"Φρένο" στις ανατιμήσεις καυσίμων και αγαθών πρώτης ανάγκης επιχειρεί η κυβέρνηση

Προσδιορίστηκε η διαδικασία ελέγχου για την περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας σε περίοδο ενδημικής, ή άλλης κρίσης, με νέα απόφαση που εξέδωσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων 'Αδωνις Γεωργιάδης, ενώ παράλληλα, καθορίζονται και τα πρόστιμα, που θα επιβάλλονται στους παραβάτες των σχετικών διατάξεων.

Αναλυτικά, σε άρθρο του στην ηλεκτρονική σελίδα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών ο νομικός σύμβουλος του επιμελητηρίου Στάθης Σταματελόπουλος αναφέρει τα εξής:

«…Σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 27585/2022 ( ΦΕΚ Β΄1145/14-3-2022) υπουργική απόφαση προβλέπεται η ακριβής διαδικασία για την διενέργεια των ελέγχων από τις εποπτικές αρχές, και καθορίζονται οι συντελεστές για τον υπολογισμό του επιτρεπτού καθαρού κέρδους, για τις επιχειρήσεις πώλησης αγαθών, που αφορούν στην υγιεινή για τον περιορισμό της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά και τις επιχειρήσεις πώλησης καυσίμων.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της απόφασης σκοπός έκδοσης αυτής είναι η ανάγκη για την προστασία του καταναλωτικού κοινού από την εμφάνιση κρουσμάτων αθέμιτης κερδοφορίας, λόγω του συνδυασμού της γεωπολιτικής κρίσης, που προκλήθηκε από τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία και της υγειονομικής κρίσης της πανδημίας της νόσου COVID-19.

Όπως προβλέπει το άρθρο 58 του Ν.4818/2021, κατ' εξουσιοδότηση του οποίου εκδόθηκε η ως άνω υπουργική απόφαση, εφόσον, υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, απαγορεύεται η συνομολόγηση, ή η λήψη περιουσιακών ωφελημάτων, που αφορούν στην πώληση οποιουδήποτε προϊόντος, ή υπηρεσίας που είναι απαραίτητα για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, ιδίως, φαρμακευτικών προϊόντων, τεστ ανίχνευσης ιού, ή οποιουδήποτε άλλου ισοδύναμου μέτρου, μέσων ατομικής προστασίας και προσωπικής υγιεινής, όπως χειρουργικών μασκών, αντισηπτικών υγρών και άλλων υλικών απολύμανσης, εφόσον τα ωφελήματα αυτά υπερβαίνουν την αξία της παροχής της υπηρεσίας, ή του προϊόντος, τόσο ώστε, το μικτό περιθώριο κέρδους να είναι μεγαλύτερο του αντίστοιχου περιθωρίου προ της 1ης Σεπτεμβρίου 2020, για τα ως άνω προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ παράλληλα, ως αρμόδια αρχή, για τη λήψη καταγγελιών και τη διαπίστωση των σχετικών παραβάσεων παράβασης, ορίζεται η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Σύμφωνα δε με το άρθρο 1 της ως άνω υπουργικής απόφασης, για τη διαπίστωση παραβάσεων της παρ. 1 του άρθρου 58 του Ν.4818/2021 (ΦΕΚ Α' 124) μπορεί να διενεργείται διοικητικός, ή επιτόπου έλεγχος, αυτεπαγγέλτως, ή κατόπιν καταγγελίας, από τα όργανα των αρμοδίων αρχών, δηλαδή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), και των αρμόδιων υπηρεσιών ελέγχου των Περιφερειών.

Στο άρθρο 2 της απόφασης προβλέπεται ότι, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ασκούν τις εξουσίες της παρ. 3 του άρθρου 58 του Ν.4818/2021, με την έκδοση εντολής για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων προς τον ελεγχόμενο. Σε περίπτωση, που κατά την κρίση των ελεγκτικών οργάνων παραστεί ανάγκη για επιτόπια παρουσία ελεγκτών στο χώρο του ελεγχόμενου, τότε οι αρμόδιες υπηρεσίες συγκροτούν κλιμάκια ελέγχου, αποτελούμενα από δύο τουλάχιστον όργανα, τα οποία φέρουν το έντυπο με τίτλο «ΕΝΤΟΛΗ ΕΛΕΓΧΟΥ», με την οποία βεβαιώνεται η αρμοδιότητά τους να διενεργήσουν τον έλεγχο.

Οι ελεγχόμενες οντότητες θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν ότι, ο τρόπος τιμολόγησής τους είναι συμβατός με τις διατάξεις του άρθρου 58 του Ν.4818/2021. Για το λόγο αυτό υποχρεούνται να προμηθεύουν, ή να πληροφορήσουν τις αρμόδιες αρχές, τουλάχιστον, με τα παρακάτω στοιχεία:

- την ποσότητα των αποθεμάτων (πωληθέντων και μη) του υπό έλεγχο προϊόντος κατά την Περίοδο Αναφοράς και την Περίοδο Ελέγχου.

- την αξία των ανωτέρω αποθεμάτων του Προϊόντος και στις δύο Περιόδους.

- το σύνολο των πωλήσεων σε ποσότητα και αξία του Προϊόντος και στις δύο Περιόδους.

- όλα τα παραστατικά στοιχεία που τεκμηριώνουν την ορθότητα των ανωτέρω μεγεθών.

Οι αρμόδιες για τον έλεγχο αρχές δύνανται να ζητούν εκτός από τα ανωτέρω και κάθε απαραίτητο, κατά την κρίση τους, στοιχείο καθώς και να διευκολύνουν τον ελεγχόμενο με τη χορήγηση υποδειγμάτων πινάκων. Σκοπός είναι καθοριστεί το Περιθώριο Μικτού Κέρδους, τόσο κατά την Περίοδο Αναφοράς, όσο και κατά την Περίοδο Ελέγχου. Εάν το Περιθώριο Μικτού Κέρδους της Περιόδου Ελέγχου είναι μεγαλύτερο από αυτό της Περιόδου Αναφοράς, τότε υφίσταται παράβαση του άρθρου 58 του Ν.4818/2021 και επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις, που προβλέπονται στην ίδια υπουργική απόφαση.

Μετά την επεξεργασία των συλλεχθέντων στοιχείων συντάσσεται ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ με τα τελικά πορίσματα των ελεγκτικών οργάνων και υποβάλλεται στην αντίστοιχη αρμόδια αρχή ελέγχου. Σε περίπτωση που σύμφωνα με το πόρισμα της Έκθεσης Ελέγχου προκύπτει παράβαση του άρθρου 58 του Ν.4818/2021, τότε αντίγραφο της Έκθεσης κοινοποιείται αμελλητί στον ελεγχόμενο με κάθε πρόσφορο μέσο. Ο ελεγχόμενος μπορεί να καταθέσει τις απόψεις του σε προθεσμία πέντε (5) ημερών από την κοινοποίηση σε αυτόν του αντιγράφου του προηγούμενου εδαφίου, προκειμένου να ασκήσει το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης της παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν.2690/1999 (ΦΕΚ Α' 45), περί του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.

Το σύνολο των στοιχείων και συμπερασμάτων της Έκθεσης Ελέγχου και των απόψεων του ελεγχομένου τίθεται στη διάθεση του αρμόδιου οργάνου για την επιβολή της κύρωσης, υπό τη μορφή εισηγητικού σημειώματος. Το αρμόδιο όργανο με απόφασή του επιβάλλει τις διοικητικές κυρώσεις, που προβλέπονται από την υπουργική απόφαση.

Σε όποιον παρεμποδίζει, ή παρακωλύει τον έλεγχο με οποιονδήποτε τρόπο επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις της παρ. 5 του άρθρου 58 του Ν.4818/2021, χωρίς να θίγεται η επιβολή ποινικών κυρώσεων.

Στο άρθρο 3 της απόφασης προβλέπεται ότι, αν ο έλεγχος διενεργείται από όργανα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου, ή από όργανα της Διυπηρεσιακής Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), αρμόδιο όργανο για την επιβολή των προστίμων της παρούσας είναι ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ενώ αν ο έλεγχος διενεργείται από όργανα των υπηρεσιών ελέγχου της Περιφέρειας, αρμόδιο όργανο για την επιβολή των προστίμων της παρούσας είναι ο οικείος Περιφερειάρχης.

Στο άρθρο 4 της υπουργικής απόφασης προβλέπεται η κλιμάκωση των επιβαλλομένων διοικητικών προστίμων και ειδικότερα ορίζεται ότι, σε όποιον παραβιάζει την παρ. 1 του άρθρου 58 του Ν.4818/2021 επιβάλλεται πρόστιμο, που ισούται με τουλάχιστον το διπλάσιο του Οφέλους Υπέρ του Κανονικού, το οποίο ορίζεται στα άρθρα 5 και 6 της απόφασης. Το εν λόγω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και μεγαλύτερο του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ. Αν η παράβαση της παρ. 1 του άρθρου 58 του Ν.4818/2021 αφορά σε πολύ μικρές ποσότητες προϊόντων, ή ποσότητες ιδιαίτερα χαμηλής αξίας, που διατίθενται προς πώληση, ή αν απόκλιση από το ανώτατο επιτρεπτό ποσοστό περιθωρίου μικτού κέρδους δεν ξεπερνά τη μία ποσοστιαία μονάδα, και εφόσον είναι η πρώτη φορά που βεβαιώνεται παράβαση στο συγκεκριμένο ελεγχόμενο, η αρμόδια αρχή ελέγχου μπορεί να απευθύνει σύσταση προς τον ελεγχόμενο, με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός ορισμένης αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψη της παράβασης στο μέλλον.

Στο άρθρο 5 της απόφασης προβλέπονται οι συντελεστές με βάση τους οποίους γίνεται ο ορισμός του μέγιστου επιτρεπόμενου περιθωρίου κέρδους για τις επιχειρήσεις, ώστε να μην υπάρχει αθέμιτη κερδοφορία τους και παρατίθενται οι σχετικοί συντελεστές.

Επίσης, στο άρθρο 6 της απόφασης προβλέπεται, επί τη βάση ειδικών συντελεστών, ο καθορισμός της μέγιστης επιτρεπόμενης τιμής πώλησης συγκεκριμένων καυσίμων και ειδικότερα για την διακίνηση και πώληση της αμόλυβδης βενζίνης των 95 οκτανίων, του πετρελαίου κίνησης και του πετρελαίου θέρμανσης, σε όλα τα στάδια διανομής, έως και τον τελικό καταναλωτή και ορίζεται η τιμή πώλησης (ΤΠ) των ανωτέρω προϊόντων σε τρόπο ώστε, η διαφορά αυτής από την τιμή διυλιστηρίου (ΤΔ) της προηγούμενης ημέρας να μην είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη διαφορά, που ίσχυε κατά την 31/8/2021 και ειδικά για το πετρέλαιο θέρμανσης από την αντίστοιχη διαφορά που ίσχυε κατά την 30/4/2021, που είναι και οι Ημερομηνίες Αναφοράς.

Τέλος, στο άρθρο 7 της υπουργικής απόφασης προβλέπεται ότι, κατά της απόφασης επιβολής προστίμου, χωρεί προσφυγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, εντός της προθεσμίας της παρ.1 του άρθρου 66 του Ν.2717/1999 «Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας» (ΦΕΚ Α' 97), ήτοι εντός εξήντα ημερών, ενώ στο άρθρο 8 της απόφασης ορίζεται ότι, οι επιβαλλόμενες κυρώσεις εισπράττονται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) και αποδίδονται στον κρατικό προϋπολογισμό».