Ο «Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας» του Εθνικού Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ) δημοσίευσε μελέτη με τίτλο “Οι αλλαγές της κοινωνικής διάρθρωσης της χώρας ανά κλάδο, επαγγελματική ειδικότητα και επίπεδο δεξιοτήτων: Ανάλυση Εισροών-Εκροών (2000-2019)” της Μαρίας Μαρκάκη, επίκουρης καθηγήτριας (υπό διορισμό) στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, η οποία είναι διαθέσιμη στο ακόλουθο link: https://lmd.eiead.gr/wp-content/uploads/2021/03/Markaki_Seira_10_Eidikes-Meletes.pdf.
Η Έρευνα στοχεύει στην ανάλυση της θέσης της ελληνικής οικονομίας στο διεθνή ανταγωνισμό, επικεντρώνοντας στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της παραγωγής και της απασχόλησης που σχετίζεται με την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας. Ο εξαγωγικός προσανατολισμός μιας χώρας και η θέση της στο διεθνή καταμερισμό εργασίας καθορίζει το επίπεδο της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της, ως εκ τούτου η έκταση και τα χαρακτηριστικά των εξαγωγικών δραστηριοτήτων δείχνουν πιθανά διαρθρωτικά προβλήματα ενός οικονομικού συστήματος. Η έρευνα καλύπτει την περίοδο 2000-2019, και ακολουθείται ανάλυση της οικονομίας σε 54 κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, ενώ η απασχόληση αναλύεται σε 40 επαγγέλματα.
Στη συνέχεια, παρουσιάζονται τα βασικά ευρήματα της έρευνας.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι η νέα προστιθέμενη αξία που δημιουργείται στην ελληνική οικονομία ανά εκ. ευρώ εξαγωγών φτάνει στις 0,669 εκ. ευρώ (9η θέση στην ΕΕ27), ενώ η απασχόληση αυξάνεται κατά 11,5 άτομα (12η θέση στην ΕΕ27). Όμως, η προστιθέμενη αξία που δημιουργείται σε τεχνολογικά αναβαθμισμένους κλάδους είναι μόλις το 17,3% της προστιθέμενης αξίας της μεταποίησης (η σύγκριση με τις χώρες της ΕΕ27 φέρνει την Ελλάδα στην τελευταία θέση της κατάταξης ως προς το συγκεκριμένο μέγεθος). Παράλληλα, το μερίδιο της απασχόλησης της οικονομίας που σχετίζεται με τις εξαγωγές είναι μόλις 16,35% στην περίπτωση της Ελλάδας (επίσης η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ27, όπου ο μέσος όρος των χωρών είναι 31,06%).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα ότι οι κλάδοι που συνδέονται με τις εξαγωγές της Ελληνικής οικονομίας χαρακτηρίζονται από εργασία με υψηλή ένταση διανοητικών καθηκόντων σε σχέση με τα χειρωνακτικά καθήκοντα. Ειδικότερα, εμφανίζεται μία ιδιαίτερη βαρύτητα στα καθήκοντα που απαιτούν “γραμματισμό” και κυρίως όταν αυτός συνδέεται με την ορολογία του χρησιμοποιείται στη διοικητική επιστήμη και “αριθμητισμό”, κυρίως όταν αυτός συνδέεται με τη γνώση μεθοδολογιών της λογιστικής. Παράλληλα, αναδεικνύεται η υψηλή σημασία της χρήσης βασικών ICT.
Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας οφείλονται σε ένα παραγωγικό μοντέλο το οποίο χαρακτηρίζεται από χαμηλή συμμετοχή των κλάδων της βιομηχανίας στην παραγωγή και τις εξαγωγές, χαμηλό επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης και ασθενείς παραγωγικές διασυνδέσεις. Αναδεικνύεται η ανάγκη για την εφαρμογή βιομηχανικών πολιτικών που θα οδηγήσουν στον διαρθρωτικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή στην ανακατανομή της παραγωγής μεταξύ των κλάδων, προκειμένου να ενισχυθεί το εξαγωγικό προφίλ της χώρας, να αναβαθμιστεί το τεχνολογικό επίπεδο, να τονωθεί η συμβολή της βιομηχανίας και να δυναμώσουν οι κλαδικές διασυνδέσεις στο εσωτερικό του παραγωγικού κυκλώματος.
