Ακίνητα: Ράλι στις τιμές, έκρηξη στις μεταβιβάσεις

Με αμείωτη ένταση συνεχίζεται το κύμα μεταβιβάσεων ακινήτων παρά το ράλι που σημειώνεται στις τιμές της αγοράς. Στα συμβολαιογραφικά γραφεία καταγράφεται κινητικότητα για αγοραπωλησίες κατοικιών, οικοπέδων, γραφείων, επαγγελματικών κτιρίων, ενώ «φωτιά» στις γονικές παροχές και δωρεές έχει βάλει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ.

Θετικά έχουν συμβάλει και άλλες φορολογικές ελαφρύνσεις, όπως οι εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ και οι ταχύτερες διαδικασίες λόγω ψηφιοποίησης.

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι από την αρχή του έτους έχουν υποβληθεί περισσότερες από 117.000 ηλεκτρονικές δηλώσεις για αγοραπωλησίες ακινήτων, γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές, με τους φόρους που έχουν βεβαιωθεί να αγγίζουν τα 170 εκατ. ευρώ. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η ηλεκτρονική πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ είχε δεχθεί 56.060 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης, στοιχείο που δείχνει την «όρεξη» Ελλήνων και ξένων για επενδύσεις στο εγχώριο real estate.

Ο φόρος μεταβίβασης που έχει καταλήξει στα κρατικά ταμεία φθάνει μέχρι στιγμής τα 144 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το 2022 είχαν υποβληθεί συνολικά 144.138 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Παράλληλα έχουν υποβληθεί 24.548 δηλώσεις φόρου γονικής παροχής, 13.959 δηλώσεις δωρεών και 23.130 ηλεκτρονικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς.

Σε καθημερινή βάση, οι συμβολαιογράφοι υποβάλλουν περισσότερες από 1.300 ηλεκτρονικές δηλώσεις, με τον αριθμό αυτό ναανεβαίνει ακόμη περισσότερο αν ληφθούν υπόψη και οι χειρόγραφες δηλώσεις που υποβάλλονται στις εφορίες.

Η αύξηση των δωρεών και των γονικών παροχών οφείλεται κυρίως στην αύξηση του αφορολόγητου ορίου στα 800.000 ευρώ για τους συγγενείς πρώτης κατηγορίας, δηλαδή για συζύγους, πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, παιδιά, εγγόνια και γονείς.

Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αφορά τόσο την ακίνητη περιουσία όσο και την κινητή περιουσία (χρήματα, αυτοκίνητα, μετοχές). Σύμφωνα με τους συμβολαιογράφους, πολλοί γονείς λόγω του υψηλού αφορολογήτου των 800.000 ευρώ δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους προκειμένου αυτά να προχωρήσουν στην αγορά κατοικίας.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά οικιστικών ακινήτων παραμένουν θετικές, παρά τις αβεβαιότητες στην εγχώρια και παγκόσμια οικονομία. Βραχυπρόθεσμα, η ΤτΕ εκτιμά ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον, κυρίως από το εξωτερικό, θα παραμένει έντονο ειδικά για συγκεκριμένες προνομιακές θέσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και για περιοχές με τουριστικά χαρακτηριστικά.

Επίσης τα μέτρα στήριξης για απόκτηση κατοικίας για συγκεκριμένες κατηγορίες νοικοκυριών (π.χ. νέοι, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες) καθώς και την ανακαίνιση παλαιών κατοικιών (π.χ. πρόγραμμα «Σπίτι μου» και «Ανακαινίζω – Εξοικονομώ / Ενοικιάζω») αναμένεται να συμβάλουν στη βελτίωση του κτιριακού αποθέματος αλλά και στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών αυτών.

Τι πρέπει να ξέρετε

Οι φορολογούμενοι που σχεδιάζουν να αγοράσουν ή να μεταβιβάσουν ακίνητα θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

1. Πρώτη κατοικία

Για την αγορά πρώτης κατοικίας ισχύει αφορολόγητο όριο το οποίο ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο, αυξάνεται στις 250.000 ευρώ για τον έγγαμο και προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος.

2. Οικόπεδο

Σε περίπτωση αγοράς οικοπέδου στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί πρώτη κατοικία προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο μέχρι το όριο αξίας των 50.000 ευρώ για τον άγαμο και μέχρι 100.000 ευρώ για τον έγγαμο.

Το όριο προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.

3. Φόρος μεταβίβασης

Ο φόρος μεταβίβασης υπολογίζεται με συντελεστή 3%.

4. Γονική παροχή ακινήτου

Εφαρμόζεται αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ προς τα πρόσωπα που υπάγονται στην πρώτη κατηγορία.

Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται ο/η σύζυγος του φορολογουμένου ή το πρόσωπο που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον φορολογούμενο, οι κατιόντες πρώτου βαθμού, δηλαδή τα παιδιά από νόμιμο γάμο, παιδιά χωρίς γάμο έναντι της μητέρας, παιδιά αναγνωρισθέντα εκούσια ή δικαστικά έναντι του πατέρα, νομιμοποιηθέντα με επιγενόμενο γάμο ή δικαστικά έναντι και των δύο γονέων.

Επίσης στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι κατιόντες εξ αίματος δεύτερου βαθμού (εγγονοί) και οι ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού (γονείς). Για το τμήμα της περιουσίας που υπερβαίνει τα 800.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής 10%.