Εσωτερικός Έλεγχος & Εκτελεστική Επιτροπή ΑΕ

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, μας απασχόλησε η δυνατότητα και ανάγκη ανάθεσης μέρους της (οργανικής) εξουσίας από το ΔΣ σε υποκατάστατα όργανα του. Στο πλαίσιο αυτό και η ύπαρξη Εκτελεστικής Επιτροπής, η οποία μπορεί και πρέπει να λειτουργεί ως mini ΔΣ, λογοδοτώντας, πάντως, σε αυτό. Με αφορμή τα υποκατάστατα όργανα του ΔΣ διαπιστώσαμε και την αξία σχεδιασμού ενός ασφαλούς συστήματος δέσμευσης και εκπροσώπησης της εταιρείας˙ για την προστασία, προεχόντως, της ΑΕ και των εμπλεκομένων προσώπων. Προς την τελευταία κατεύθυνση, εξάλλου, κινείται η (πάντοτε πολύτιμη) δυνατότητα θέσπισης Εσωτερικού Ελέγχου της ΑΕ. Περί αυτών, το παρόν.

Εσωτερικοί Ελεγκτές

Για τη θέσπιση συστήματος εσωτερικού ελέγχου από το ΔΣ της ΑΕ προϋποτίθεται, κατά το νόμο, ρητή, σχετική καταστατική πρόβλεψη. Εξαιρούνται συγκεκριμένες ΑΕ για τις οποίες τούτο επιβάλλεται από το νόμο (ενδ.: εισηγμένες ΑΕ, πιστωτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις δημοσίου ενδιαφέροντος). 

Οι εσωτερικοί ελεγκτές οφείλουν να είναι τρίτοι-μη μέλη του ΔΣ. Έχουν, καταρχάς, εξουσία διενέργειας οικονομικής φύσεως ελέγχων και (κατά την ορθότερη άποψη) ορισμένα εποπτικά καθήκοντα. Οι εσωτερικοί ελεγκτές θα πρέπει να έχουν πρόσβαση (και) στις απόρρητες πληροφορίες της εταιρείας.

Οι εσωτερικοί ελεγκτές (σε αντίθεση με τα υποκατάστατα όργανα) δεν ασκούν εξουσίες διαχείρισης και εκπροσώπησης. Αντίθετα, μεταξύ αυτών και της ΑΕ, υφίσταται, αποκλειστικά, κάποιου είδους συμβατική σχέση (ενδ.: παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, εξαρτημένης εργασίας). Οι εσωτερικοί ελεγκτές αναφέρονται, οργανογραμματικά, στο ΔΣ ως συλλογικό όργανο.

Εκτελεστική Επιτροπή

Με διάταξη του καταστατικού (ή απόφαση του ΔΣ-εφόσον το καταστατικό το επιτρέπει) είναι δυνατή η συγκρότηση εκτελεστικής επιτροπής (που, πρακτικά, και κατά το παρελθόν ήταν δυνατή η θέσπισή της). Στην εκτελεστική επιτροπή ανατίθενται συγκεκριμένες εξουσίες ή αρμοδιότητες του ΔΣ. Μέλη της μπορεί να είναι μέλη του ΔΣ και τρίτοι. 

Προκειμένου να συσταθεί εκτελεστική επιτροπή απαιτείται, κατά τα προαναφερθέντα, ειδική καταστατική πρόβλεψη. Η απόφαση για τη συγκρότηση και λειτουργία της εκτελεστικής επιτροπής είναι δυνατό να εναπόκειται στο ίδιο το ΔΣ εφόσον υφίσταται, προηγούμενη/σχετική, καταστατική ρύθμιση. 

Εάν και δεν ορίζεται ρητά, στα ανατεθειμένα καθήκοντα της εν λόγω επιτροπής φαίνεται να ανήκουν «εκτελεστικές» (όχι όμως και εποπτικές) αρμοδιότητες του ΔΣ. Εξαιρούνται εκείνες που ανήκουν, από το νόμο, στο ΔΣ ως συλλογικό όργανο. 

Η αρμοδιότητα και εξουσία λήψης αποφάσεων από την εκτελεστική επιτροπή δεν ανατρέπει τη (δεδομένη) ευθύνη του ΔΣ και των μελών του. 

Ιδιότητες Μελών ΔΣ

Είναι δυνατή η αναλογική εφαρμογή των διατάξεων για τα εκτελεστικά, μη εκτελεστικά και ανεξάρτητα μελη του ΔΣ (αλλά και περί εταιρικής διακυβέρνησης-εν γένει) και στις μη εισηγμένες ΑΕ. Αρκεί να υφίστανται σχετικές καταστατικές προβλέψεις. Τυχόν εκτελεστική επιτροπή των ΑΕ πλαισιώνουν συνήθως-κατά πλειοψηφία εκτελεστικά μέλη του ΔΣ.

Τη λειτουργία του ΔΣ της ΑΕ είναι δυνατό να επικουρεί, υπό προϋποθέσεις, εκτελεστική επιτροπή. Θα περιορισθούν, στην περίπτωση αυτή, οι κίνδυνοι από την ανάθεσή τους σε μεμονωμένους εκπροσώπους. Θα αποφορτισθεί η λειτουργία ενός δυνητικά πολυμελούς ΔΣ, καθιστώντας περισσότερο ευέλικτη και αποτελεσματική τη λειτουργία του. Όλα τούτα, όμως, δεν αρκούν! Αναγκαίος προκύπτει ο (εσωτερικός) έλεγχος της ΑΕ και το αντίστοιχο πλαίσιο για την διασφάλιση της σύννομης και σύμφωνης με το καταστατικό και το νόμο λειτουργίας της˙ ανεξάρτητα, μάλιστα, από νομικές υποχρεώσεις που (στη συντριπτική πλειονότητα των ΑΕ) ελλείπουν.- 

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner 

Koumentakis and Associates Law Firm 

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή.