Ενεργειακή κάρτα και επιδοτήσεις για τα φτωχά νοικοκυριά

Η παροχή ενέργειας σε προνομιακή τιμή μέσω «ενεργειακής κάρτας» στα νοικοκυριά που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια, ο καθορισμός ενός ορίου ελάχιστης κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων σε ετήσια βάση, κάτω από το οποίο απαγορεύεται η αποσύνδεση των πληττόμενων νοικοκυριών και η θέσπιση διευκολύνσεων στην αποπληρωμή των λογαριασμών είναι ορισμένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

Το σχέδιο εγκρίθηκε με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, και περιλαμβάνει σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος, το οποίο υποχωρεί τα τελευταία χρόνια, ωστόσο εξακολουθεί να αφορά σημαντικό τμήμα του πληθυσμού.

Σύμφωνα με τους δείκτες που παρατίθενται στο σχέδιο, τα νοικοκυριά που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια ήταν 573.000 το 2016 ή 13,8% του συνόλου, ποσοστό το οποίο μειώθηκε σε 11,2% το 2019. Το σχέδιο αποσκοπεί σε μείωση του ποσοστού σε 7% το έτος 2025 (περίπου 286.000 νοικοκυριά) και σε 3% το έτος 2030 (περίπου 143.000 νοικοκυριά).

Η «ενεργειακή κάρτα», όπως επισημαίνεται στην απόφαση, αποσκοπεί στην παροχή συγκεκριμένων ποσοτήτων ενεργειακών προϊόντων σε προνομιακή τιμή, η οποία θα διατεθεί για την κάλυψη των ελάχιστων συνθηκών θερμικής άνεσης των πληττόμενων νοικοκυριών.

Η κάρτα θα δίνει τη δυνατότητα κατανάλωσης συγκεκριμένης ποσότητας ενεργειακών προϊόντων από τα πληττόμενα νοικοκυριά, ενώ δεν θα δίνεται η δυνατότητα αντικατάστασής τους με το ισοδύναμο ποσό αγοράς τους ή η ενδεχόμενη υποκατάστασή τους με άλλο ενεργειακό προϊόν.

Το μέτρο μπορεί να καλύψει το σύνολο των ενεργειακών προϊόντων, τα οποία αποδεδειγμένα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των θερμικών αναγκών των πληττόμενων νοικοκυριών.

• Για την περίπτωση της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στο συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής δεν θα έχουν δυνατότητα ένταξης τα πληττόμενα νοικοκυριά, τα οποία εντάσσονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ).

Σε σχέση με το ΚΟΤ, προτείνεται η βελτίωση του σχήματος προκειμένου να εξασφαλίζεται η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την κάλυψη των ελάχιστων συνθηκών θερμικής άνεσης, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των λοιπών χρήσεων των πληττόμενων νοικοκυριών.

Η απόφαση περιλαμβάνει και ρυθμιστικά μέτρα όπως:

• Πρόβλεψη αυτόματης μετάπτωσης ευάλωτων οικιακών πελατών στο καθεστώς της Καθολικής Υπηρεσίας στην περίπτωση καθυστερήσεων στην αποπληρωμή των λογαριασμών ενέργειας υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτουν τα κριτήρια καθορισμού των πληττόμενων νοικοκυριών.
• Καθορισμός ενός ορίου ελάχιστης κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων σε ετήσια βάση, κάτω από το οποίο απαγορεύεται η αποσύνδεση των πληττόμενων νοικοκυριών.
• Διευκόλυνση αποπληρωμής και υιοθέτηση ενός πιο ευέλικτου και ευνοϊκότερου πλαισίου διακανονισμού των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πληττόμενων νοικοκυριών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. δυνατότητα τμηματικής και άτοκης εξόφλησης βάσει ενός ποσοστού της μηνιαίας δαπάνης των πληττόμενων νοικοκυριών). Ενδεικτικά, τέτοιες περιπτώσεις δύνανται να είναι περίοδοι με παρατεταμένη οικονομική ύφεση, περίοδοι με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες και έντονα καιρικά φαινόμενα, οι οποίες θα διαφοροποιούνται ανά κλιματική ζώνη στην ελληνική επικράτεια κ.ά.

Το μέτρο με τον υψηλότερο προϋπολογισμό (1,8 δισ. ευρώ για τη δεκαετία 2021-2030) είναι το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ στα κτίρια για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους και την πώληση της περίσσειας που θα εξασφαλίζει επιπρόσθετα έσοδα για τα νοικοκυριά.

Τονίζεται ότι θα δοθεί έμφαση στις ενοικιαζόμενες κατοικίες, διασφαλίζοντας τη δίκαιη κατανομή των κινήτρων και του συνεπαγόμενου οφέλους μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών, ώστε τελικά να μην αποτραπεί η πραγματοποίηση επενδύσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια κατοικίας που διαμένουν τα πληττόμενα νοικοκυριά.