Οι εγωιστές, μακιαβελικοί, δόλιοι, ψυχροί, ανάλγητοι και επιθετικοί άνθρωποι που χειραγωγούν τους άλλους, δεν έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να διακριθούν σε βάρος των ευγενικών ανθρώπων στους χώρους εργασίας, παρά την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι να το είναι κανείς καλός, αναπόφευκτα θα τον «πατήσουν» και θα τον προσπεράσουν. Αυτό είναι το συμπέρασμα δύο νέων πολυετών μελετών Αμερικανών ερευνητών, οι οποίες δείχνουν ότι οι καλοί άνθρωποι δεν κόβουν συστηματικά τελευταίοι το νήμα.
Οι έρευνες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια – Μπέρκλεϊ, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), κατέγραψαν την πορεία 450 εγωκεντρικών, ανταγωνιστικών και χειριστικών ανθρώπων από το πανεπιστήμιο έως την εξέλιξη της καριέρας τους, σε βάθος 14 ετών. Το ψυχολογικό «προφίλ» των συμμετεχόντων ήταν γνωστό από σχετική αξιολόγηση με τεστ προσωπικότητας όσο ακόμη ήσαν φοιτητές. Οι ίδιοι άνθρωποι μελετήθηκαν μετά από πολλά χρόνια, για να διαπιστωθεί κατά πόσο ο εν γένει δυσάρεστος χαρακτήρας τους τούς έδωσε στην πορεία κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την αναρρίχηση τους σε ανώτερες θέσεις ιεραρχίας.
«Εκπλαγήκαμε από τα ευρήματα. Άσχετα με το συγκεκριμένο άτομο ή με το εκάστοτε εργασιακό περιβάλλον, το να μην είναι κανείς φιλικός, δεν του δίνει πλεονέκτημα στον ανταγωνισμό για εξουσία, ακόμη και σε οργανισμούς που διαθέτουν κουλτούρα του τύπου ο ένας τρώει τον άλλο», δήλωσε ο καθηγητής Κάμερον Άντερσον.
Αυτό δεν σημαίνει, όπως δείχνουν οι έρευνες, ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν φθάνουν σε θέσεις εξουσίας και ευθύνης, απλώς δεν φθάνουν πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους, πράγμα που ισχύει και για τα δύο φύλα. Αυτό συμβαίνει επειδή όποιο όφελος έχουν από την εκφοβιστική, χειριστική και δόλια συμπεριφορά τους, αντισταθμίζεται από τις κακές διαπροσωπικές σχέσεις τους.
«Το κακό νέο εν προκειμένω είναι ότι οι οργανισμοί όντως προάγουν τους ανθρώπους αυτούς σε θέσεις ευθύνης εξίσου συχνά με τους καλούς και ευγενικούς ανθρώπους. Με άλλα λόγια, επιτρέπουν σε «κόπανους» να αποκτούν εξουσία όσο και οποιοσδήποτε άλλος, παρόλο που οι πρώτοι μπορούν να κάνουν σοβαρή ζημιά σε ένα οργανισμό», τόνισε ο Άντερσον.
Το ζήτημα αυτό έχει ζωτική σημασία για το σωστό μάνατζμεντ στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει πως οι μακιαβελικοί και εγωκεντρικοί άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας τείνουν να είναι προσβλητικοί, δίνουν προτεραιότητα στο ατομικό συμφέρον τους, δημιουργούν σταδιακά μια κουλτούρα διαφθοράς και τελικά προξενούν την κατάπτωση του οργανισμού ή της εταιρείας τους. Παράλληλα, δρουν ως τοξικά πρότυπα για την κοινωνία.
«Οι έως τώρα έρευνες είναι σαφείς: Οι φιλικοί άνθρωποι στην εξουσία φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα», υπογράμμισε ο ‘Αντερσον. Οι νέες μελέτες δείχνουν επίσης ότι γενικότερα οι εξωστρεφείς άνθρωποι είναι πιθανότερο να προαχθούν σε σχέση με τους εσωστρεφείς, χάρη στην κοινωνικότητα, την ενεργητικότητα και την αυτοπεποίθηση τους.
Οι τέσσερις βασικοί τρόποι που οι άνθρωποι αποκτούν περισσότερη εξουσία σε ένα εργασιακό ή άλλο περιβάλλον (ακόμη και στην πολιτική), είναι οι εξής: μέσω επιθετικής και εκφοβιστικής συμπεριφοράς, μέσω διπλωματικότητας και δημιουργίας συμμαχιών με ανθρώπους που έχουν επιρροή, μέσω επίδειξης αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας με τους άλλους και, τέλος, μέσω εργατικότητας, αποτελεσματικότητας και υψηλών επιδόσεων στα καθήκοντά τους.
