Φορολογικό νομοσχέδιο: Οι 11 ανατροπές που αλλάζουν άρδην την αγορά

Μετά από πολλές μικρές -αλλά και ορισμένες μεγάλες υποχωρήσεις- σε επιμέρους διατάξεις, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε χθες και σε τρεις εβδομάδες περνάει από τη θεωρία στην πράξη.

Με τις αλλαγές τα τελευταίας στιγμής πάντως, «διασώζoνται»:

–  συμβόλαια αγοραπωλησίας για τα οποία έχουν δοθεί μετρητά ως προκαταβολή: προχωρούν κανονικά αν τα μετρητά καταγράφονται σε προσύμφωνα ή ιδιωτικά έγγραφα που έχουν συνταχθεί πριν την ψήφιση του νέου νόμου

– καφενεία σε χωριά ή νησιά με λίγους κατοίκους (500 ή 3.100 αντίστοιχα)που απαλλάσσονται πλήρως (εξαιρούνται) από το τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα

–  για περίπτερα και ψιλικατζίδικα: οι πωλήσεις καπνικών δεν μετράνε στον τζίρο τους για τον υπολογισμό τεκμαρτού εισοδήματος και φόρου. Άρα, για παράδειγμα, περίπτερο στο Σύνταγμα ή στην Ακρόπολη που πουλάει σουβενίρ ή φορτιστές και καλώδια USB σε τουρίστες, δεν απαλλάσσεται αλλά φορολογείται με προσαύξηση 5% λόγω υψηλού τζίρου.

–   Ταξί: οι επαγγελματίες που έχουν το 25% της άδειας, έχουν έκπτωση 50% στο τεκμαρτό εισόδημα. Αν έχουν μεγαλύτερο μερίδιο, φορολογούνται με τεκμαρτό χωρίς έκπτωση. Για παράδειγμα, δύο επαγγελματίες που μοιράζονται 50%-50% 70%-30% το ταξί, πληρώνουν και οι δύο ξεχωριστά ολόκληρο τεκμήριο. Αν είναι τρεις και ο ένας έχει το 50% ενώ οι άλλοι δύο από 25%, αυτοί έχουν έκπτωση 50% αλλά όχι ο άλλος συνέταιρος.

–  ασφαλιστικοί σύμβουλοι: απαλλάσσονται πλήρως (σαν «μπλοκάκηδες») αν συνεργάζονται με μία  ή και δύο ασφαλιστικές εταιρίες.

1+ 10 ανατροπές

Βάζοντας στόχο τη διασφάλιση 2 δισ. ευρώ από τη φοροδιαφυγή ως το 2026, με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε χθες η κυβέρνηση ρίχνει 11 νέα “όπλα” στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής: ψηφιακούς ελέγχους «παντού», τεκμήρια για επαγγελματίες, «κυνήγι» στο λαθρεμπόριο, απαγορεύσεις (έως και κατάργηση) των μετρητών σε συναλλαγές.

Επιβάλλει όμως και «τέλος ανθεκτικότητας 0,5 έως 10 ευρώ ανά διανυκτέρευση  σε ξενοδοχεία, αλλά και νέους κανόνες και ΦΠΑ στα airbnb.

Από την άλλη, για τους «νομοταγείς» προσφέρει μείωση 50% του Τέλους Επιτηδεύματος (με προοπτική κατάργησης αλλά και περαιτέρω μείωσης και άλλων φόρων) και «μπόνους» έως 3.000 ευρώ για όσους αποκαλύπτουν πλαστές αποδείξεις και αλλά περί τα 600 εκατομμύρια ευρώ  παραπάνω στη δημόσια Υγεία και Παιδεία,μέσα στο 2024.

Οι πιο μεγάλες υποχωρήσεις της κυβέρνησης πάντως ήταν η μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος (325 ευρώ το χρόνο), η πολύ δραστική «χαλάρωση» του κριτηρίου του υψηλού τζίρου στον υπολογισμό του τεκμαρτού κέρδους του επαγγελματία, αλλά και η «αβάντα» στην κάλυψη του ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος για όσους λαμβάνουν μισθούς ή συντάξεις.

Από τις 11 αλλαγές, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε κυρίως στη τεκμαρτή φορολόγηση των επαγγελματιών. Στην τελική του μορφή όπως ψηφίστηκε όμως, μετά το νομοσχέδιο προβλέπει και άλλες 10 παρεμβάσεις, που θα ενεργοποιηθούν από 1ης Ιανουαρίου 2024 και μετά.

Αναλυτικά:

1.  Φορολόγηση επαγγελματιών:  

Το νέο σύστημα προβλέπει ειδική κλίμακα τεκμαρτού εισοδήματος, μόνον για επαγγελματίες. Θα ισχύσει το 2024 και θίγονται μόνον όσοι δηλώνουν κέρδη λιγότερα από τα κατώτατο όριο, ανάλογα με τα χρόνια στο επάγγελμα, πόσα δίνουν στο προσωπικό τους και αν κάνουν τζίρο μεγαλύτερο από τον μέσο όρων του κλάδου τους.

Ιδιαίτερα επηρεάζονται 1 στους 2 επαγγελματίες (περίπου 300-350 χιλιάδες από τους 735.000 αυτοαπασχολούμενους στη χώρα) που δηλώνουν στην εφορία ετήσια εισοδήματα μικρότερα από τα τεκμήρια διαβίωσης για τα σπίτια ή τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν (εκτός αν δεν έχουν τίποτα στο όνομά τους, δηλώνουν πως ζουν φιλοξενούμενοι σε ξένο σπίτι ή βρίσκουν άλλους τρόπους για να τα παρακάμπτουν).

Για  τους υπόλοιπους προκύπτουν ελαφρύνσεις ή επιβαρύνσεις που φτάνουν έως 600 ευρώ για τους περισσότερους. Περίπου 100.000 θα δουν επιβάρυνση πάνω από 1.000 ή ως και 3.000 ευρώ το πολύ.

Αρχής εξ αρχής, από την ελάχιστη αμοιβή εξαιρούνται: αγρότες, “μπλοκάκια” που αμείβονται με Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών, νέοι ως 3 έτη στο επάγγελμα. Χτες προστέθηκαν καφενεία σε μικρά χωριά και ασφαλιστές που συνεργάζονται με 1-2 ασφαλιστικές εταιρίες (αντιμετωπίζονται σαν «μπλοκάκια»

Μείωση 50% επίσης θα έχουν και όσοι άλλοι επαγγελματίες, εκτός από καφενεία, έχουν έδρα και κατοικία σε χωριό έως 500 κατοίκους ή νησιά έως 3.100.

Το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% και για:

-εκμεταλλευτές ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας επί του οχήματος που δεν υπερβαίνει το 25%

-επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%

-μονογονείς  με ανήλικα τέκνα

-γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%

-γονείς πολύτεκνων οικογενειών

Με τα νέα δεδομένα, κάθε ελεύθερος επαγγελματίας το 2024 θα φορολογηθεί για  ελάχιστη επιχειρηματική αμοιβή που μπορεί να φτάνει μέχρι 50.000 ευρώ, ως εξής:

•         νέοι έως 3 έτη: μηδέν τεκμαρτό κέρδος

•         4 έτη (έναρξη 2019): τεκμαρτό κέρδος 3.604€

•         5 έτη (έναρξη 2018): τεκμαρτό κέρδος 7.316€

•         6 έτη (έναρξη 2017): τεκμαρτό κέρδος 10.920€

•         7-9 έτη (έναρξη 2014-’16): τεκμαρτό κέρδος 12.012€

•         10-12 έτη (έναρξη 2011-’13): τεκμαρτό κέρδος 13.104€

•         13 και άνω (προ 2010): τεκμαρτό κέρδος 14.196€

•         αν δίνει σε υπάλληλο περισσότερα: αυξάνεται το τεκμαρτό (έως τα 30.000€)

•         βάσει μισθοδοσίας υπαλλήλων: προσαύξηση 10% των μισθών (ως 15.000€)

•         αν έχει υψηλές εισπράξεις: προσαυξάνεται κατά 5% της διαφοράς από τον μέσο όρο του κλάδο του (αντί αύξησης 35 ή 70% ή 100% που προβλεπόταν αρχικά).

•         μάξιμουμ τεκμαρτό εισόδημα συνυπολογιζόμενου και υψηλού τζίρου: έως 50.000€.

Με τις αλλαγές που επήλθαν στο αρχικό σχέδιο, το τεκμήριο θα είναι μαχητό και για όποιον ζητήσει φορολογικό έλεγχο για να αποδείξει το βάσιμο των επιχειρημάτων του.

2.  Μείωση Τέλους Επιτηδεύματος 50% (δηλαδή 325 ευρώ) για τους επαγγελματίες που υπόκεινται στο τεκμαρτό εισόδημα

3.   POS: Προχωρά η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές, έως τέλος Φεβρουαρίου ή αρχές μΑρτίου ενδεχομένως. Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα εκδοθεί κοινή υπουργική απόφαση, ώστε τα POS να επεκταθούν σε ολόκληρη τη λιανική ενώ πιλοτικά θα εφαρμοστεί το ψηφιακό δελτίο αποστολής.

4.  MyData: Καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή των στοιχείων στο σύστημα MyData. Τα έσοδα δεν μπορεί να είναι λιγότερα από αυτά που φαίνονται στο σύστημα ούτε θα αναγνωρίζονται δαπάνες που δεν έχουν υποβληθεί σε αυτό.

5.   Ηλεκτρονικά τιμολόγια: Μόλις ληφθεί η απαιτούμενη έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά ηλεκτρονική τιμολόγηση.

6. Appodixi: Χρηματική ανταμοιβή το 10πλάσιο κάθε παράνομης απόδειξης (τουλάχιστον 100 και έως 3000 ευρώ) για καταναλωτές που τις σκανάρουν και τις αποκαλύπτουν με χρήση της εφαρμογής Appodixi από το κινητό τους.

7.   Μετρητά: Τα πρόστιμα για συναλλαγές άνω των 500€ με μετρητά αυξάνονται στο διπλάσιο της αξίας της συναλλαγής.

8. Ακίνητα: Απαγορεύονται οι αγοροπωλησίες ακινήτων με μετρητά, θα γίνονται δεκτά μόνο τραπεζικά μέσα πληρωμής.

9. Βραχυχρόνιες μισθώσεις: Όποιος νοικιάζει από τρία ακίνητα και πάνω θα αντιμετωπίζεται ως επιχείρηση και θα υπάγεται σε καθεστώς ΦΠΑ.

10.  Λαθρεμπόριο καυσίμων: επιβάλλεται διακοπή κάθε συνεργασίας των εταιρειών εμπορίας καυσίμων με πρατήρια που παρανομούν. Αν υπάρξει παραβίαση της νομοθεσίας ιδιαίτερα για το λαθρεμπόριο και το σύστημα των εισροών εκροών θα σφραγίζονται όλες οι εγκαταστάσεις για δύο χρόνια και δεν θα μπορούν να ξανανοίγουν ούτε με άλλο ΑΦΜ. Επιπλέον, εισάγονται μέτρα δέουσας επιμέλειας, στο πλαίσιο των οποίων οι εταιρείες εμπορίας καυσίμων υποχρεώνονται να ελέγχουν τα πρατήρια με τα οποία συνεργάζονται και να ειδοποιούν σε περίπτωση που διαπιστώνουν παραβίαση της νομοθεσίας. Διαφορετικά θα υφίστανται μεγάλες κυρώσεις. Πρόκειται, όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης για την αυστηρότερη διάταξη για το λαθρεμπόριο που έχει περάσει από οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση.

11.  Τέλος ανθεκτικότητας και “Airbnb”: από το 2024 επιβάλλεται τέλος ανά διανυκτέρευση στα τουριστικά καταλύματα εν γένει, για ενίσχυση του Ταμείου Φυσικών Καταστροφών. Στα “Airbnb” και πιο απλά καταλύματα θα ανέρχεται σε 1,5€ τη βραδιά ενώ, κλιμακωτά θα αυξάνεται έως και στα 10 ευρώ ανά ακίνητο τη βραδιά βίλες, σουίτες ή μονοκατοικίες 80 τμ και άνω. Από Νοέμβριο μέχρι και τέλος Φεβρουαρίου θα ισχύει μειωμένο τέλος, από 0,5 ευρώ έως 4 ευρώ αντίστοιχα.