Η ακρίβεια ψαλίδισε κατά 17% το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών

Αποκαλυπτικά στοιχεία για την δυσχερή οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα περισσότερα νοικοκυριά στη χώρα μας παρουσιάζονται στην έρευνα καταναλωτικών τάσεων του ΣΕΛΠΕ. Όπως προκύπτει, φέτος το καλοκαίρι ένας στους δύο ερωτώμενους της έρευνας, δεν θα κάνει διακοπές λόγω μειωμένου διαθέσιμου εισοδήματος, μια μείωση που κατά μέσο όρο ανέρχεται σε 17%, λόγω των αυξήσεων στο κόστος ενέργειας.

Επίσης 3 στους 4 καταναλωτές δήλωσαν ότι αγοράζουν προϊόντα με βασικό κριτήριο τη χρηματική δαπάνη, ενώ οι ανατιμήσεις-αυξήσεις τιμών αποτελούν την κύρια ανησυχία για 3 στους 4 καταναλωτές. Όπως φαίνεται στο σχήμα 1 το οποίο καταγράφει τους παράγοντες με τους οποίους επιλέγουν οι καταναλωτές να αγοράσουν προϊόντα, το ποσοστό των καταναλωτών που αγοράζουν προϊόντα με βασικό κριτήριο την χρηματική δαπάνη αυξήθηκε από 46% πέρυσι την ίδια εποχή σε 74% των 2022 με όλα τα υπόλοιπα κριτήρια να καταγράφουν μείωση.

Αυτό το αποτέλεσμα δείχνει αφενός τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών και αφετέρου ότι η ανησυχία του κοινού σε σχέση με τις ανατιμήσεις έχει αυξηθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, όσον αφορά το διαθέσιμο εισόδημα, η εκτίμηση των καταναλωτών είναι ότι οι αυξήσεις στο κόστος ενέργειας μειώνουν μεσοσταθμικά το διαθέσιμο εισόδημα τους κατά 17%, με 2 στους 3 καταναλωτές (66%) να δηλώνουν ότι το διαθέσιμο εισόδημα τους μειώνεται πάνω από 20%.

Η κύρια ανησυχία των καταναλωτών

Οι ανατιμήσεις-αυξήσεις τιμών αποτελούν και την κύρια ανησυχία των καταναλωτών σήμερα. Όπως απεικονίζεται στο σχήμα 3 σε ποσοστό 73%. 

Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά που καταγράφονται στη Δυτική Ευρώπη. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφεται σχετικά εξίσου υψηλό ποσοστό 60%.

Η δεύτερη κύρια ανησυχία των καταναλωτών είναι οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις με ποσοστό 11% και ακολουθεί η ανεργία με 7%. Ο πόλεμος στην Ουκρανία που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη ανησυχία στη Δυτική Ευρώπη με ποσοστά που κυμαίνονται από 15% ‘έως 34%, στην Ελλάδα έχει μόλις 2%. Βέβαια πρέπει να καταγραφεί ότι κατά βάση η κύρια πηγή των ανατιμήσεων σήμερα οφείλεται στην εισβολή στην Ουκρανία και την Ενεργειακή κρίση, επομένως στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης καταγράφεται εντονότερα η αιτία, ενώ στην Ελλάδα το αποτέλεσμα.

Καλοκαίρι στο… σπίτι

Τέλος, καταγράφονται οι εκτιμήσεις των καταναλωτών σε σχέση με τις διακοπές του καλοκαιριού. Όπως φαίνεται και στο σχήμα 4, η πλειοψηφία του κοινού, ποσοστό 48%, δηλώνει ότι δεν θα κάνει διακοπές φέτος το καλοκαίρι. 

Το 22% δηλώνει ότι θα κάνει, αλλά πιο περιορισμένα και μόλις 13% ότι θα κάνει όπως κάθε χρόνο.

Σε σχέση με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις φετινές διακοπές, όπως καταγράφεται στο σχήμα 5, συνολικά το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο, για το 63% η μείωση εισοδήματος λόγω ανατιμήσεων των προϊόντων και για το 50% η μείωση εισοδήματος λόγω του κόστους ενέργειας. 

Το αυξημένο κόστος μεταφορικών με 52% αποτελεί επίσης έναν πολύ σημαντικό παράγονται και για το 23% το κόστος διαμονής. Η ανησυχία λόγω της πανδημίας COVID-19 ή λόγω των ελληνοτουρκικών σχέσεων, δεν φαίνεται να παίζει ρόλο.

Τα αποτελέσματα της έρευνας καταγράφουν τη σημαντική αλλαγή που επήλθε στο καταναλωτικό κοινό τον τελευταίο χρόνο και την μεγάλη επίδραση των πληθωριστικών πιέσεων στο διαθέσιμο εισόδημα και κατ’ επέκταση στην αγορά της λιανικής στην Ελλάδα.