Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου - Καινοτόμοι Tαμιευτήρες για καθαρή ενέργεια

Φαίνεται πως ο Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου προκαλεί το ενδιαφέρον και εκτός Ελλάδας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το γερμανικό κανάλι N-TV φιλοξένησε εκτενές ρεπορτάζ, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για ένα καινοτόμο και πρωτοποριακό έργο για την παραγωγή καθαρής ενέργειας.

Μάλιστα, απέστειλε και τηλεοπτικό συνεργείο. Το Αμάρι και τη Σητεία επισκέφθηκε ο Γερμανός δημοσιογράφος Andreas Langheim, ο οποίος συνομίλησε με απλούς ανθρώπους, καθώς και με εκπροσώπους του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης.

Θεωρώντας αξιόλογο το ρεπορτάζ, το αναδημοσιεύουμε. Άλλωστε, η Γερμανία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Διασχίζοντας πολλά κρατίδιά της, διαπιστώνεις ότι η αιολική ενέργεια δεν είναι μόνο αποδεκτή από τους κατοίκους, αλλά προσελκύει και ξένους επισκέπτες.

Από τον Andreas Langheim, Kρήτη

Μόλις στις αρχές Νοεμβρίου η Κρήτη επλήγη ξανά από μια ισχυρή κακοκαιρία με έντονες πλημμύρες. (Φωτογραφία: Karl Röske / cretanaenaon.com)

Η βροχή στην Κρήτη σημαίνει προ πάντων ένα πράγμα: τεράστιες πλημμύρες, οι οποίες αφήνουν ένα σωρό καταστροφές. Από την άλλη πλευρά υπάρχει αρκετή ξηρασία στο ελληνικό νησί. Πρότζεκτς που αφορούν ταμιευτήρες μπορούν να επιφέρουν λύση του προβλήματος και να λειτουργήσουν ως παράδειγμα για άλλες περιοχές του κόσμου.

Στη δεκαετία του ΄70 η πρώτη βροχή μετά το καυτό καλοκαίρι ήταν πάντα σαν ένα δώρο των Θεών. «Όσο ήμουν ακόμα παιδί, εδώ στα βουνά της Κρήτης, χορεύαμε από χαρά όταν έβρεχε» θυμάται η Αγάπη Μανουσουδάκη, τώρα, στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, από ένα χωριό κοντά στο Ρέθυμνο.

Σήμερα, δεν σκέφτεται κανένας πλέον να χορέψει στη βροχή. «Η βροχή είναι σχεδόν σαν καταιγίδα, σημαίνει κίνδυνο! Πολύ, πολύ νερό! Αυτό δεν είναι καθόλου φυσιολογικό».



Στη Χερσόνησο οι μάζες νερού προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές. (Φωτογραφία: Karl Röske / cretanaenaon.com)

Εδώ και λίγα χρόνια οι κάτοικοι φοβούνται, όταν φτάνει ο Νοέμβριος και σύννεφα βροχής γεμίζουν τον ουρανό. Tότε βρέχει πάρα πολύ, συνήθως ολημερίς. 
Τα ρυάκια μετατρέπονται γρήγορα σε ορμητικά ποτάμια, τα οποία δεν «γνωρίζουν» πλέον ούτε όχθη, ούτε όρια. Προ πάντων οι μάζες νερού που προέρχονται από τα βουνά έχουν τεράστια καταστροφική δύναμη: ξεριζώνουν δέντρα, προκαλούν καθίζηση δρόμων, ρημάζουν τα χωράφια και τους ελαιώνες των αγροτών, ενώ πνίγονται και τα ζώα τους. 

«Mόνο τον τελευταίο χρόνο έριξε τόση βροχή μέσα σε 36 ώρες, όση δέχεται η Νορβηγία σε έναν χρόνο. Οι ζημιές ήταν τεράστιες», διηγείται ο Ιωάννης Μαλανδράκης, Δήμαρχος από τις Βούβες. Ταυτόχρονα, όμως, αυξάνεται η ξηρασία. «Τέτοια γρουσουζιά: βυθιζόμαστε στη βροχή κι έχουμε παρ’ όλα αυτά ξηρασία!».

Ένα χωριό μετακομίζει για το Φράγμα 
Η Αγάπη Μανουσουδάκη μας δείχνει αυτό το παράδοξο φαινόμενο σε έναν ταμιευτήρα, που κατασκευάστηκε πριν από λίγα χρόνια με βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάτω από το περίφημο Οροπέδιο Λασιθίου. 
Το τεράστιο οικοδομικό πρότζεκτ αρχικά αμφισβητήθηκε. Προκάλεσε, μάλιστα, αναστάτωση, καθώς ένα ολόκληρο χωριό έπρεπε να «καλυφθεί» με νερό. Οι κάτοικοι έλαβαν αποζημίωση και τελικά συμφώνησαν με τη μετακόμιση. «Επειδή κάποιος τους έχτισε, όπως είχε υποσχεθεί, μια νέα εκκλησία» αναφέρει η Μανουσουδάκη.

Θέα από το γόνιμο και σε υψόμετρο 830 μέτρων Οροπέδιο Λασιθίου προς τον ταμιευτήρα στο βάθος. Aπό εδώ καταλήγουν οι ποσότητες βροχής στον ταμιευτήρα μέσω ενός αγωγού μήκους 600 μέτρων. (Φωτογραφία: Andreas Langheim)

Όταν το φράγμα ήταν έτοιμο, η στάθμη του νερού ανέβαινε όλο και περισσότερο μέχρι του σημείου να προεξέχει μόνο «το καμπαναριό» της εκκλησίας από τη λίμνη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ρίχνει όλο και λιγότερη βροχή. Ακόμη και τον χειμώνα δεν παρατηρούνται οι συνηθισμένες βροχοπτώσεις. Στο πέρασμα του χρόνου, η στάθμη της λίμνης κατέβηκε ξανά κι έτσι το χωριό βγήκε, σιγά σιγά, στην επιφάνεια.

Δίπλα από το τείχος του φράγματος συναντάμε τον Στέλιο Γυπαράκη, πολιτικό μηχανικό και διευθυντή στο Φράγμα Αποσελέμη. O Στέλιος ανοίγει μια όχι ιδιαίτερα εντυπωσιακή πόρτα και δεν πιστεύουμε στα μάτια μας: Μπροστά μας βρίσκεται ένα τεράστιο τούνελ. Μέσα ένας αγωγός, διαμέτρου τουλάχιστον ενός μέτρου και παράλληλα με αυτόν μια διαδρομή με ράγες για βαγόνι, που μας θυμίζει εκείνα που συναντάμε σε ορυχεία. «Με αυτό μεταφέρουμε τους εργαζόμενους», εξηγεί ο Γυπαράκης, «σε περίπτωση που πρέπει να επισκευαστεί κάτι κατά μήκος του αγωγού μήκους 600 μέτρων».

Πόσιμο νερό για 300.000 ανθρώπους
Από εδώ καλύπτεται με νερό ο μισός πληθυσμός του νησιού, συμπεριλαμβανομένου και των κατοίκων της πόλης του Ηρακλείου. Συνολικά γύρω στους 300.000 ανθρώπους. Φυσικά το νερό από τα βουνά καθαρίζεται και προετοιμάζεται έτσι ώστε να είναι πόσιμο. «Εφοδιάζουμε και τους γεωργούς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, προκειμένου να μπορούν να ποτίζουν τις φυτείες και τα χωράφια τους», αναφέρει ο Γυπαράκης.

Η «τσουλήθρα» για το νερό στο φράγμα Αποσελέμη.(Φωτογραφία: Andreas Langheim)

Σε ένα άλλο φράγμα κοντά στο Ρέθυμνο συνομιλούμε με τον Βαγγέλη Μαμαγκάκη.  Είναι ένας από τους υπεύθυνους του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης. Mε περηφάνεια μας διηγείται ο φιλικός κύριος, γύρω στα 60, ότι έχει αφιερώσει όλη τη ζωή του γι’ αυτό το πρωτοπόρο έργο στους Ποταμούς, στο Αμάρι Ρεθύμνης.

«Η κοινή λογική λέει ότι υπάρχει μόνο μια λύση όταν υπάρχουν ταυτόχρονα λειψυδρία και καμιά φορά πάρα πολύ νερό εξαιτίας των ισχυρών βροχοπτώσεων. Πρέπει να συλλέξουμε το νερό, να το αποθηκεύσουμε και να το εμποδίσουμε να καταλήγει άσκοπα στη θάλασσα» λέει ο Μαμαγκάκης. 

«Αυτό το έχουμε καταφέρει με τον συγκεκριμένο ταμιευτήρα, ο οποίος, μέσω ενός αγωγού μήκους 16 χιλιομέτρων, εφοδιάζει με νερό ολόκληρη την περιοχή γύρω από το Ρέθυμνο».

Ο Κροκόδειλος εγείρει το ενδιαφέρον

Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε ένα τόσο σημαντικό έργο, το οποίο χρηματοδότησε και η Ευρωπαϊκή Ένωση με εκατομμύρια, να είναι θέμα των ρεπορτάζ. Ο Μαμαγκάκης γελά και εξηγεί τι γνώμη έχει σήμερα για κάποια Μέσα. «Ξέρετε, είχαμε εδώ τηλεοπτικά συνεργεία. Ενδιαφέρθηκαν, ωστόσο, λιγότερο για το πρότζεκτ του φράγματος, που είναι σημαντικό για την επιβίωση. Αυτοί ήθελαν να ενημερώσουν μόνο για τον κροκόδειλο, ο οποίος είχε θεαθεί στη λίμνη».

Στο μεταξύ αρκετές αντιπροσωπείες από διάφορες χώρες έχουν έρθει να επισκεφθούν και να δουν τα πρότζεκτς στην Κρήτη, τα οποία είναι πρότυπα για το πώς μπορούμε, και σε άλλα μέρη, να αντιδράσουμε με έξυπνες τεχνολογίες και σχέδια στην κλιματική αλλαγή. 

Στη συνέχεια, ο Μαμαγκάκης ενημερώνει για το τι είναι προγραμματισμένο για μετά: Ένα υβριδικό εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας. Προγραμματίζεται η κατασκευή ενός αιολικού πάρκου κοντά στη Σητεία, που θα αποτελείται από 27 ανεμογεννήτριες. Αυτές θα παρέχουν το ρεύμα σε αντλίες, οι οποίες θα αντλούν νερό σε μια λίμνη που βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο.

Από αυτή την «αποθηκευτική» λίμνη το νερό θα κατευθύνεται όταν απαιτείται σε τουρμπίνες, που θα παράγουν ρεύμα από τη δύναμη του νερού. Έτσι θα μπορεί το παλιό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πετρέλαιο, το οποίο εφοδιάζει με ρεύμα το νησί, να κλείσει οριστικά. 

H Κρήτη θα ήταν τότε, μετά την Ισλανδία, ένα ακόμα νησί που παράγει το 100% του ρεύματός του από ανανεώσιμη ενέργεια. 

Πηγή: ntv.de