Επιστρεπτέα προκαταβολή: Πότε ξεκινά η ανάρτηση εκκαθαριστικών

Εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Ιουνίου αναμένεται να πραγματοποιηθεί η ανάρτηση των εκκαθαριστικών στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ, ώστε οι 700.000 επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες, που έλαβαν ενίσχυση μέσω των επτά κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, να γνωρίζουν τα τελικά ποσά που πρέπει να επιστρέψουν.

Μετά και τις τελευταίες ανακοινώσεις, από τον υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα (αναμένονται οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις), οι δικαιούχοι έχουν τις εξής επιλογές : είτε να πληρώσουν εφάπαξ το ποσό, κερδίζοντας επιπλέον έκπτωση 15% περί τα τέλη Ιουλίου, είτε να ξεκινήσουν να αποπληρώνουν το ποσό σε 96 δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται στο τέλος Ιουλίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι 700.000 δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν για κάθε ενίσχυση του προγράμματος που έλαβαν, εάν θα εξοφλήσουν εφάπαξ την οφειλή προκειμένου να κερδίσουν επιπλέον κούρεμα 15% ή εάν θα την αποπληρώσουν σε έως 96 άτοκες δόσεις. Για παράδειγμα, εάν μια επιχείρηση έχει λάβει ποσά μέσω τριών διαφορετικών κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, μπορεί να επιλέξει να αποπληρώσει εφάπαξ την ενίσχυση που έλαβε από τον έναν κύκλο και το υπόλοιπο ποσό, από τους άλλους δύο κύκλους, να το εξοφλήσει σε 96 δόσεις.

Η ΑΑΔΕ δημοσίευσε νέα εγκύκλιο, σχετικά με τη φορολογική μεταχείριση και τον χρόνο αναγνώρισης του εσόδου, του μη επιστρεπτέου ποσού της κρατικής ενίσχυσης, με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο:

Ι. Φορολογική μεταχείριση και χρόνος αναγνώρισης, του μη επιστρεπτέου ποσού της επιστρεπτέας προκαταβολής και του ποσού της έκπτωσης 15%, επί εφάπαξ καταβολής

1. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο τρίτο της από 30.03.2020 Π.Ν.Π. η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν.4684/2020 (Α'86) σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, δύναται να χορηγείται ενίσχυση επιστρεπτέα, εν όλω ή εν μέρει, με τη μορφή της «επιστρεπτέας προκαταβολής» (παρ.1), η οποία μεταξύ άλλων, είναι αφορολόγητη (παρ.4).

2. Η διαδικασία και οι προϋποθέσεις χορήγησης της ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης της νόσου του κορωνοϊού COVID-19, ορίζονται στην KYA ΓΔΟΥ 94/2020 (Β 1645), όπως ισχύει. Ειδικότερα, στο άρθρο 8 αυτής, μεταξύ άλλων, παρέχεται η δυνατότητα εφάπαξ καταβολής του επιστρεπτέου ποσού, με έκπτωση 15% επί του επιστρεπτέου ποσού της ληφθείσας ενίσχυσης (παρ.4), ενώ περαιτέρω τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις, βάσει των οποίων παρέχεται η δυνατότητα επιστροφής μέρους, της ληφθείσας ενίσχυσης (επιστρεπτέο ποσό) (παρ.5). Η ΑΑΔΕ επεξεργάζεται τα στοιχεία, που έχει στη διάθεση της και υπολογίζει το επιστρεπτέο ποσό (παρ.6).

3. Περαιτέρω, σύμφωνα με την αριθμ. ΣΛΟΤ 957/2020 γνωμάτευση του ΣΛΟΤ, η ενίσχυση με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής αντιμετωπίζεται λογιστικά, ως κρατικό δάνειο και οποτεδήποτε η οικονομική οντότητα αποκτήσει την εύλογη βεβαιότητα, ότι έχει εκπληρώσει τους όρους της μη αποπληρωμής μέρους του κρατικού δανείου κατά το προβλεπόμενο ποσοστό, τότε θα μειώσει την υποχρέωση και θα καταχωρίσει το μέρος του δανείου που δεν θα αποπληρώσει (μη επιστρεπτέο ποσό) στην κατάσταση αποτελεσμάτων, ως έσοδο από κρατική επιχορήγηση. Οι πολύ μικρές οντότητες (απλογραφικό λογιστικό σύστημα), θα αντιμετωπίσουν την κρατική ενίσχυση της επιστρεπτέας προκαταβολής, σύμφωνα με τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.

4. Επίσης, με την από 23.3.2022 λογιστική οδηγία της ΕΛΤΕ διευκρινίστηκε ότι το ποσό, που δεν θα επιστραφεί στο κράτος θα καταχωρηθεί ως έσοδο στα αποτελέσματα της περιόδου, κατά την οποία η οικονομική οντότητα έχει αποκτήσει την εύλογη βεβαιότητα, ότι έχει εκπληρώσει τους όρους της μη αποπληρωμής.

Οι οικονομικές οντότητες την 31/12/2021 γνωρίζουν αν έχουν εκπληρώσει ή όχι τους όρους, που διέπουν την αποπληρωμή. Οι οντότητες, που έχουν εκπληρώσει τους όρους μη αποπληρωμής, θα καταχωρίσουν το σχετικό όφελος στα αποτελέσματα χρήσεως 2021. Το έσοδο, από την έκπτωση δεκαπέντε τοις εκατό (15%) θα καταχωριστεί και αυτό στη χρήση 2021, εάν κατά την ημερομηνία έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων, από το αρμόδιο όργανο των οικονομικών οντοτήτων:

α. είτε έχει εξοφληθεί εφάπαξ, το επιστρεπτέο ποσό της προκαταβολής

β. είτε δεν έχει εξοφληθεί και η διοίκηση της οικονομικής οντότητας, έχει την πρόθεση και την απαραίτητη ταμειακή ρευστότητα να εξοφλήσει εφάπαξ το επιστρεπτέο ποσό, εντός της προθεσμίας που έχει δοθεί.

5. Διευκρινίζεται ότι τόσο το μη επιστρεπτέο ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής, όσο και το ποσό της έκπτωσης δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί εφάπαξ καταβολής του επιστρεπτέου ποσού, το οποίο επί της ουσίας προσαυξάνει το ποσό που δεν επιστρέφεται δηλαδή το όφελος του δικαιούχου, συνιστούν αφορολόγητα έσοδα (παρ.4 του άρθρου τρίτου της από 30.03.2020 Π.Ν.Π. η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4864/2020). Χρόνος αναγνώρισης αυτών είναι το φορολογικό έτος, κατά το οποίο έχουν καταστεί δεδουλευμένα και θα αποκτηθεί το δικαίωμα είσπραξης τους (σχετ. ΠΟΛ.1223/2015 εγκύκλιος), ήτοι όταν οριστικοποιηθεί η ωφέλεια λόγω μη επιστροφής τους.

Προκειμένου για την ορθή συμπλήρωση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και του εντύπου Ε3, στα νομικά πρόσωπα / νομικές οντότητες, μεταφέρεται στον κωδ.001 του Πίνακα 10Α του εντύπου Ν και μέσω αυτού στον κωδ.513. Στα φυσικά πρόσωπα, που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα αναγράφεται στους κωδ. 144, 244, 344 και 444 του Πίνακα ΣΣ στην ανάπτυξη του σχετικού Υποπίνακα και ειδικότερα στον κωδ.014, «Μη επιστρεπτέο ποσό κρατικής ενίσχυσης, με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής (αρθρ. τρίτο ν. 4684/2020)», του εντύπου Ε3.

6. Κατόπιν των ανωτέρω, όσες επιχειρήσεις εφαρμόζουν την από 23.3.2022 λογιστική οδηγία καταχωρούν τα πιο πάνω ποσά, ήτοι το μη επιστρεπτέο ποσό και το ποσό έκπτωσης εφάπαξ καταβολής, στα αποτελέσματα του φορολογικού έτους 2021.

Με δεδομένο, ωστόσο, ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα ο υπολογισμός του επιστρεπτέου ποσού από την ΑΑΔΕ και υπό αυτήν την έννοια δεν έχει οριστικοποιηθεί η ωφέλεια των δικαιούχων, οι επιχειρήσεις:

α) που δεν γνώριζαν την 31.12.2021, εάν έχουν εκπληρώσει τους όρους μη αποπληρωμής, δύνανται να καταχωρήσουν το μη επιστρεπτέο ποσό και το τυχόν ποσό έκπτωσης, στα αποτελέσματα του φορολογικού έτους 2022 και

β) που καταχώρησαν το μη επιστρεπτέο ποσό στα αποτελέσματα του 2021, αλλά εντός του 2022 αποφασίζουν να προβούν σε εφάπαξ εξόφληση του επιστρεπτέου ποσού της ληφθείσας ενίσχυσης δύνανται να καταχωρήσουν μόνο, το ποσό της έκπτωσης στα αποτελέσματα του 2022.

ΙΙ. Χρόνος και τρόπος διαβίβασης των επιδοτήσεων-επιχορηγήσεων στη ψηφιακή πλατφόρμα myDATA

7. Με την υπό στοιχεία Α.1138/2020 όπως ισχύει, Κοινή Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών και Διοικητή της ΑΑΔΕ, οι υπόχρεες οντότητες διαβιβάζουν μεταξύ άλλων, δεδομένα των εκδιδόμενων λογιστικών στοιχείων, καθώς και των τηρούμενων λογιστικών βιβλίων.

8. Σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΠΟΛ.1003/31-12-2014 εγκύκλιο, με την οποία δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4308/2014 (ΕΛΠ), όπως ισχύει και συγκεκριμένα με την παρ. 8.1.2 του άρθρου 8 διευκρινίζεται ότι, για την είσπραξη αποζημιώσεων, επιδοτήσεων, οικονομικών ενισχύσεων, επιστροφών τόκων, εισφορών και λοιπών συναφών εσόδων, δεν προβλέπεται η έκδοση τιμολογίου, από την Οδηγία 2006/112/ΕΕ. Η συναλλαγή δύναται να τεκμηριώνεται από παραστατικό, που εκδίδει ο χορηγών το σχετικό ποσό ή η τράπεζα που το καταβάλλει (π.χ. απόφαση επιχορήγησης, βεβαίωση από τον Φορέα που περιλαμβάνει τα στοιχεία του δικαιούχου, το ποσό, την ημερομηνία ή άλλο ανάλογο στοιχείο).

9. Εν όψει των προαναφερομένων, εφόσον έχει εκδοθεί τιμολόγιο για την είσπραξη επιδοτήσεων-επιχορηγήσεων, παρότι δεν προβλέπεται έκδοση αυτού από τις σχετικές διατάξεις του ν.4308/2014, τα υπόψη δεδομένα διαβιβάζονται στη ψηφιακή πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ, στην προθεσμία που τίθεται με την υπό στοιχεία Α.1038/2022 Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

10. Αν δεν έχει εκδοθεί τιμολόγιο για την είσπραξη επιδοτήσεων-επιχορηγήσεων, τα υπόψη δεδομένα διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ, στους χρόνους που τίθενται με την Α.1138/2020. Όσον αφορά ειδικότερα, τις προθεσμίες που τίθενται στην Α.1138/2020 και λήγουν την 31/3/2022, θα οριστεί νέα προθεσμία, κατόπιν της τροποποίησης της απόφασης αυτής.

11. Σε κάθε περίπτωση, οι υπόχρεες οντότητες διαβιβάζουν τα υπόψη δεδομένα, με τη χρήση του Τύπου Παραστατικού του Παραρτήματος της υπό στοιχεία Α.1138/2020 Απόφασης, «1.1 Τιμολόγιο Πώλησης», με ΑΦΜ Εκδότη το ΑΦΜ της οντότητας που λαμβάνει την επιδότηση - επιχορήγηση και με ΑΦΜ Λήπτη το ΑΦΜ του Φορέα που τη χορηγεί. Στην πρώτη φάση λειτουργίας και στην περίπτωση, που το ΑΦΜ του Φορέα είτε δεν είναι γνωστό, είτε δεν υφίσταται, διαβιβάζεται με εννέα μηδενικά (000000000).

12. Ο χαρακτηρισμός εσόδων, στην περίπτωση που δεν επηρεάζει το λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα γίνεται με «1.95 Λοιπά Πληροφοριακά Στοιχεία Εσόδων (+) / (-)», με κωδικό είτε «Ε3_596 Επιδοτήσεις - Επιχορηγήσεις», είτε «Ε3_597 Επιδοτήσεις - Επιχορηγήσεις για επενδυτικούς σκοπούς - κάλυψη δαπανών», είτε μη συσχετιζόμενο με κωδικό Ε3. Στην περίπτωση, που ο χαρακτηρισμός εσόδων επηρεάζει το λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα, ο χαρακτηρισμός εσόδων γίνεται με «1.5 Λοιπά Έσοδα/ Κέρδη (+) / (-)», με κωδικό είτε «Ε3_562 Λοιπά Συνήθη Έσοδα», είτε «Ε3_570 Ασυνήθη έσοδα και κέρδη». Ο χαρακτηρισμός ΦΠΑ, σε κάθε περίπτωση είναι με κατηγορία 7 [0%] και επιλογή 27 «Λοιπές Εξαιρέσεις ΦΠΑ». Οι επιδοτήσεις - επιχορηγήσεις ημεδαπής-αλλοδαπής, διαβιβάζονται σε κάθε περίπτωση στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA, από την επιχείρηση που τις λαμβάνει, ανεξάρτητα από το φορέα που χορηγούνται.

13. Αναφορικά με την επιστρεπτέα προκαταβολή έτους 2021, καθώς και σε κάθε περίπτωση επιδότησης - επιχορήγησης, τα ποσά της οποίας δεν δύνανται να διακριθούν σε αυτά που επηρεάζουν και σε αυτά που δεν επηρεάζουν το λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα, έως και την καταληκτική ημερομηνία διαβίβασης τους, προκρίνεται να διαβιβάζονται κατ' ελάχιστο, ως κάτωθι:

• Τύπος Παραστατικού 1.1 Τιμολόγιο Πώλησης
• Χαρακτηρισμός εσόδων 1.95 Λοιπά Πληροφοριακά Στοιχεία Εσόδων (+) / (-)
• Χαρακτηρισμός ΦΠΑ κατ.7 [0%] επιλογή 27 Λοιπές Εξαιρέσεις ΦΠΑ
• Μη συσχετισμός με χαρακτηρισμό Ε3

Με τις εγγραφές τακτοποίησης εσόδων και ειδικότερα, με τον Τύπο Παραστατικού 17.3 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εσόδων - Λογιστική Βάση, η Επιχείρηση διαβιβάζει τους σχετικούς χαρακτηρισμούς εσόδων, είτε με κανονικό, είτε με αντίθετο πρόσημο ανά περίπτωση, για τη σωστή κατανομή των κωδικών 596, 597, 562 και 570, όπως αυτοί έχουν δηλωθεί στο Ε3 φορολογικού έτους 2021.