Γιατί μεγαλώνουν σε διάρκεια οι ταινίες;

Την πρώτη φορά που ο Μπραντ Πιτ διάβασε το σενάριο της ταινίας του Ντάμιεν Σαζέλ, «Babylon», εκείνο αποτελούνταν από 180 σελίδες. Δηλαδή τρεις ώρες στην οθόνη. «Είπα: “Αυτό εδώ είναι αριστούργημα. Αλλά τι θα κοπεί για το τελικό αποτέλεσμα; Επειδή είναι πολύ δύσκολο να μεταφέρουμε ακόμα και 120 σελίδες στην ταινία”», δήλωσε ο ηθοποιός στο περιοδικό W. Και ο Σαζέλ απάντησε: «Δεν θα κόψουμε τίποτα».

Η διάρκεια των ταινιών αυξάνεται εδώ και χρόνια, ακόμη και τώρα που το streaming, η πλατφόρμα του TikTok και οτιδήποτε άλλο στην κουλτούρα μας έχει εντελώς αναπρογραμματιστεί ώστε να ανταποκρίνεται σε όλο και πιο συμπυκνωμένο περιεχόμενο.

Επειδή έχουμε προσαρμοστεί σε νέους ρυθμούς αφήγησης, η αδιάλειπτη παρακολούθηση μιας σειράς με λίγα επεισόδια που συνολικά μπορεί να διαρκέσει 5 ώρες, αποτελεί μια ένοχη απόλαυση ενώ η παρακολούθηση μιας τρίωρης ταινίας μπορεί να είναι επώδυνη. Πλέον, οι ταινίες διαρκούν περισσότερη ώρα.

Το 2002, ακόμη και όταν οι δύο σχεδόν τρίωρες ταινίες του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» κυριαρχούσαν στις αίθουσες, η μέση διάρκεια των 20 πιο επιτυχημένων -στο box office- φιλμ ήταν μια ώρα και 59 λεπτά. Είκοσι χρόνια αργότερα, οι θεατές έπρεπε να παρακολουθήσουν επιπλέον πλάνα για 13 λεπτά κατά μέσο όρο.

Φέτος, τα πολυαναμενόμενα μπλοκμπάστερ που κυκλοφόρησαν όπως τα «Indiana Jones» και «John Wick» είναι οι μεγαλύτερες σε διάρκεια ταινίες των αντίστοιχων franchise τους. Ακόμα και live-action ριμέικ της Μικρής Γοργόνας, διήρκεσε μία ώρα σχεδόν περισσότερο από την πρωτότυπη, κλασική ταινία κινουμένων σχεδίων της Ντίσνεϊ.

Στα μέσα Ιουλίου, ο Κρίστοφερ Νόλαν παρουσίασε τη νέα του τρίωρη ταινία «Οπενχάιμερ» με θέμα τον «πατέρα της ατομικής βόμβας», Ρόμπερτ Τζ. Οπενχάιμερ. Μια ταινία που γυρίστηκε σε IMAX φιλμ 65mm.

Το καινούργιο φιλμ του Μάρτιν Σκορσέζε «Killers of the Flower Moon», διαρκεί τρεις ώρες και 26 λεπτά. Μάλιστα, σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Σκορσέζε δήλωσε: «Ορίστε η ταινία, οπότε προτιμήστε να την παρακολουθήσετε σε έναν κινηματογράφο».

Το πρόβλημα στο Χόλιγουντ και η…τάση

Το Χόλιγουντ είναι γεμάτο ταινίες μεγάλης διάρκειας, και όποιος έχει έστω και μικρή σχέση με τη βιομηχανία του θεάματος είναι σχεδόν εμμονικός με αυτό το μοτίβο. Το 2000, ο σκηνοθέτης του «The Talented Mr. Ripley», Αντονι Μινγκέλα έλεγε: «Υπάρχει μια παράξενη προκατάληψη στην Αμερική όσον αφορά το μήκος ενός φιλμ». Πράγματι, οι περισσότεροι θεατές προτιμούν μικρότερο περιεχόμενο.

Λίγα χρόνια αργότερα, οι New York Times σχολίαζαν ότι μερικά από τα πιο σημαντικά φιλμ που προβάλλονταν στην αίθουσες ανά σεζόν ήταν «ασκόπως μεγάλα». Σήμερα, οι άνθρωποι του Χόλιγουντ μιλούν για υψηλού προφίλ ταινίες που ξεπερνούν τις δύο και σε πολλές περιπτώσεις τις τρεις ώρες. Σε πρόσφατη έρευνά του, το περιοδικό Vanity Fair αναφέρει ότι έχει αναθέσει σε άτομα να εξετάζουν τα γεγονότα για να δουν αν υπάρχει κάποια σχετική τάση. Συγκεκριμένα, η επικεφαλής των κινηματογράφων AMC ρώτησε τον παραγωγό ταινιών τρόμου Τζέισον Μπλουμ («M3gan», «Paranormal Activity») αν κάτι τέτοιο ισχύει. Εκείνος ήταν κατηγορηματικός. «Νομίζω ότι υπάρχει
πρόβλημα. Οι ταινίες διαρκούν πολύ».

Αντι να εστιάσει στο αν κάποια από αυτές τις μεγάλες σε διάρκεια ταινίες είναι πράγματι καλή, το Χόλιγουντ ανησυχεί για το πώς ο χρόνος της προβολής θα επηρεάσει τις εισπράξεις. Είναι γεγονός ότι μετά από μερικά χρόνια πανδημίας, η βιομηχανία χρειάζεται την άμεση επιστροφή των ανθρώπων στις αίθουσες.

Οι σινεφίλ και άλλοι εργαζόμενοι στον κινηματογράφο μπορεί να θεωρήσουν ότι μια μεγάλη ταινία είναι και ένδειξη ενός σκηνοθέτη που έχει κάτι να πει. Αλλά οι ιδιοκτήτες των στούντιο βλέπουν ένα πρόσθετο κόστος παραγωγής, προβλήματα στο μάρκετινγκ και λιγότερες διαθέσιμες ώρες προβολής. «Τα στούντιο σίγουρα δεν ενθαρρύνουν τις τρίωρες ταινίες — αυτό μπορώ να το εγγυηθώ», δηλώνει στο Vanity Fair ανώτερο στέλεχος κινηματογράφου. «Ως καταναλωτής, μιλώντας για τον εαυτό μου και για λογαριασμό πολλών άλλων ανθρώπων σαν εμένα…νομίζω ότι έχουμε ήδη δει αρκετά».

Γιατί λοιπόν οι ταινίες έχουν γίνει πολύωρες; «Επειδή οι παραγωγοί έχουν “κοντύνει”» λέει παράγοντας του κινηματογράφου. «Πολύ λίγοι παραγωγοί διαθέτουν σήμερα την ικανότητα ή την προθυμία στενής και αποτελεσματικής συνεργασίας με έναν εξαιρετικά ταλαντούχο και διάσημο σκηνοθέτη στη διαδικασία δημιουργίας και διαμόρφωσης μιας ταινίας», εξηγεί.

Συνεχίζοντας τη μεταφορά, οι σκηνοθέτες «ψηλώνουν». Υπάρχουν τόσοι πολλοί δημιουργοί επιτυχιών, αλλά η λίστα των αγοραστών συνεχίζει να μεγαλώνει με το Netflix, το Amazon, την Apple και άλλους streamers να μπαίνουν στο παιχνίδι ανάπτυξης μιας πρωτότυπης ταινίας.

Υπάρχει ένα επιχείρημα – ότι οι ταινίες «μακραίνουν» επειδή τα στούντιο πλέον προτιμούν εκείνες που αποτελούνται από εντυπωσιακό καστ πολλών ηθοποιών και έχουν καλύτερη απόδοση στους κινηματογράφους. 

«Η περιστασιακή επίσκεψη στις κινηματογραφικές αίθουσες, όπου περιμένεις μέχρι το Σαββατοκύριακο για να διαλέξεις τι θα δεις, έχει σχεδόν αντικατασταθεί από το streaming», λέει ο παραγωγός της ταινίας Εριν Μπρόκοβιτς, Μάικλ Σάμπεργκ. Αλλά η πανδημία φαίνεται ότι υπενθύμισε στους ανθρώπους την αξία μιας διά ζώσης εμπειρίας. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ταινίες μέσω streaming δεν μπορεί να διαρκούν πολύ –η Apple θα είναι ο τελικά αποκλειστικός μεταδότης του «Killers of the Flower Moon» μετά από μια σύντομη προβολή του στον κινηματογράφο. Αλλά το Διαδίκτυο, με τις απεριόριστες δυνατότητές του, παρέχει περισσότερο χώρο για όλα τα rom-com και τα μεσαίου προϋπολογισμού δράματα για ενήλικες που σπάνια ξεχωρίζουν αυτές τις μέρες στο box office .

Κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί θετικό για μια ταινία μεγάλης διάρκειας, είναι φυσικά ότι επιτρέπει στην κινηματογραφική βιομηχανία να αποδείξει ότι έχει κάτι πιο «βαρύ» να προσφέρει από τα σύντομα βίντεο που παρακολουθούμε στα τηλέφωνά μας.

Με πληροφορίες από το Vanity Fair, το Variety