Ενεργειακά: Πώς υποδέχεται η Αθήνα το «πακέτο Φον ντερ Λάιεν»- Μάχη παρασκηνίου για το πλαφόν στο αέριο

Με τη δέσμη εξαγγελιών της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για την παρέμβαση στην αγορά ενέργειας να έχει περίπου προεξοφληθεί πριν την ομιλία της στο Στρασβούργο, λίγες ήταν οι εκπλήξεις που περίμεναν όσους άκουσαν το State of the Union. Το αυτό ισχύει και για την ελληνική κυβέρνηση που είχε εικόνα των εξαγγελιών Φον Ντερ Λάιεν νωρίτερα, γνωρίζοντας την απροθυμία της προέδρου της Κομισιόν να αναφερθεί στο θέμα του πλαφόν.

Δύο ήταν οι βασικές εξαγγελίες της κ. Φον Ντερ Λάιεν. Από τη μια, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας υποχρεωτικά κατά 5% ή εθελοντικά κατά 10% για τα κράτη μέλη, με έμφαση στη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας τις ώρες αιχμής που για κάθε χώρα διαφέρουν. Από την άλλη, ένας μηχανισμός φορολόγησης των υπερσόδων των εταιριών που παράγουν ενέργεια, αλλά όχι από φυσικό αέριο, και το προηγούμενο διάστημα είχαν «φιξάρει» τις δικές τους τιμές με αυτές των ηλεκτροπαραγωγών με αέριο, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη. Παράλληλα, η Κομισιόν δρομολογεί μια έκτακτη εισφορά και στα διυλιστήρια, στη βάση της μέσης κερδοφορίας των προηγούμενων τριών ετών.
 

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, με τα οποία το protothema.gr συνομίλησε, το σχέδιο της Κομισιόν είναι ακόμα και πιο συγκρατημένο σε σχέση με όσα κάνει η χώρα μας. Πάντως, κυβερνητικές πηγές διευκρινίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει υποχρεωτική μείωση κατανάλωσης ρεύματος σε ώρες αιχμής για τα νοικοκυριά, για τα οποία δίνονται κίνητρα μέσω υψηλότερων επιδοτήσεων προκειμένου να μειώσουν εθελοντικά την κατανάλωση. Όσο για το δημόσιο, ισχύει ο στόχος μείωσης κατά 10% της κατανάλωσης, αλλιώς θα ισχύουν πέναλτι για τους «απείθαρχους» στις προβλέψεις του σχεδίου Θερμοστάτης. Επί των υπερεσόδων των εταιριών ενέργειας, παράλληλα, κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι ο ελληνικός μηχανισμός φορολογεί και τους ηλεκτροπαραγωγούς με αέριο και μάλιστα πιο «επιθετικά» σε σχέση με τον σχεδιασμό της Κομισιόν, με τα έσοδα που προκύπτουν από τη φορολόγηση να κατευθύνονται στον «κουμπαρά» για τις επιδοτήσεις, μαζί με εθνικούς πόρους.
 

Γκρίζα ζώνη το πλαφόν

Το βασικό πρόβλημα, βεβαίως, είναι ότι η κ. Φον Ντερ Λάιεν δεν αναφέρθηκε στο θέμα του πλαφόν στο αέριο, το οποίο είναι βασικό ελληνικό αίτημα. Μετά το ναυάγιο της θέσης για τη πλαφόν στο ρωσικό αέριο και μόνο, κάτι που δεν πέρασε από το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας προ εβδομάδος, η κ. Φον Ντερ Λάιεν έδειξε να...κλωτσά το τενεκεδάκι παρακάτω και να παραπέμπει σε αποφάσεις στο τέλος του έτους για μια συνολική μεταρρύθμιση του συστήματος τιμολόγησης, με διαχωρισμό της τιμής του ρεύματος από αυτή του αερίου.

Η ελληνική κυβέρνηση, πάντως, θα επιμείνει στο θέμα με έμφαση την ανάγκη για παρέμβαση στο σύστημα TTF, κοινώς στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ενέργειας, καθώς η πρόταση που επανέφερε ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας προ ημερών είχε τη στήριξη άλλων 14 συναδέλφων του στις βασικές της γραμμές. Με απλά λόγια, πολλά ευρωπαϊκά κράτη επιζητούν μια πιο συνολική παρέμβαση στην αγορά. Πηγή με γνώση των παρασκηνιακών διεργασιών εξηγεί στο protothema.gr ότι και σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι σε εξέλιξη μια τεχνική διαβούλευση για έναν τέτοιο μηχανισμό, στις οποίες συμμετέχει από ελληνικής μεριάς ο σύμβουλος του πρωθυπουργού περί τα ενεργειακά, καθηγητής Νίκος Τσάφος.

Ο χρόνος, πάντως, δεν είναι ατελείωτος. Στις 30 του μήνα συνεδριάζουν οι υπουργοί Ενέργειας που μένει να φανεί, αν θα περιοριστούν μόνο σε αποφάσεις επί των εισηγήσεων της Κομισιόν. Στις 6-7 Οκτωβρίου προγραμματίζεται το άτυπο Συμβούλιο Ηγετών στην Πράγα, το οποίο, όμως, δεν έχει αποφασιστικό χαρακτήρα, ενώ στη συνέχεια, η πρώτη τακτική Σύνοδος θα γίνει στις 20-21 Οκτωβρίου. Ο χρόνος, όμως, κυλά.