Στο μικροσκόπιο των μελετητών βρίσκονται τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία της ανεργίας τα οποία δείχνουν από τη μια πλευρά μείωση του ποσοστού της ανεργίας και από την άλλη μείωση της απασχόλησης που αφήνει ένα «κενό» 300.000 εργαζόμενων.
Ειδικότερα, το πρώτο τρίμηνο του 2023 το ποσοστό ανεργίας ανήλθε 10,8%, ενώ τον Οκτώβριο υποχώρησε από το όριο του 10%, πέφτοντας στο 9,6%. Ωστόσο, ο αριθμός των απασχολούμενων εξακολουθεί να παραμένει χαμηλότερος του 2009. Θυμίζουμε ότι το υψηλότερο ποσοστό επί μνημονίων είχε σημειωθεί το 2013, όταν η ανεργία είχε σκαρφαλώσει στο 28.1%.
Το χαμηλό ποσοστό απασχόλησης (4,2 εκατ. άτομα) προβληματίζει τους ειδικούς που πιστεύουν ότι η μόνη λύση είναι η εισαγωγή ξένων εργατών από τρίτες χώρες καθώς και ο επαναπατρισμός των νέων που εγκατέλειψαν τη χώρα.
Δημογραφικό
Σύμφωνα με τον διδάκτορα του Παντείου Βασίλη Μπέτση, τα μεγέθη της απασχόλησης συνδέονται άμεσα με το δημογραφικό. «Το αρνητικό ισοζύγιο του πληθυσμού (10,4 εκατ. έναντι 11,1 εκατ. της προηγούμενης απογραφής) συμπαρασύρει και το εργατικό δυναμικό. Δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Έχει αυξηθεί η συμμετοχή των νέων και των γυναικών και μάλλον δεν περιμένουμε μεγάλη διαφοροποίηση στο μέλλον. Παράλληλα, ο ρυθμός μείωσης της ανεργίας επιβραδύνεται. Για να ισορροπήσουμε τις ελλείψεις σε προσωπικό με δεδομένα τα χαμηλά ποσοστά γονιμότητας θα πρέπει να αυξηθεί το ποσοστό συμμετοχής των μεταναστών».
Κενές θέσεις
Οι κενές θέσεις εργασίας σε όλο το φάσμα της οικονομίας και όχι μόνο στη γεωργία και στον τουρισμό αποτελούν κεφαλαιώδες πρόβλημα. Συγκεκριμένα, οι κενές θέσεις ανήλθαν σε 37,1 χιλ. το δεύτερο τρίμηνο του 2023, έναντι 32,9 χιλ. το πρώτο τρίμηνο του έτους και 27,2 χιλ. το δεύτερο τρίμηνο του 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά 36,2% σε ετήσια και 13% σε τριμηνιαία βάση, αντίστοιχα. Οι περισσότερες κενές θέσεις εντοπίζονται στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο (18,6 χιλ.) και στην παροχή καταλύματος και εστίασης (10,7 χιλ.). Επιπλέον, το δεύτερο τρίμηνο του έτους, οι κενές θέσεις εργασίας αυξήθηκαν στο 1,6% επί των συνολικών θέσεων εργασίας, με το εν λόγω ποσοστό να διαμορφώνεται σε πολυετή υψηλά.
Τα επαγγέλματα που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό απασχολουμένων είναι η παροχή υπηρεσιών και πωλητές (22,6%) και οι επαγγελματίες (21,6%). Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στα ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη (8%) ενώ η μεγαλύτερη μείωση στους τεχνικούς και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (3,6%).
Ειδικότερα, στη μείωση τη ανεργίας συνέβαλαν τα ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη, με αύξηση ρεκόρ 8% στην απασχόληση. Στις θέσεις αυτές απασχολούνταν 120,7 χιλιάδες στελέχη του ιδιωτικού τομέα το γ΄ τρίμηνο του 2022, και αυξήθηκαν σε 130,3 χιλιάδες το γ΄ τρίμηνο του 2023.
Ακολουθούν οι ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, όπου καταγράφηκε αύξηση απασχόλησης κατά 2,9% με σχεδόν 400 χιλιάδες εργαζόμενους στον συγκεκριμένο κλάδο το γ΄ τρίμηνο του 2023, από 387,9 χιλιάδες που ήταν το γ΄ τρίμηνο του 2022.
Επίσης άνοδο σημειώνει ο κλάδος των χειριστών βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού που είχαν αύξηση απασχόλησης κατά 4,8% σε ετήσια βάση με 294,4 χιλιάδες εργαζομένους στον συγκεκριμένο κλάδο το γ΄ τρίμηνο του 2023, έναντι 281 χιλιάδων εργαζομένων το ίδιο τρίμηνο του 2022.
Υψηλή ζήτηση
Σχολιάζοντας τα συγκεκριμένα στοιχεία ο διοικητής της ΔΥΠΑ, Σπύρος Πρωτοψάλτης, επιβεβαιώνει ότι μεγάλη ζήτηση παρουσιάζουν οι ειδικότητες του ηλεκτροσυγκολλητή, του χειριστή ανυψωτικών μηχανημάτων και εκσκαφέων, οι ηλεκτρολόγοι, ο υδραυλικοί, οι μάγειρες και οι πωλητές.
Μάλιστα, η ΔΥΠΑ σχεδιάζει την αναβάθμιση των σχολών της με τη βοήθεια του Αριστοτελείου και του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας ώστε να συνδεθούν με τις σημερινές ανάγκες της αγοράς εργασίας .
Έτσι, για παράδειγμα ο ηλεκτρολόγος των σχολών του πρώην ΟΑΕΔ εκπαιδεύεται σε εγκαταστάσεις smart home ενώ ο μηχανικός αυτοκινήτου εκπαιδεύεται στα ηλεκτρικά οχήματα.