Ένας τυπικός Έλληνας οικοδεσπότης στην Airbnb το 2022 κέρδισε περίπου 3.700 ευρώ, ενώ οικοδεσπότες και επισκέπτες συνεισέφεραν 579 εκατομμύρια ευρώ στην ελληνική οικονομία, σύμφωνα με εσωτερική έρευνα της πλατφόρμας, στον απόηχο των κρατικών παρεμβάσεων που έχουν ως στόχο να «βάλουν τάξη» στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, εξισώνοντας τις φορολογικά με αυτές των ξενοδοχείων και των ενοικιαζόμενων δωματίων.
Σύμφωνα με την Airbnb, το 70% των Ελλήνων οικοδεσποτών διαθέτει μόνο έναν καταχωρημένο χώρο, ενώ το επιπλέον εισόδημα από βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις βοήθησε το 48% αυτών να στηρίξουν οικονομικά το σπίτι τους, είτε επρόκειτο για υποθήκη είτε για έξοδα ανακαίνισης, είτε ενοικίασης μεγαλύτερου σπιτιού για να καλύψουν τις οικογενειακές τους ανάγκες.
Σε μια περίοδο που η ακρίβεια αποτελεί τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο για τα ελληνικά νοικοκυριά, το 52% των οικοδεσποτών της Airbnb δήλωσαν ότι οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις τούς βοήθησαν να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό και να αντεπεξέλθουν οικονομικά στα καθημερινά τους έξοδα. Για περισσότερο από το ένα τρίτο, ο διαμοιρασμός κατοικίας ήταν απαραίτητος για να τα βγάλουν πέρα, αναφέρει η πλατφόρμα.
Η συμφωνία με την ΑΑΔΕ
Το 2021, τονίζει η πλατφόρμα, η Airbnb και άλλες πλατφόρμες υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας με ΑΑΔΕ, για την ενίσχυση της διαφάνειας και διασφάλιση της κανονιστικής συμμόρφωσης με την εθνική καταχώριση μεταξύ των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων. Από τότε, η Ελλάδα έχει γίνει ηγετικό παράδειγμα στην Ευρώπη για την επιτυχημένη συνεργασία ανάμεσα σε πλατφόρμες και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Η AIrbnb επικαλείται στοιχεία της ΑΑΔΕ, που αναφέρουν ότι η συμφωνία αυτή εξασφάλιζε ότι μόνο οι καταχωρημένες καταχωρήσεις εμφανίζονται στις πλατφόρμες αλλά και παρείχε 540 εκατομμύρια ευρώ σε δηλωθέντα εισοδήματα το 2022 στον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό, ενώ σύμφωνα με τις ελληνικές φορολογικές αρχές, μπορεί να φτάσει τα 700 εκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του έτους.
Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης στην αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης
Κομβικής σημασίας για την πλατφόρμα είναι η κρατική παρέμβαση που προβλέπει τη θέσπιση ΦΠΑ για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με άνοιγμα βιβλίων, για όλους εκείνους που εκμεταλλεύονται πάνω από δύο ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως επίσης και η επιβολή φόρου διαμονής σε 170.000 ακίνητα, ανάλογο με αυτόν που ισχύει σε ξενοδοχεία και ετοιμαζόμενα δωμάτια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ, προκύπτει ότι τα φυσικά πρόσωπα κατέχουν την συντριπτική πλειονότητα των ακινήτων που προορίζονται για βραχυχρόνιες μισθώσεις και συγκεκριμένα, τα 8 στα 10 ακίνητα που έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο Βραχυχρόνιων Μισθώσεων έχουν ιδιοκτήτη ή διαχειριστή φυσικό πρόσωπο.
Παράλληλα μέσα στο επόμενο έτος 7.440 ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων θα κληθούν να καταβάλλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων εκτός και εάν μετατρέψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις σε μακροχρόνιες.
Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν τα εξής:
1. Τροποποίηση ορισμού της Βραχυχρόνιας Μίσθωσης: Βραχυχρόνια μίσθωση θα ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
2. Δημιουργείται νέος Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για Βραχυχρόνια Μίσθωση. Όλα τα νομικά πρόσωπα και τα φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.
3. Υποχρέωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης. Με την συγκεκριμένη παρέμβαση οι ιδιώτες που αναρτούν προς μίσθωση (ή υπεκμίσθωση) τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα, θα καθίστανται επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν την συγκεκριμένη δραστηριότητα, (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
4. Επιβολή ΦΠΑ, Τέλους Παρεπιδημούντων και τέλους αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής: Για τους εκμισθωτές/ υπεκμισθωτές νομικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις με ΚΑΔ βραχυχρόνιας μίσθωσης: α) το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα υπόκειται σε ΦΠΑ, β) θα υπόκεινται σε τέλος Παρεπιδημούντων και γ) θα υπόκεινται σε τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής.
Επισημαίνεται ότι το νέο τέλος που αντικαθιστά το φόρο διαμονής, θα ισχύει και για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις των εκμισθωτών/υπεκμισθωτών φυσικών προσώπων (ιδιωτών) με ένα ή δύο ακίνητα. (περισσότερες πληροφορίες για το τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στο τέλος του σημειώματος, στην ενότητα για τις φυσικές καταστροφές).
Η παλιά κλίμακα του φόρου διαμονής και το νέο τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής ανάλογα με την κατηγορία του καταλύματος έχουν ως εξής:
5. Εντατικοποίηση ελέγχων, με βάση τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών και επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
6. Αυστηροποίηση κυρώσεων: Σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, αυστηροποιείται το πρόστιμο και ορίζεται, ανά χρήση, σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ' ελάχιστο 5.000 ευρώ (σήμερα το πρόστιμο είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ). Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το ανωτέρω πρόστιμο θα διπλασιάζεται.
7. Εκμίσθωση συνόλου διαμερισμάτων πολυκατοικίας: Σε περίπτωση που το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
Σημειώνεται ότι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα). Από αυτά:
- 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα
- 141.452 ακίνητα ανήκουν σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά έως 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα.
Συνεπώς, συνολικά θα κληθούν να καταβάλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση.
Σημειώνεται ότι 4.100 φυσικά πρόσωπα έχουν ακριβώς τρία ακίνητα (και επιπλέον 1.687 φυσικά πρόσωπα έχουν τέσσερα ακίνητα).
