Επικουρική Ασφάλιση - «Η επόμενη μέρα»: Θολό τοπίο με αστερίσκους και κρυφές ελπίδες

Η επόμενη μέρα για την Επικουρική Ασφάλιση, μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, μόνο… στρωμένη με ροδοπέταλα δεν μπορεί να είναι. Αντίθετα, υπάρχουν πολλά «θολά σημεία» που πρέπει να διαλευκανθούν και, συν τω χρόνω, να διαπιστωθεί εάν η σημερινή μεταρρύθμιση μπορεί να ανταποκριθεί στους στόχους που έχουν τεθεί ή όχι.

Ας δούμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:

Σε πρώτη φάση,  έχουμε τους  νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας. Από την 1.1.2022 υποχρεωτικά και χωρίς δικαίωμα επιλογής,  οι εισφορές τους θα τοποθετούνται σε έναν ασφαλιστικό λογαριασμό «κουμπαρά» και θα επενδύονται. Προαιρετικά «τον ίδιο δρόμο» μπορούν να ακολουθήσουν και όσοι εργάζονται ήδη και δεν έχουν συμπληρώσει το 35^ο έτος της ηλικίας τους, αλλά και όσοι στον κλάδο τους δεν έχουν επικούρηση. Το στοιχείο του «επενδυτικού κινδύνου», όσο και αν προσπάθησε να εξευμενίσει το υπουργείο Εργασίας, πρακτικά υπάρχει. Ακόμα και χαμηλού ρίσκου επένδυση να πραγματοποιηθεί, αν δεν αποδώσει τα αναμενόμενα, θα οδηγήσει στο να επιστραφεί το κεφάλαιο, στο σημερινό δικαιούχο. Άρα, τζάμπα προσπάθεια 40 ετών…

Το ζητούμενο της απόδοσης των επενδύσεων όμως είναι εξαιρετικά σημαντικό. Στο νομοσχέδιο, ουσιαστικά προεξοφλείται (με υπεραισιόδοξο επιτόκιο… 3,5% ετησίως), ότι για τα επόμενα 48 έτη, θα καταγράφονται κέρδη. Πόσα; Τόσα ώστε να αποφέρουν ένα όφελος της τάξης των 50 δισ. ευρώ. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, προφανώς το «κόστος μετάβασης», θα είναι διαχειρίσιμο. Ένα κόστος, που με βάση την αναλογιστική μελέτη που συμπεριλήφθηκε στο νομοσχέδιο θα είναι 48 ή 56 ή 78 δισ. ευρώ (αισιόδοξο, μετριοπαθές και δυσμενές σενάριο). Είναι προφανές ότι το Ασφαλιστικό Σύστημα αναλαμβάνει  πια το ρίσκο να πετύχει η επένδυση. Σε διαφορετική περίπτωση, ο κρατικός προϋπολογισμός θα καλύψει τα «σπασμένα», για να μπορέσουν οι σημερινοί συνταξιούχοι να λαμβάνουν το ίδιο ποσό σύνταξης και να μην υποστούν περικοπές!

Το… ρίσκο προσπαθεί να το περιορίσει  κάπως ο νόμος, με «εγγύηση» τα 900 εκατ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), που θα έχει ως «κάβα». Πρόκειται για ένα ποσό, που υπήρχε ως πόρος στο Ασφαλιστικό Σύστημα με προοπτική να κατέληγε κάθε έτος στους χαμηλοσυνταξιούχους, ως κοινωνικό μέρισμα. Τώρα, αν η επένδυση «στραβώσει», τα χρήματα αυτά θα αξιοποιηθούν για να καλυφθούν οι τρέχουσες επικουρικές συντάξεις. Συνεπώς, μια μελλοντική κυβέρνηση μπορεί  να βρεθεί μπροστά στο δίλλημα να περικόψει συντάξεις ή να εξαφανίσει το κοινωνικό μέρισμα των χαμηλοσυνταξιούχων, που σημειωτέων είχε θεσπιστεί για να αντικαταστήσει  την «πολυθρύλητη» 13^η σύνταξη του ΣΥΡΙΖΑ! Πράγματι, μεγάλο ρίσκο.

Και μια τελευταία παρατήρηση: Το υπουργείο Εργασίας κάνει λόγο για πιθανές μελλοντικές επικουρικές συντάξεις, αυξημένες 48-63% σε σχέση με τις σημερινές. Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή πάντως, εκτιμά ότι, αν υπάρξουν αυξήσεις, αυτές θα είναι 11-13% κατά μέσο όρο.