Φυσικό αέριο: Το τεράστιο κοίτασμα που η Ευρώπη δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει

Τις δυσκολίες στην εκμετάλλευση του μεγαλύτερου αποθέματος φυσικού αερίου της Ευρώπης που βρίσκεται στην Ολλανδία, αναλύει σε άρθρο του το Bloomberg, κάνοντας λόγο για ένα "τεράστιο κοίτασμα", αυτό του Groningen.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η δυναμική του κοιτάσματος αυτού θα ήταν ικανή να αντικαταστήσει, ήδη από αυτόν τον χειμώνα, μεγάλο μέρος των καυσίμων που εισήγαγε κάποτε η Γερμανία από τη Ρωσία.

Η πραγματικότητα όμως απέχει πολύ από την παραπάνω κατάσταση, καθώς το κοίτασμα οδεύει προς κλείσιμο και η Ολλανδία αντιστέκεται στις εκκλήσεις για αύξηση της προσφοράς της, παρόλο που αναγνωρίζει πως η Ευρώπη ετοιμάζεται για τον πιο δύσκολο χειμώνα μετά τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο λόγος για τη στάση αυτή της Ολλανδίας είναι πως οι γεωτρήσεις έχουν οδηγήσει σε επανειλημμένες σεισμικές δονήσεις, με τους Ολλανδούς αξιωματούχους να φοβούνται σφοδρές αντιδράσεις από τους κατοίκους της περιοχής, αθετώντας την υπόσχεσή τους προς την Ευρώπη.

Το Groningen αποτελεί βασικό σημείο στην αλυσίδα εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο από το 1963. Ακόμη και ύστερα από μισό αιώνα λειτουργίας εξακολουθεί να έχει περί τα 450 δισ. κυβικά μέτρα αντλήσιμου αεριόυ - αξίας 1 τρισ. δολαρίων. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως υπάρχουν περιθώρια να αυξηθεί η ποσότητα που αντλείται κατά 50 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, όπως υποστηρίζει η Shell, ένας από τους δύο ενεργειακούς κολοσσούς που έχουν αναλάβει τη διαχείρισή του.

"Μόνο αν όλα πάνε στραβά" δεν θα κλείσει το Groningen
Ο Ολλανδός υπουργός αρμόδιος για τις εξορύξεις, Χανς Φίλμπριφ, τονίζει από τη μία είναι επικίνδυνο να συνεχίσει από την παραγωγή και από την άλλη η χώρα του δεν μπορεί να αγνοήσει εντελώς τα όσα υποφέρει η υπόλοιπη Ευρώπη. Εάν η κατάσταση στο ενεργειακό μέτωπο επιδεινωθεί πολύ θα μπορούσε να ανατραπεί η απόφαση για το κλείσιμο, αφού «το να μην έχουν νοσοκομεία, σχολεία και σπίτια επαρκή θέρμανση θα ήταν ένα σοβαρό ζήτημα ασφαλείας».

Η Ρωσία, η οποία είχε περίπου το ένα τρίτο των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ευρώπης πριν εισβάλει στην Ουκρανία, έχει περιορίσει τις προμήθειες ως απάντηση στις κυρώσεις. Και οι πρόσφατες εκρήξεις στον αγωγό Nord Stream έχουν ουσιαστικά εδραιώσει το μειωμένο επίπεδο ροών προς τη Γερμανία. Η επιπλέον ροή που η Shell εκτιμά ότι θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία σχεδόν αμέσως θα ήταν υπεραρκετή για να αντικαταστήσει τα 46 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα που εισήγαγε η Γερμανία από τη Ρωσία πέρυσι.

Ολλανδοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι αν η Γερμανία χρειάζεται περισσότερη ενέργεια, και πως μια ασφαλέστερη επιλογή θα ήταν να παρατείνει περαιτέρω τη διάρκεια ζωής των πυρηνικών εργοστασίων της. Η Γερμανία φαίνεται πως έχει αφήσει ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αν και θα αποτελούσε ανατροπή σε περίπτωση εφαρμογής του. Η κυβέρνηση δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι δύο εγκαταστάσεις που προορίζονται για κλείσιμο θα είναι διαθέσιμες και μετά το τρέχον έτος, εάν χρειαστεί.

Ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εσωτερική αγορά Τιερί Μπρετόν δήλωσε σε πρόσφατη ομιλία του ότι η Ολλανδία θα πρέπει να επανεξετάσει την απόφασή της να κλείσει το Groningen, με τον Βίλμπριφ έχει δεχθεί πιέσεις και από ομολόγους του από άλλα κράτη της ΕΕ, αλλά η χώρα κρατά προς το παρόν την ίδια στάση. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δεν αποκλείει εντελώς τη χρήση του Groningen για την ενίσχυση των προμηθειών αερίου, αλλά "μόνο σε ακραία περίπτωση, αν όλα πάνε στραβά", λέει, και δεν χρειάζεται αυτή τη στιγμή.

Εκατοντάδες οι σεισμοί από το 1986
Αξίζει να αναφερθεί πως έχουν καταγραφεί εκατοντάδες σεισμικές δονήσεις γύρω από το κοίτασμα Groningen από το 1986. Ωστόσο, οι περισσότερες είναι τόσο μικρές, που δεν μπορεί κανείς να τις καταλάβει. Εξαίρεση αποτέλεσε ένας σεισμός μεγέθους 3,6 της κλίμακας Ρίχτερ το 2012 που προκάλεσε πολλές ζημιές σε κτίρια. Από το 2014 η ολλανδική κυβέρνηση επέβαλε σοβαρούς περιορισμούς στην παραγωγή με αποτέλεσμα η προσφορά από αυτό να υποχωρήσει από 54 δισ. κυβικά μέτρα το 2013 σε περίπου 4,5 δισ. κυβικά μέτρα φέτος.

Από τα περίπου 327.000 σπίτια της περιοχής, τουλάχιστον τα 127.000 έχουν υποστεί κάποιου είδους ζημιά από τους σεισμούς. Περισσότερα από 3.300 κτίρια κατεδαφίστηκαν καθώς κρίθηκαν ακατάλληλα.

Αντί να ενισχύσει την παραγωγή φυσικού αερίου, η Ολλανδία έχει αντ' αυτού καταργήσει τα όρια στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα για να συμβάλει στη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας, ακολουθώντας άλλα μέλη της ΕΕ που στρέφονται προς το βαριά ρυπογόνο καύσιμο. Διπλασίασε επίσης την ικανότητα εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου και γέμισε τις αποθήκες φυσικού αερίου για να εξασφαλίσει ότι θα είναι γεμάτες κατά 80% πριν από το χειμώνα.

Από τη μεριά τους όμως, κάτοικοι του Groningen προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να ανακαλέσει την απόφασή της και τελικά να αυξήσει την παραγωγή, καθώς οι πιέσεις αυξάνονται.