανδημίας, λόγω των συνεχών αλλαγών στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, φαίνεται να έχει εγκατασταθεί για τα καλά στο μυαλό των καταναλωτών όταν εξετάζουν και αγοράζουν τουριστικές υπηρεσίες. 
Πρακτικά, αυτό σημαίνει μικρότερη αφοσίωση και μεγαλύτερη ευελιξία σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό ενός ταξιδιού, όπως η επιλογή να ταξιδέψουν off-season (17%), να επισκεφθούν έναν πιο οικονομικό προορισμό (14%) ή να επιλέξουν ένα φθηνότερο κατάλυμα (15%)», σημειώνει η Mindhaus. 

Σε κάθε περίπτωση, η διάθεση για ταξίδια παραμένει ψηλά, ενώ και η ζήτηση μακροπρόθεσμα είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται και, επιπλέον, δεν είναι σαφές κατά πόσον οι νέες αυτές τάσεις «ήρθαν για να μείνουν» μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, τεκμαίρεται ότι τόσο οι διεθνείς συνθήκες όσο και η κατανάλωση είναι εξαιρετικά ευμετάβλητες.

Τα στοιχεία 

Στη Μύκονο –και σε μικρότερο βαθμό στη Σαντορίνη– ο Μάιος ήταν σημαντικά χαμηλότερα από τον αντίστοιχο μήνα του 2022 σε όρους διεθνών αφίξεων και συγκεκριμένα κατά 17,5% και 3,2% αντίστοιχα. Και αυτό, σε αντίθεση με το σύνολο της χώρας όπου καταγράφεται αύξηση των αεροπορικών αφίξεων. 

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο Ιούνιος δείχνει πως επίσης θα είναι χειρότερος από τον αντίστοιχο μήνα του 2022 στους δύο αυτούς προορισμούς. Κάτι που επιβεβαιώνουν και ξενοδόχοι από τα νησιά αυτά, οι οποίοι μιλούν για σημαντικά μειωμένες πληρότητες, έως και 40% χαμηλότερες σε σχέση με πέρυσι για τον Μάιο και με μικρή μόνο βελτίωση τον Ιούνιο. Για τους οικονομολόγους η βασική αιτία είναι η ευαισθησία της ζήτησης στις αυξημένες τιμές, ενώ στις κακές αυτές επιδόσεις φαίνεται πως συνέβαλε και ο βροχερός και συννεφιασμένος καιρός φέτος. Ωστόσο, οι επιδόσεις αυτές εξηγούνται και από την αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών προς λιγότερο κορεσμένους και φθηνότερους προορισμούς, αποκαλύπτουν οι πανευρωπαϊκές έρευνες.

Οι αεροπορικές

Ο προγραμματισμός των αεροπορικών εταιρειών για τη δυναμικότητα των πτήσεών τους προς τη Μύκονο φέτος κατά την περίοδο από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Οκτωβρίου δείχνει 15,8% λιγότερες θέσεις σε σχέση με πέρυσι. Αντίστοιχα στη Σαντορίνη για το ίδιο διάστημα προβλέπονται 18,6% λιγότερες θέσεις σε σχέση με πέρσι.

Για τους ψυχραιμότερους, οι τάσεις αυτές μπορεί μακροπρόθεσμα να αποδειχθούν θετικές και να συμβάλουν στη μείωση της εποχικότητας του τουρισμού, αλλά και στη διάχυση των οικονομικών ωφελειών του σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια παράλληλα με την αποσυμφόρηση των προορισμών, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη.