«Εξοικονομώ»: Τέσσερα νέα προγράμματα για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις

Με τέσσερα προγράμματα «Eξοικονομώ» η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις που πλήττονται από τη σφοδρή ενεργειακή κρίση, ώστε να θωρακιστούν από την υπέρμετρη ενεργειακή επιβάρυνση.

Τα νέα προγράμματα, όπως αναφέρει η Ημερησία, θα στηριχθούν σε κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους, την ώρα που οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, του πετρελαίου θέρμανσης και του φυσικού αερίου διαμορφώνονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Τι προβλέπει ο σχεδιασμός

Ο κεντρικός σχεδιασμός των συναρμόδιων υπουργείων προβλέπει δύο νέους γύρους του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ' οίκον» μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, την έναρξη εντός του φθινοπώρου του «Εξοικονομώ» για τις επιχειρήσεις, αλλά και ένα πρόγραμμα «Εξοικονομώ» που απευθύνεται στα νέα ζευγάρια.

Σημειώνεται ότι με πρόσφατη απόφαση του υπουργού Ενέργειας και οι 47.433 επιλαχόντες του «Εξοικονομώ 2021» εντάσσονται ως καταρχήν επιλέξιμοι στο πρόγραμμα. Είναι ενδεικτικό ότι ο προϋπολογισμός του «Εξοικονομώ 2021» αυξάνεται κατά 591,7 εκατ. ευρώ και ανέρχεται πλέον συνολικά σε 1,2 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αφορούν τα σπίτια τα οποία εντάχθηκαν στους προηγούμενους κύκλους του «Εξοικονομώ»:

• Κατοικίες που πριν από τις παρεμβάσεις εντάσσονταν στη χαμηλότερη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης "Η" και μετά αναβαθμίστηκαν στην υψηλότερη (Α+), περιόρισαν την κατανάλωση ενέργειας κατά 87%-95%. Συγκεκριμένα οι κατοικίες αυτής της κατηγορίας που εντάχθηκαν στο «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον 1» μείωσαν την ετήσια κατανάλωση ενέργειας από 524,92 κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό, σε 33,84. Στο «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον 2» η κατανάλωση περιορίστηκε από 580,47 σε 28,04 κιλοβατώρες ανά τ.μ. και στο «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον 2β» έπεσε από 720,1 σε 93,9 kwh/τ.μ.
• Ακόμα, κτίρια κατοικιών που ήταν στην ενεργειακή κατηγορία Δ και αναβαθμίστηκαν στην κατηγορία Β πέτυχαν μείωση της κατανάλωσης της τάξης του 50%.
  
  «Εξοικονομώ κατ' οίκον 1»

Ένα νέο «Εξοικονομώ» θα προκηρυχθεί τους επόμενους μήνες, χρηματοδοτούμενο από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα ποσοστά ενίσχυσης αναμένεται να διαμορφωθούν στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο πρόγραμμα, ήτοι:

• Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75% στα ιδιοκατοικούμενα και 65% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης.
• Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 70% στα ιδιοκατοικούμενα και 60% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης.
• Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55% στα ιδιοκατοικούμενα και 45% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης.
• Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης.
• Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% επίσης στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης.
  
  «Εξοικονομώ κατ' οίκον 2»

Νέο «Εξοικονομώ» θα ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2023 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2025. Στο πρόγραμμα θα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.

Επιλέξιμες δαπάνες θα είναι:

• η αντικατάσταση κουφωμάτων (κατοικίας, διαμερίσματος, κλιμακοστασίου, φωταγωγού),
• η τοποθέτηση-αναβάθμιση θερμομόνωσης εξωτερικά ή εσωτερικά,
• η αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης /ψύξης (αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης με νέο, φυσικού αερίου, υγραερίου, βιομάζας, αντλίας θερμότητας κ.ά.).

Επίσης στις επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται συστήματα ζεστού νερού χρήσης με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (π.χ. αντλίες θερμότητας ηλιακού συστήματος για την παροχή ζεστού νερού κ.ά.) και λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας.

Σε αυτές εντάσσονται τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης (smarthome) για εξοικονόμηση ενέργειας και η αναβάθμιση φωτισμού κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας. Στο σκέλος του smarthome εντάσσονται έξυπνα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρικών φορτίων, έξυπνα συστήματα θέρμανσης-ψύξης αλλά και συστήματα απομακρυσμένου ελέγχου και παρακολούθησης.

Συνολικά 450 εκατομμύρια ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων θα διατεθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

«Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις

Συνολικά 450 εκατομμύρια ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων θα διατεθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το πρόγραμμα θα ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με στόχο εξοικονόμηση κατ' ελάχιστον 30% του ενεργειακού κόστους.

Πλέον βασική έμφαση θα δοθεί στην αυτονομία που μπορεί να προσφέρει η επένδυση σε φωτοβολταϊκά πάνελ συνδεδεμένα με μπαταρίες σώρευσης πλεονάζουσας ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις θα αυτοκαταναλώνουν ενέργεια και θα έχουν χαμηλότερα τιμολόγια ρεύματος.

Aπό το σύνολο των επιδοτούμενων επιχειρήσεων εκτιμάται ότι οι 8.500 θα είναι μικρές και 1.200 μεσαίες καi μεγαλύτερες σε διάφορους παραγωγικούς τομείς, όπως στον τουρισμό, στον αγροδιατροφικό τομέα κ.α., ενώ δικαίωμα συμμετοχής αναμένεται να έχουν ιδιωτικά γραφεία και εμπορικά κτίρια.

Tο ύψος της επιδότησης θα καθορίζεται από το είδος των επιλέξιμων δαπανών, την περιοχή που δραστηριοποιείται η επιχείρηση και το μέγεθός της.

Όσον αφορά τις παρεμβάσεις, προβλέπεται εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή (π.χ. εξοπλισμός και συστήματα παραγωγής ζεστού νερού/ατμού, εξοπλισμός ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας κ.ά.), στην αποθήκευση, στη διανομή προϊόντων, καθώς και στη λειτουργία των εταιρειών (π.χ. αναβάθμιση συστήματος φωτισμού, εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κ.ά.). Επίσης προβλέπονται ενεργειακές αναβαθμίσεις στο κτιριακό κέλυφος (θερμομόνωση τοιχοποιίας-δαπέδου, στέγης κ.λπ., ενεργειακά κουφώματα/υαλοπίνακες, συστήματα σκίασης κ.ά.).

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, για την ενεργειακή απόδοση στον τριτογενή και τον δευτερογενή τομέα για μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα πραγματοποιηθούν δύο υποχρεωτικοί ενεργειακοί έλεγχοι. Όσο για τις πολύ μικρές θα καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση του εξοπλισμού.

Με τη δράση αναμένεται να αναβαθμισθούν ενεργειακά περί τις 10.000 επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 30%.

Nα σημειωθεί ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με έμφαση στις πολύ μικρές επιχειρήσεις (απασχόληση 0-9 εργαζομένων / 96,2% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων), είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα οι ΜμΕ ευθύνονται για το 15%-20% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Πρόγραμμα «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω» για νέους

Στόχος του προγράμματος αυτού είναι να αναβαθμιστεί μια παλαιά πατρογονική κατοικία με μικρό κόστος, έτσι ώστε οι νέοι να κατοικήσουν σε αυτή. Το πρόγραμμα αυτό κινείται σε δύο άξονες: να αναβαθμιστεί ενεργειακά το παλαιό σπίτι και να ανακαινιστεί για να αξιοποιηθεί από τους νέους ιδιοκτήτες του.

Εκτιμώμενοι δικαιούχοι είναι 20.000 νέοι 18-39 ετών, ενώ ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 350 εκατ. ευρώ.

Η πλατφόρμα για το πρόγραμμα θα ανοίξει τον Δεκέμβριο του 2022.

Σημειώνεται ότι μπορείτε και να αναβαθμίσετε ενεργειακά το σπίτι σας και να το ανακαινίσετε, απλά το κάθε σκέλος έχει τα δικά του κριτήρια.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά στο σκέλος του «Εξοικονομώ», η επιδότηση είναι έως 25.000 ευρώ και κυμαίνεται από 50% έως 90% ανάλογα με το εισόδημα του νέου.

Το σκέλος αυτό αφορά σε παρεμβάσεις βελτίωσης ενεργειακής κλάσης σπιτιού, όπως δηλαδή:

• Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και κλιματισμού
• Αντικατάσταση κουφωμάτων
• Εξωτερική θερμομόνωση
• Αγορά συσκευών smart home
• Αγορά οικιακών ηλεκτρικών συσκευών

Προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων στο «Εξοικονομώ» είναι:

• Έως 50.000 ευρώ ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα
• Ιδιόκτητο ακίνητο και ιδιοκατοικούμενο
• Πλήρης κυριότητα ή επικαρπία για ενοικιαζόμενο