Φορολογικές δηλώσεις: Πώς κερδίζουν εκπτώσεις φόρου οι φορολογούμενοι

Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για την έναρξη υποβολής των φορολογικών δηλώσεων του 2024, που θα αφορά τα εισοδήματα που έχουν αποκτήσει οι φορολογούμενοι εντός του 2023.

Φέτος, εξάλλου, θα είναι η πρώτη φορά για ένα εκατομμύριο φορολογούμενους που απέκτησαν το 2023 εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις και δεν είχαν καμία μεταβολή στην οικογενειακή ή περιουσιακή τους κατάσταση, που θα δουν τις δηλώσεις τους προσυμπληρωμένες και θα σταλούν αυτόματα από το σύστημα.

Η εφαρμογή του TAXIS για τις δηλώσεις προβλέπεται να ανοίξει περί τα τέλη Μαρτίου και η αποπληρωμή του φόρου εισοδήματος για όσους λάβουν χρεωστικό εκκαθαριστικό θα γίνει σε οκτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεις με την πρώτη να καταβάλλεται το τέλος Ιουλίου και την τελευταία τον Φεβρουάριο του 2025.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι

Τα κομβικά σημεία που οφείλουν να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι ενόψει της συμπλήρωσης των δηλώσεων τους είναι τα ακόλουθα:

• Tελος επιτηδεύματος: Τέλος επιτηδεύματος τεσσάρων ταχυτήτων φέρνουν οι ανατροπές στο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και ατομικών επιχειρήσεων. Για τους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους και τις ατομικές επιχειρήσεις το τέλος «κουρεύεται» στο μισό, για όσους εξαιρούνται από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα όπως είναι οι εργαζόμενοι που αμείβονται με «μπλοκάκι» παραμένει στα 400-500 ευρώ ενώ στα ίδια επίπεδα από 800 έως 1.000 ευρώ διατηρείται το τέλος επιτηδεύματος που θα κληθούννα πληρώσουν οι επιχειρήσεις (ΙΚΕ, Α.Ε., Ο.Ε. ΕΠΕ, Ε.Ε.).Ταυτόχρονα μια σειρά από επιχειρήσεις και επαγγελματίες απαλλάσσονται.
• Ηλεκτρονικές αποδείξεις: Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικές πληρωμές (κάρτα, e-banking κ.λπ.) θα πρέπει να καλύπτουν το 30% του εισοδήματος του φορολογούμενου, με μέγιστο όριο το ποσό των 20.000 ευρώ. Οι φορολογούμενοι που δεν κατάφεραν να συλλέξουν τις απαιτούμενες αποδείξεις, με βάση τη φορολογική νομοθεσία, θα κληθούν να πληρώσουν έξτρα φόρο ίσο με το 22% των αποδείξεων που λείπουν. Οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους, αλλά και όσοι κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, απαλλάσσονται από την κάλυψη του 30% του εισοδήματός τους με ηλεκτρονικές αποδείξεις.
• Εξτρα μείωση φόρου: Oι δαπάνες για πληρωμή αμοιβών σε 8 κατηγορίες ιατρικών επαγγελμάτων «μετρούν» στο 200% της αξίας τους, για την κάλυψη του 30% του εισοδήματος και την αποφυγή πρόσθετης φορολόγησης με 22%, εφόσον έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα (πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες). Πρόκειται για τις δαπάνες που καταβάλλονται σε ιατρούς, οδοντιάτρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμιάτρους, χειροποδιστές και ποδολόγους. Στη λίστα των επαγγελματικών κλάδων που οι ηλεκτρονικές αποδείξεις θα δίνουν έξτρα έκπτωση φόρου περιλαμβάνονται: υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ελαιοχρωματιστές,δικηγόροι, αρχιτέκτονες, ψυκτικοί, γραφεία τελετών, υπηρεσίες προσωπικής φροντίδας και νοσηλείας, υπηρεσίες καθαρισμού και συντήρησης, παιδικής φροντίδας, λιμουζίνες και ταξί, φωτογράφοι, οικοδομικές εργασίες, καθώς και γυμναστήρια και σχολές χορού.
• Έκπτωση για δαπάνες ανακαίνισης: Φορολογούμενοι που πραγματοποίησαν δαπάνες για την ανακαίνιση ή την επισκευή της κατοικίας τους θα έχουν έκπτωση έως 1.600 ευρώ στον φόρο εισοδήματος που θα κληθούν να πληρώσουν την φετινή χρονιά. Όπως προβλέπεται δαπάνες ανακαίνισης ή επισκευής κατοικίας που πραγματοποιήθηκαν από το 2022 έως και το 2023, η φορο-έκπτωση φθάνει το 40% με ανώτατο όριο δαπάνης τα 16.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι για εργασίες ύψους 16.000 ευρώ θα έχουν έκπτωση 40%, δηλαδή 6.400 ευρώ, ποσό που κατανέμεται ισόποσα σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή 1.600 ευρώ τον χρόνο. Η έκπτωση 40% για τη δαπάνη που πραγματοποιήθηκε το 2023 κατανέμεται ισόποσα στα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027 και μειώνει τον φόρο εισοδήματος που θα βεβαιώνεται στον φορολογούμενο ιδιοκτήτη κατά το έτος αυτό.
• Aνείσπρακτα Ενοίκια: Με την πληρωμή φόρων για εισοδήματα που δεν απέκτησαν το 2023 κινδυνεύουν οι φορολογούμενοι με ανείσπρακτα ενοίκια, στην περίπτωση που δεν προνοήσουν πριν από την υποβολή της δήλωσης. Όσοι ιδιοκτήτες εκμισθώνουν ακίνητα, αλλά δεν εισπράττουν ενοίκια, πριν από την υποβολή της δήλωσης θα πρέπει με ένα εξώδικο προς τον ενοικιαστή να γλιτώσουν τη φορολόγησης τους. Τα μη εισπραχθέντα εισοδήματα από ακίνητα δηλώνονται σε ειδικό κωδικό.
• Προκαταβολή φόρου: Με συντελεστή 55% θα υπολογιστεί η προκαταβολή φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις ατομικές επιχειρήσεις, ενώ για τις επιχειρήσεις έχει περιοριστεί στο 80%. Αντίθετα, διατηρείται η προκαταβολή φόρου στο 100% για τα πιστωτικά ιδρύματα. 
• Τεκμήρια: Οι φορολογούμενοι που δεν θα δικαιολογήσουν τις τεκμαρτές δαπάνες με τα εισοδήματά τους θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμήρια.

Οι τεκμαρτές δαπάνες που απειλούν να αυξήσουν τη φορολογία των φυσικών προσώπων είναι οι ακόλουθες:

• Οι κατοικίες: Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας.
• Τα αυτοκίνητα: Το τεκμήριο για τα αυτοκίνητα διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινά από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. και κλιμακώνεται αναλόγως.
• Τα δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
• Η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
• Τα σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
• Οι πισίνες.Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και διαμορφώνεται ανάλογα με το αν είναι εξωτερική ή εσωτερική.
• Οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, εντός του 2020, όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, πινάκων ζωγραφικής και γενικά αγαθών μεγάλης αξίας.
• Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, η οποία ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.
• Κάτοικοι εξωτερικού: Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται να επιβεβαιώσουν και τη χώρα φορολογικής κατοικίας τους, όπως αυτή είναι καταχωρημένη στα στοιχεία μητρώου/φυσικού προσώπου, καθώς χρησιμοποιείται για σκοπούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών. ε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια διαβίωσης στα φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, ακόμη κι αν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
• 9.Ασφαλιστικές εισφορές: Οι ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλαν το 2023 οι μισθωτοί σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης για να εξαγοράσουν χρόνο ασφάλισης (π.χ. χρόνο στρατιωτικής θητείας) μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία.
• 10. Κενές κατοικίες: Δεν εφαρμόζεται το τεκμήριο διαβίωσης για τις κενές και ημιτελείς κατοικίες. Δεν συμπληρώνονται στο Ε1 αλλά στο Ε2.
• 11. Ανάλωση κεφαλαίου: Ο κωδικός 787-788 μπορεί να ακυρώσει τα τεκμήρια και να γλιτώσει τους φορολογουμένους από την πληρωμή έξτρα φόρου για εισόδημα που δεν έχουν αποκτήσει. Στον κωδικό αυτό δηλώνεται η ανάλωση κεφαλαίου και ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί εισοδήματα προηγούμενων ετών χωρίς να υπάρχει περιορισμός. Δηλαδή, μπορεί να επικαλεστεί εισοδήματα που είχε πριν αρκετά χρόνια.
• 12.Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας: Η δωρεάν παραχώρηση μιας κύριας κατοικίας επιφάνειας μέχρι 200 τ.μ. από γονείς σε παιδιά και αντίστροφα, προς παππούδες,γιαγιάδες και προς παιδιά, εγγόνια, είναι αφορολόγητη για τον φορολογούμενο που παραχωρεί την κατοικία. Ωστόσο το τεκμήριο κατοικίας εφαρμόζεται και για την δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία.
• 13. Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα θεωρούνται «εξαρτώμενα» εφόσον το ετήσιο πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημά τους δεν υπερέβη εντός του 2023 τα 3.000 ευρώ ή τα 6.000 ευρώ αν παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω
• 14. Oσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους μέχρι 31-12-2023 και έχουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα υποχρεούνται να υποβάλουν φορολογική δήλωση.Ακόμη και τα ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα οφείλουν να υποβάλουν δήλωση εφόσον απέκτησαν έστω και 0,01 ευρώ εισόδημα κατά τη διάρκεια του 2023 ή εφόσον βαρύνονται με τεκμήριο διαβίωσης για κατοικία ή Ι.Χ.