Αναζητείται «εμβόλιο» για τα ληξιπρόθεσμα χρέη

Με το ιδιωτικό ληξιπρόθεσμο χρέος να ξεπερνάει τα 240 δισ. ευρώ –χωρίς στο ποσό αυτό να συμπεριλαμβάνονται οι αγνώστου ύψους οφειλές μεταξύ ιδιωτών– και το δημόσιο χρέος να σπάει για πρώτη φορά στην ιστορία το όριο του 200% του ΑΕΠ, φτάνοντας στα 338 δισ. ευρώ, κλείνει η πιο επεισοδιακή χρονιά των τελευταίων δεκαετιών. 

Η διαχείριση του χρέους, ειδικά του ιδιωτικού, αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση της νέας χρονιάς, καθώς από αυτή τη διαχείριση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό το κατά πόσον θα υπάρξουν χιλιάδες «λουκέτα», απολύσεις εργαζομένων αλλά και μια νέα γενιά κόκκινων δανείων που θα βαρύνουν τους ισολογισμούς των τραπεζών. Κάθε ημέρα που περνάει με την οικονομία σε συνθήκες καραντίνας το πρόβλημα διογκώνεται, καθώς συσσωρεύονται ολοένα και περισσότερες υποχρεώσεις στο «καλάθι» των χρεών που μπαίνουν στον «πάγο» με στόχο να αποπληρωθούν «αργότερα», όταν θα έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Μόνο από το επιστρεπτέο κομμάτι των τεσσάρων φάσεων της επιστρεπτέας προκαταβολής αλλά και των φορολογικών υποχρεώσεων που έχουν «παγώσει» μέχρι τον Απρίλιο, έχει συσσωρευτεί πρόσθετο βάρος συνολικού ύψους περίπου 7-8 δισ. ευρώ.

Οι αναστολές δανειακών υποχρεώσεων από τις τράπεζες προσθέτουν επιπλέον 9-10 δισ. ευρώ στον συνολικό λογαριασμό, ενώ μόνο εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν για τα απλήρωτα τιμολόγια και τις επιταγές που έχουν «παγώσει» με κρατική παρέμβαση. Τα μέτρα προσωρινού χαρακτήρα που έλαβε η κυβέρνηση μέσα στο 2020 για να διευκολύνει τους οφειλέτες θα επανεξεταστούν στο σύνολό τους μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα με στόχο να δοθεί μια μόνιμη λύση πριν εκδηλωθούν μαζικά φαινόμενα αδυναμίας πληρωμών. Η αρχή αναμένεται να γίνει με την επικαιροποίηση της ρύθμισης των 12-24 δόσεων, που ψηφίστηκε από τη Βουλή προκειμένου να τακτοποιηθούν όσες φορολογικές υποχρεώσεις ανεστάλησαν μέσα στο 2020. Με το ποσό των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων σε αναστολή να έχει ήδη ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ –και ενώ αναμένονται νέες αναστολές για το πρώτο τρίμηνο του 2021–, θεωρείται πρακτικά πολύ δύσκολο αυτά τα χρέη να πληρωθούν μέσα στην περίοδο 2021-2022 και ταυτόχρονα με τις τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις των συγκεκριμένων ετών. 

Οι νέες ρυθμίσεις, πάντως, δεν θα έχουν οριζόντια χαρακτηριστικά, αλλά κριτήρια που θα πρέπει να πληρούν οι ενδιαφερόμενοι για να κάνουν χρήση ευνοϊκότερων όρων αποπληρωμής ή ακόμη και «κουρέματος» οφειλών. Στις αρχές του 2021 θα ανοίξει η συζήτηση τόσο για τη μετατροπή των επιστρεπτέων προκαταβολών σε μη επιστρεπτέες –και πάλι με κριτήρια–, ενώ ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στο να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις για τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί από τράπεζες.