ΕΦΚΑ: Νέες δυνατότητες εξόφλησης εισφορών και χρεών, αλλά οι οφειλές συνεχίζουν να αυξάνονται

Πιο εύκολη γίνεται στο εξής η πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και οφειλών από τους εργοδότες, μέσα από τα συστήματα IRIS και online ΔΙΑΣ, κάτι που δίνει τη δυνατότητα αφενός να γίνεται γρηγορότερα και ευκολότερα η συνολική διεκπεραίωση και αφετέρου να γίνεται ενημέρωση του ΕΦΚΑ σε πραγματικό χρόνο για την πληρωμή.

Αυτό εκτός των άλλων σημαίνει ότι μπορεί να εκδίδεται άμεσα το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας. Αυτή η καινοτομία ενισχύει τη διαφάνεια και την ταχύτητα της διαδικασίας, απαλλάσσοντας τους πολίτες από την αναμονή για την εκκαθάριση των πληρωμών από τις τράπεζες, η οποία στο παρελθόν απαιτούσε αρκετές ημέρες.

Μέσω αυτών των συστημάτων, οι εργοδότες θα έχουν τη δυνατότητα να διεκπεραιώνουν τις πληρωμές τους γρήγορα και αποτελεσματικά, μειώνοντας τον διοικητικό φόρτο και ελαχιστοποιώντας τα περιθώρια λαθών. Οι νέες αυτές υπηρεσίες αναμένεται να βελτιώσουν σημαντικά την εμπειρία των χρηστών, καθώς οι πληρωμές θα γίνονται με λίγα μόνο κλικ, εξοικονομώντας πολύτιμο χρόνο και πόρους.

Ωστόσο, η πρόοδος αυτή έρχεται σε αντίθεση με τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγορά λόγω του ύψους των χρεών προς τον ΕΦΚΑ. Τα συνολικά χρέη αγγίζουν τα 45,5 δις ευρώ, εκ των οποίων 16,5 δις ευρώ προέρχονται από «εταιρίες και πρόσωπα που δεν υπάρχουν». Αυτές οι περιπτώσεις δημιουργούν επιπλέον προκλήσεις στην είσπραξη οφειλών, καθιστώντας τη διαδικασία είσπραξης πιο περίπλοκη και δύσκολη.

Ισολογισμός του ΕΦΚΑ

Ο ισολογισμός του ΕΦΚΑ αποκαλύπτει μια εικόνα χρεών που συχνά δεν αντανακλά την πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον νόμο 4997/22, οι απαιτήσεις του ΕΦΚΑ από μη καταβληθείσες εισφορές για την περίοδο ασφάλισης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025 υπόκεινται σε δεκαετή παραγραφή. Από το 2026 και μετά, οι παραγραφές θα ισχύουν σε πενταετή βάση, με την προϋπόθεση ότι δεν θα παραγράφονται χρέη για τα οποία οι οφειλέτες έχουν λάβει σημείωμα απαίτησης.

Σύμφωνα με τη λίστα των μεγαλοοφειλετών που δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Ιούλιο, περίπου 10.000 οφειλέτες (κυρίως νομικά πρόσωπα) χρωστούν περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ στον ΕΦΚΑ. Πολλές από αυτές τις οφειλές είναι αδύνατο να εισπραχθούν, είτε επειδή ανήκουν σε πτωχευμένες επιχειρήσεις είτε γιατί δεν έχουν αποδώσει τα αναγκαστικά μέτρα που έχουν ληφθεί. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου οι οφειλέτες έχουν αποβιώσει, αφήνοντας χρέη στους κληρονόμους, οι οποίοι είναι συχνά δύσκολο να εντοπιστούν και, αν βρεθούν, συχνά αποποιούνται την κληρονομιά λόγω του βάρους των οφειλών.

Τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ

Στα 10 δις ευρώ χρεών προστίθενται άλλα 5 δις ευρώ από οφειλές που προέρχονται πριν το 2009 και δεν μπορούν να εισπραχθούν. Οι τόκοι και οι προσαυξήσεις που επιβάλλονται σε αυτές τις οφειλές είναι χωρίς όριο, κάτι που σημαίνει ότι δεν μόνο διπλασιάζουν την αρχική οφειλή, αλλά συνεχίζουν να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Μέχρι το 2012, υπήρχε ένα ανώτατο όριο στον ανατοκισμό των οφειλών στα Ταμεία, το οποίο σταματούσε στο 100%. Δηλαδή, μια οφειλή ύψους 5.000 ευρώ μπορούσε να φτάσει μέχρι 10.000 ευρώ με τις προσαυξήσεις και στη συνέχεια να παραμείνει σταθερή σε αυτό το ποσό. Κάθε νέα οφειλή που δημιουργούνταν και παρέμενε απλήρωτη είχε επίσης ανώτατο όριο το 100%. Από την 1η Ιανουαρίου 2013, όμως, αυτή η οροφή καταργήθηκε, με αποτέλεσμα όλα τα ληξιπρόθεσμα χρέη να προσαυξάνονται χωρίς περιορισμούς και με ετήσιο επιτόκιο 8,5%.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΚΕΑΟ, η κατάργηση των κριτηρίων για τη διαβίβαση των θεωρητικά εισπράξιμων οφειλών στο ΚΕΑΟ έχει οδηγήσει πολλές από αυτές τις οφειλές σε πολύ χαμηλή ή μηδενική εισπραξιμότητα. Για τον λόγο αυτό, το ΚΕΑΟ εντοπίζει και διαχωρίζει τις οφειλές που έχουν χαμηλό ή μηδενικό βαθμό «εισπραξιμότητας» με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Αυτή η διαδικασία είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική διαχείριση των χρεών και τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του ΕΦΚΑ, καθώς επιτρέπει την εστίαση στους πιο εισπράξιμους οφειλέτες και τις στρατηγικές είσπραξης.

Συνολικά, οι εξελίξεις αυτές αναδεικνύουν την ανάγκη για συνεχείς και στοχευμένες προσπάθειες στον τομέα των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να επιτευχθεί μια βιώσιμη λύση στο πρόβλημα των οφειλών και να εξασφαλιστεί η οικονομική σταθερότητα του ΕΦΚΑ.