Ενεργειακή ασπίδα για την Κρήτη και τα υπόλοιπα νησιά για να μην «σβήσουν» τα φώτα

Με νομοθετική ρύθμιση θα αντιμετωπιστεί η ενεργειακή θωράκιση της Κρήτης και των άλλων μη διασυνδεμένων νησιών, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά στην ηλεκτροδότηση μέχρι να ολοκληρωθούν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις.

Το ρόλο αυτό θα επιτελέσει η ΔΕΗ, η οποία διαθέτει τις αναγκαίες υποδομές και μπορεί να καλύψει γρήγορα την πρόσθετη ισχύς που απαιτείται προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα στην ηλεκτροδότηση των νησιών τους θερινούς μήνες που οι ανάγκες μεγαλώνουν λόγω αύξηση της τουριστικής κίνησης, αναφέρει το newmoney.gr.

Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις διασφαλίζεται ο ενεργειακός εφοδιασμός των νησιών κατά τη μεταβατική περίοδο από 1ης Μαρτίου 2024 έως την ολοκλήρωση της διασύνδεσής τους. Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) κατόπιν εισήγησης του Διαχειριστή Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΔΕΔΔΗΕ), χορηγεί άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από συμβατικά καύσιμα σε παραγωγό που, κατά την 1η Μαρτίου 2024, έχει υφιστάμενους λειτουργούντες σταθμούς παραγωγής από συμβατικά καύσιμα, για όση ισχύ καθορίσει η ΡΑΑΕΥ ως αναγκαία, ώστε να καλυφτούν οι ανάγκες πρόσθετου δυναμικού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον έως και το έτος 2028. Το χρονοδιάγραμμα αυτό είναι συνάρτηση της προόδου των διασυνδέσεων, συνυπολογίζοντας και αποσύρσεις υφιστάμενου δυναμικού αυτόνομων μονάδων.

Το έλλειμμα της Κρήτης

Ειδικά για την Κρήτη, η άδεια παραγωγής θα χορηγηθεί από την ΡΑΑΕΥ έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, κάτι που δείχνει την πεποίθηση του Ρυθμιστή ότι θα υπάρξει καθυστέρηση στην εμπορική λειτουργία του έργου. Μόνο για το 2024, το έλλειμμα για το νησί έχει προσδιοριστεί σε 190 MW, με την ΔΕΗ να προσανατολίζεται στην μεταφορά των τριών αεριοστροβιλικών μονάδων του Ήρωνα Ι της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ισχύος 147 MW, από την Βοιωτία στο νησί  και στην μίσθωση και αγορά ηλεκτροπαραγωγών ζευγών για να καλυφθεί η υπολειπόμενη ισχύς. Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕΗ έχει δηλώσει την απόφασή της να αποσύρει από την Κρήτη πέντε πετρελαϊκές μονάδες μέσα στο έτος λόγω παλαιότητας και συχνών βλαβών, γεγονός που αυξάνει τις ανάγκες ηλεκτροδότησης.

H νομοθετική ρύθμιση που ανοίγει το δρόμο για την ενεργειακή επάρκεια των νησιών περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τον αιγιαλό που κατατέθηκε στη Βουλή  την περασμένη Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου.

Η ελάχιστη ισχύς προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της Κρήτης για το φετινό καλοκαίρι έχει προσδιοριστεί στα 60 μεγαβάτ και θα πρέπει να έχει εγκατασταθεί μέχρι την 1η Ιουλίου 2024.

Με βάση την ρύθμιση, το δυναμικό που θα εγκατασταθεί μπορεί να αποτελεί είτε επέκταση του υφιστάμενου δυναμικού είτε νέο δυναμικό παραγωγής με συμβατικές μονάδες.

Στο πλαίσιο αυτό, καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδιασμού αναλαμβάνουν, η ΡΑΑΕΥ για την  χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην βάση των τεχνικών και λειτουργικών απαιτήσεων που έχουν τεθεί από τον Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και ο ΔΕΔΔΗΕ ως  Διαχειριστής των Μη Διασυνδεμένων Νησιών. Κριτήριο για την επιλογή του κατόχου άδειας παραγωγής αποτελεί η ελαχιστοποίηση του συνολικού κόστους.

Ο ρόλος της ΔΕΗ

Η ρύθμιση προβλέπει ότι αν δεν υποβληθούν προτάσεις που να πληρούν ικανοποιητικά τα κριτήρια του ΑΔΜΗΕ,  η οικεία σύμβαση συνάπτεται με τον παραγωγό που κατά την έναρξη ισχύος της ρύθμισης διαθέτει υφιστάμενο και εν λειτουργία σταθμό παραγωγής από συμβατικά καύσιμα στην Κρήτη (δηλαδή την ΔΕΗ). Παράλληλα, το σχέδιο επικαιροποιεί την ισχύουσα νομοθεσία για τις εκπομπές ρύπων, επικαλούμενο λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος.

Για τον λόγο αυτό, προβλέπεται η λειτουργία των μονάδων εσωτερικής καύσης της ΔΕΗ στην Κρήτη ακόμα και μετά την εξάντληση των ωρών λειτουργίας που χορηγήθηκαν από το ΥΠΕΝ τον Δεκέμβριο του 2021.
 

ΥΚΩ και ΤΕΜ θα καλύψουν το κόστος

Για την ενεργειακή θωράκιση των νησιών καθορίζεται -μεταξύ άλλων -και η καταβολή  της σχετικής αποζημίωσης, με την οποία καλύπτεται το πλήρες κόστος του πρόσθετου δυναμικού. Ο κάτοχος άδειας παραγωγής που συνάπτει σύμβαση με τον ΑΔΜΗΕ και το  ΔΕΔΔΗΕ, αποζημιώνεται για το πλήρες κόστος παραγωγής, ήτοι το σταθερό κόστος, που περιλαμβάνει κόστος ενοικίασης, αγοράς, μεταφοράς, εγκατάστασης μονάδων, συντήρησης και τήρησης αποθέματος ασφαλείας. Αλλά  και το μεταβλητό κόστος, που περιλαμβάνει κόστος καυσίμων,  και εκπομπών CO2. Ο χρόνος απόσβεσης που λαμβάνεται υπόψη για τη μεθοδολογία αποζημίωσης του πρόσθετου δυναμικού παραγωγής ορίζεται σε δέκα έτη.

Η αποζημίωση χορηγείται μέσω του μηχανισμού Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (Υ.Κ.Ω.), με σχετική κοινοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο νόμος προβλέπει ότι σε περίπτωση που δεν επαρκούν τα διαθέσιμα κεφάλαια του ειδικού διαχειριστικού λογαριασμού ΥΚΩ, που τηρεί ο ΔΕΔΔΗΕ, η απόδοση της οφειλόμενης αποζημίωσης στον κάτοχο της άδειας παραγωγής καλύπτεται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, κατά προτεραιότητα, με αντίστοιχη πίστωση ως εισροή του ειδικού διαχειριστικού λογαριασμού ΥΚΩ.