Τροχαία δυστυχήματα: κάθε χρόνο... και χειρότερα !

Του Αντώνη Παντινάκη

Δεν προφταίνουν να στεγνώσουν το αίμα και τα δάκρυα στην άσφαλτο της Κρήτης και το οδικό δίκτυο του νησιού συνεχίζει να γεμίζει με εικονοστάσια: Ένα απέραντο νεκροταφείο ψυχών κι υποσχέσεων. Οικογένειες που ξεκληρίστηκαν, παιδιά που κλείστηκαν στην παγερά ανηλεή “φυλακή” της ορφάνιας, σύζυγοι, γονείς, συγγενείς και φίλοι που μάταια περίμεναν την επιστροφή των αγαπημένων τους, πολιτικές και κοινωνικές εξαγγελίες που έμειναν στα λόγια: “Θα τα φτιάξουμε όλα”, “θα είμαστε πιο προσεκτικοί από εδώ και πέρα”....

Θραύσματα από λαμαρίνες, γυαλιά και πλαστικά σκορπισμένα στο δρόμο. Ευθύνες θαμμένες κάτω απ’ τις λακκούβες και τις ανορθογραφίες του οδικού μας δικτύου και η κοινωνική συνείδησή μας να υποκύπτει σε διαρκή ολισθήματα, αρνούμενη και κοιτάξει κατάματα το θολό κι ένοχο είδωλό της: Είτε από φόβο, είτε λόγω των πολλών πειρασμών, που ξυπνούν τα πάθη μας, (απο)κοιμίζοντας τη συνείδησή μας. Μπροστά από ένα τιμόνι ή πίσω και κάτω απ’ τις θρηνητικές κραυγές όλων εκείνων που έχασαν έναν δικό τους άνθρωπο, σε μία διαδρομή που άλλες φορές έβγαλε σε αδιέξοδο, κι άλλες στα (ψυχικά) κακοτράχαλα σκοτεινά μονοπάτια του βουβού πόνου και των αιώνιων “γιατί”...

Ένα θανατηφόρο “μείγμα”

“Ο κύριος λόγος που μπορεί ένας νέος άνθρωπος εδώ στην Κρήτη να χάσει τη ζωή του, είναι τα τροχαία συμβάντα”. Είναι κάτι το οποίο λίγο – πολύ όλοι είχαμε υποψιαστεί, ωστόσο έρχεται να μας το επιβεβαιώσει ο κ. Γιάννης Λιονάκης, πρόεδρος Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων ΕΣΥ. ΠΡΟ.Τ.Α.

Ο ίδιος μας περιγράφει την ύπαρξη ενός πολύ κακού μείγματος: “Κακομαθημένοι οδηγοί, με κακή οδηγική οδηγική κουλτούρα και παιδεία”.

Στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2019 είχαμε 21 νεκρούς σε τροχαία δυστυχήματα: 12 στο Ηράκλειο, έναν στο Ρέθυμνο, τρεις στο Λασίθι και πέντε στα Χανιά.

“Δυστυχώς, είναι η χειρότερη χρονιά της τελευταίας τριετίας, καθόσον το 2017 είχαμε 16 νεκρούς, πέρυσι είχαμε 18 και εφέτος 21”, διαπιστώνει ο κ. Λιονάκης, παρατηρώντας ότι “η εξοικείωση, η συνήθεια του τροχαίου θανάτου, είναι μία από τις μεγαλύτερες τραγικότητες που έχουμε”.

Ο πρόεδρος του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων ΕΣΥ. ΠΡΟ.Τ.Α, μας παρέθεσε επιπλέον και κάτι εξίσου κι εξόχως τραγικό: “Στους νεκρούς του Απρίλη, έμειναν ορφανά 11 μικρά παιδιά. Αυτό μόνο να συνειδητοποιήσουμε, ότι 11 ψυχές θα μεγαλώσουν χωρίς τον πατέρα τους, είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει αν μη τι άλλο”.

Ο κ. Λιονάκης καταπιάνεται με “αυτό που διαχρονικά συμβαίνει στο νησί μας, δηλαδή να μην έχουμε εξοικειωθεί ποτέ με την ασφαλή και με την σοβαρή οδήγηση. Κάνουμε διαρκώς του κεφαλιού μας, και οδηγούμε σάμπως είμαστε άτρωτοι, σάμπως είμαστε οι μοναδικοί σε αυτόν τον πλανήτη οδηγοί. Οδηγοί που τα ξέρουν όλα. Δυστυχώς, δεν ξέρουμε τίποτα.

Κι όταν έχεις κακομαθημένους οδηγούς, υπό την έννοια ότι έχεις έναν οδηγό που δεν τηρεί τα όρια ταχύτητας, δεν τηρεί τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τρέχει σε απαράδεκτους δρόμους, σε ένα οδικό δίκτυο που είναι από τα χειρότερα στην Ελλάδα και την Ευρώπη, και προσθέτοντας σε όλα αυτά και την ελλιπή συντήρηση των οχημάτων μας, αντιλαμβανόμαστε ότι το μείγμα είναι πάρα πολύ κακό.

Να προσθέσω επίσης τη λειψανδρία στις τάξεις της αστυνομίας στην Κρήτη, όπου η δύναμή της θα έπρεπε να είναι πολύ πολύ μεγαλύτερη. Προσπαθούν οι άνθρωποι αλλά δεν μπορούν να βρίσκονται πίσω από τον καθένα”.

“Πανστρατιά” και “στρατηγικός σχεδιασμός”

Ο κ. Λιονάκης συμπλήρωσε ακόμη “εκείνο που είναι τραγικό για τον τόπο μας και δεν συμβαίνει πουθενά αλλού: Έχουμε ένα ποσοστό πάνω από 40% των εμπλεκόμενων σε θανατηφόρα ή με σοβαρούς τραυματισμούς τροχαία συμβάντα, να έχουν καταναλώσει πολύ μεγάλη ποσότητα αλκοόλ. Αυτό νομίζω ότι είναι ο χειρότερος σύμβουλος για την οδήγηση και δυστυχώς, δεν το αντιλαμβανόμαστε. Θεωρούμε ότι μετά από κρασί, κούπες, τραπέζια και ούτω καθεξής, είναι πάρα πολύ εύκολο και πάρα πολύ απλό, να πάρουμε το τιμόνι και να οδηγήσουμε. Δυστυχώς, όταν πάρεις το τιμόνι σε τέτοια κατάσταση, είναι όποιον πάρει ο χάρος – ή εσένα ή και άλλους που δεν φταίνε”.

Ο πρόεδρος του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων ΕΣΥ. ΠΡΟ.Τ.Α κρίνει αναγκαίο να υπάρξει “μία πανστρατιά. Και χρειάζεται να ληφθεί μία απόφαση από την πλευρά της Πολιτείας. Να γίνει ένας στρατηγικός σχεδιασμός, ο οποίος θα έχει μία προοπτική 10, 20, 30 και 50 χρόνων. Έτσι λειτούργησαν και χώρες που έχουν αλλάξει τα πράγματα. Για παράδειγμα, η Σουηδία όταν το 1969 ξεκίνησε κι έβαλε στόχο το σημείο μηδέν, το οραματίστηκε για τα προσεχή χρόνια. Έχει περάσει μισός αιώνας από τότε και δουλεύει πάνω σε αυτή την κατεύθυνση. Έτσι πρέπει να κάνουμε. Εδώ, οι κινήσεις είτε από πλευράς της Πολιτείας, είτε από πλευράς των ιθυνόντων είναι αποσπασματικές. Έτσι δεν μπορούν να δημιουργηθούν συνθήκες ασφαλούς οδήγησης”.

Βεβαίως, “δεν πρέπει να ξεχνάμε σε καμία περίπτωση, ότι τα βασικά στοιχεία της καθημερινότητάς μας, ξεκινούν από την οικογένεια. Θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη βάση σε αυτό το κομμάτι, γιατί ό,τι σπέρνουμε αυτό θερίζουμε. Πρέπει να σκεφτούμε ότι αγάπη στα παιδιά μας, σημαίνει σεβασμός στην προσωπικότητά τους. Και τη σέβεσαι την προσωπικότητά τους, όταν σέβεσαι την αρτιμέλειά και την υγεία τους”.

Τροχαία: “Εγκλήματα και γενοκτονία”

Ο κ. Μανώλης Σταυρουλάκης αποτέλεσε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Πανελλαδικού Συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα», όταν πριν χρόνια έχασε τον γιο του στο δρόμο. Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του, τον κάνει να μετριάζει σε ένα βαθμό τον πόνο που νιώθει μέσα του: “Ξεκινήσαμε δύο άτομα για να ξηλώσουμε τις διαφημιστικές πινακίδες από όλη την Ελλάδα. Και τα καταφέραμε”.

“Τα τροχαία είναι εγκλήματα”. Αυτό υποστηρίζει ο Σύλλογός του κι αυτός μας μεταφέρει κι ο ίδιος: “Οι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στο δρόμο από εγκληματικές παραβατικές πράξεις”.

Επάνω στην κουβέντα ο κ. Σταυρουλάκης, μας έδωσε και μία παραπάνω... διάσταση σε αυτή την τόσο τεράστια και βαθιά κοινωνική πληγή της πατρίδας μας: “Είναι η σύγχρονη γενοκτονία στη χώρα! Δυστυχώς, έχουμε τα πρωτεία σε όλη την Ευρώπη! Τα στατιστικά που έχουμε στο νησί μας, είναι πραγματικά τραγικά! Δεν μπορούμε να χάνουμε κάθε χρόνο στην Ελλάδα 1.500 ανθρώπους και να έχουμε 5 – 6.000 αναπήρους! Υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή στην κοινωνία μας; Πέστε μου αν υπάρχει άλλη αιτία που χάνονται τόσοι άνθρωποι. Πέστε μου κάποιο άλλο συμβάν που να δημιουργεί τόσες τραγωδίες, τόσο πόνο και τόσο αίμα. ”.

Το ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα» δεν πιστεύει στην... τύχη: “Οι ανθρώπινες ζωές δεν χάνονται από την ατυχία. Τα τροχαία δεν είναι επιδημία, δεν είναι αρρώστια. Τα τροχαία προέρχονται από παραβατικές πράξεις και συμπεριφορές, κι από παραβατικές ελλείψεις στο οδικό δίκτυο”.

“Ένα συμβάν που προκαλεί τόσο πόνο και τόσο αίμα...” και ξεκινά “από εμάς τους πολίτες”

Προς απογοήτευσή του, ο κ. Σταυρουλάκης αντιλαμβάνεται ότι “δεν θέλουμε να δούμε την πραγματική διάσταση των τροχαίων και να δώσουμε λύση στο πρόβλημα. Γνωρίζουμε κάθε χρόνο ότι θα χαθούν 80-100 άνθρωποι, εδώ στην Κρήτη. Κι όμως δεν ενδιαφέρεται και δεν μιλάει κανείς!Ήδη εφέτος έχουμε 21 νεκρούς, οι οποίοι ως επί το πλείστον είναι νέοι άνθρωποι. Θέλουμε να τα καλύψουμε όλα, λέγοντας ότι πρόκειται για τυχαία γεγονότα, ότι όλα είναι θέμα τύχης. Αν δεν δούμε την πραγματική διάσταση των τροχαίων, δεν πρόκειται ποτέ να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Θα θρηνούμε κάθε χρόνο 80-100 νεκρούς στο νησί μας. Το τροχαίο πρέπει να το δούμε ως ένα συμβάν που προκαλεί τόσο πόνο και τόσο αίμα. Δυστυχώς και η κοινωνία και η Πολιτεία, βολεύονται με τον όρο ατύχημα. Ίσως τους βολεύει να τα βάζουν όλα κάτω από το... χαλί!

Δεν γίνεται όμως να χάνονται τόσες ζωές και να μιλάμε για αμέλεια! Είναι δυνατόν να υπάρχει ονοματεπώνυμο ευθύνης και να τα προσπερνάμε έτσι αυτά τα γεγονότα;

Η παραβατικότητα προέρχεται από εμάς τους πολίτες. Εμείς δημιουργούμε αυτά τα εγκλήματα στους δρόμους. Δυστυχώς όμως κανείς δεν κινητοποιείται. Ήδη έχουμε χάσει 21 ανθρώπους. Το επόμενο διάστημα θα χαθούν στατιστικά άλλοι 50-60 άνθρωποι. Αυτοί που θα χαθούν είμαστε εμείς. Δεν είναι... εξωγήινοι. Είναι άνθρωποι που ζουν δίπλα μας, είναι τα παιδιά μας, τα αδέλφια μας, οι γονείς μας, οι φίλοι μας, οι γείτονές μας, οι γνωστοί μας”.

“Υποχρέωση και καθήκον της Πολιτείας να σταματήσει αυτή τη γενοκτονία...”

Για τον κ. Σταυρουλάκη όλα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο και να δούμε άμεσα αποτελέσματα αν γίνουν δύο (φαινομενικά) απλά πράγματα: Να αλλάξει η νοοτροπία μας και να εφαρμοστεί ή και να αυστηροποιηθεί αν χρειαστεί η κείμενη νομοθεσία: “Έχουμε εκλογές τώρα για την τοπική αυτοδιοίκηση. Για το μείζον αυτό πρόβλημα, ασχολείται κάποιος σοβαρά; Κανείς δεν αναφέρεται στο θέμα της οδικής ασφάλειας! Είναι ένα θέμα που έχει τόσο πόνο. Γι’ αυτό λοιπόν αν θέλουμε να μην θρηνούμε την απώλεια τόσων ανθρώπων στην άσφαλτο, θα πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία, να ευαισθητοποιήσουμε και την κοινωνία και την Πολιτεία. Δεν πρόκειται ποτέ να περιορίσουμε τα θύματα της ασφάλτου αν δεν λειτουργήσει ο νόμος, αν δεν λειτουργήσει το Κράτος! Είναι υποχρέωση και καθήκον της Πολιτείας να σταματήσει αυτή τη γενοκτονία!”.