Θετικά "βλέπουν" την εξ' αποστάσεως διδασκαλία οι φοιτητές

Στην έρευνα έλαβαν μέρος αποκλειστικά οι φοιτητές του Τμήματος  Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ) το διάστημα 26/6/2020 με 1/7/2020, οπότε και ολοκληρώθηκαν οι εξ αποστάσεως εξετάσεις του Τμήματος. Πρόκειται για την πρώτη σε πανελλαδικό επίπεδο έρευνα, η οποία διεξάγεται με στόχο τη διερεύνηση του βαθμού αποδοχής των μεθόδων εξ αποστάσεως διδασκαλίας και εξέτασης από τους φοιτητές. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι εξ αποστάσεως μέθοδοι εκπαίδευσης που υλοποιήθηκαν στο Τμήμα βρίσκουν υψηλή αποδοχή μεταξύ των φοιτητών. Ως εκ τούτου αναδεικνύεται ότι αν οι εξ αποστάσεως μέθοδοι εκπαίδευσης υλοποιηθούν κατά το βέλτιστο δυνατό τρόπο, τότε η συνεισφορά τους στη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να είναι σημαντική. 

Το σύνολο των μαθημάτων του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας για την περίοδο αναστολής της δια ζώσης εκπαίδευσης πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως, με σύγχρονο τρόπο, σύμφωνα με τη σχετική οδηγία του Υπουργείο Παιδείας. Οι διδάσκοντες χρησιμοποίησαν την πλατφόρμα eclass και το εργαλείο “τηλεσυνεργασία” που επιτρέπει την ενεργή συμμετοχή των φοιτητών στο μάθημα, ενώ σε αρκετά μαθήματα πραγματοποιήθηκε επιπλέον και βιντεοσκόπηση του μαθήματος, παρέχοντας τη δυνατότητα ασύγχρονης παρακολούθησης.  

Επιπλέον, η εξεταστική του Ιουνίου πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως για σύνολο των μαθημάτων του Τμήματος, στο διάστημα 15/6/2020 με 1/7/2020, απόφαση στην οποία συμφώνησαν όλοι οι διδάσκοντες του Τμήματος με κριτήριο τον κίνδυνο διασποράς του κορονοϊού, αλλά και το οικονομικό κόστος στις μετακινήσεις φοιτητών, μεγάλο μέρος των οποίων διαμένει εκτός της  Κρήτης. Οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν χρησιμοποιώντας τις τρεις κύριες τεχνικές εξέτασης, σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείο Παιδείας: εξέταση με εργασίες, προφορική εξέταση εξ αποστάσεως και γραπτή εξέταση εξ αποστάσεως. Παράλληλα, το αδιάβλητο των εξετάσεων ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο χρησιμοποιώντας συνδυασμό των παραπάνω μεθόδων, καθώς και προφορική εξέταση μετά τις εξ αποστάσεως γραπτές εξετάσεις, όπου ο διδάσκων θεώρησε απαραίτητο. Τόσο η διδασκαλία, όσο και η εξεταστική ολοκληρώθηκαν με επιτυχία στο Τμήμα, χωρίς να παρουσιαστούν σημαντικά  προβλήματα.  

Στην έρευνα αυτή έλαβαν μέρος 162 φοιτητές του Τμήματος, μετά από σχετική πρόσκληση προς το σύνολο των φοιτητών μέσω της πλατφόρμας eclass. Η κατανομή του δείγματος των φοιτητών ως προς το έτος φοίτησης και δημογραφικά στοιχεία (όπως το φύλο και ο τόπος μόνιμης διαμονής) ακολουθεί την κατανομή του συνόλου των φοιτητών, γεγονός που ενισχύει την αξιοπιστία της έρευνας.

Σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχει αποδοχή από την πλειοψηφία των φοιτητών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και αρκετές θετικές γνώμες για την εξ αποστάσεως διδασκαλία και εξ αποστάσεως εξετάσεις. 

Στην ερώτηση: “Πως θα βαθμολογούσατε τις εξ αποστάσεως διαλέξεις”, θετικές γνώμες (βαθμολογία 4 ή 5) έχουμε στο 66% του συνολου, ενώ αρνητικές (βαθμολογία 1 ή 2) στο μόλις 13% των απαντήσεων, με τη μέση βαθμολογία να είναι 3.8 στα 5. Αντίστοιχα αποτελέσματα έχουμε στην ερώτηση “Πως θα βαθμολογούσατε τις εξ αποστάσεως εξετάσεις”, με τις θετικές γνώμες να φτάνουν το 54%, τις αρνητικές στο 22% των απαντήσεων και τη μέση βαθμολογία στο 3.5 στα 5.

Επιπλέον, το 44% των φοιτητών φαίνεται να προτιμά την εξ αποστάσεως διδασκαλία, έναντι του 33% που προτιμά την από κοντά, ενώ το υπόλοιπο 23% δεν έχει ιδιαίτερη προτίμηση. Αντίστοιχα είναι τα ποσοστά και στο ερώτημα για τις εξ αποστάσεως εξετάσεις, όπου το 49% των φοιτητών φαίνεται να προτιμά την εξ αποστάσεως μέθοδο έναντι του 35% την από κοντά. Η έρευνα στο σημείο αυτό δείχνει πως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση φαίνεται να έχει αποσπάσει θετικές γνώμες από αρκετούς φοιτητές. 

Στην συνέχεια, έχει ληφθεί υπόψη ο τόπος μόνιμης κατοικίας των φοιτητών, για να εντοπιστεί αν οι απαντήσεις έχουν επηρεαστεί από οικονομικούς λόγους διαμονής/μετακίνησης. Οι φοιτητές της Ανατολικής Κρήτης μπορούν να μεταβούν στον Άγιο Νικόλαο, που βρίσκεται περίπου στο κέντρο της, από τον τόπο μόνιμης κατοικίας σε λιγότερο από μία ώρα οδικώς, κυρίως λόγω του πολύ καλού οδικού δικτύου από Ηράκλειο προς Άγιο Νικόλαο. Από τους φοιτητές με τόπο μόνιμης κατοικίας την Ανατολική Κρήτη, που αποτελούν το 49% του δείγματος, το 50% φαίνεται να προτιμάει την εξ αποστάσεως διδασκαλία και τις εξ αποστάσεως εξετάσεις, ποσοστό αντίστοιχο με αυτό του συνόλου του δείγματος. Ως εκ τούτου, η θετική άποψη για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν επηρεάζεται από οικονομικά κριτήρια.   

Πολύ σημαντικό στοιχείο της έρευνας αποτελεί το γεγονός πως αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν κρούσματα κορονοϊού στην χώρα μας, η μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών, της τάξης του 70% επιθυμεί να δώσει εξετάσεις εξ αποστασεως τον Σεπτέμβριο αλλά και, σε αντίστοιχο ποσοστό, επιθυμεί τα μαθήματα να γίνονται εξ αποστάσεως το χειμερινό εξάμηνο του 2020.   

Στο ερωτηματολόγιο υπήρξαν και απαντήσεις ελεύθερου κειμένου από τους φοιτητές που αναλύουν τα θετικά και αρνητικά στοιχεία για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Χαρακτηριστικές απαντήσεις υπάρχουν στους παρακάτω δύο πίνακες που πραγματικά εντοπίζουν πολύ καλά τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Πίνακας 1. Επιλεγμένες απαντήσεις φοιτητών για τις εξ αποστάσεως διαλέξεις.

Πίνακας 2. Επιλεγμένες απαντήσεις φοιτητών για τις εξ αποστάσεως εξετάσεις.

Συμπερασματικά, οι μέθοδοι εξ αποστάσεως εκπαίδευσης παρόλο που έχουν προφανή μειονεκτήματα και προβλήματα, αν εφαρμοστούν κατάλληλα, μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικό τρόπο εκπαίδευσης για βραχύχρονα διαστήματα και σε ειδικές συνθήκες όπως εκείνες του κορωνοϊού αλλά και να συνδυαστούν μελλοντικά με την διά ζώσης διδασκαλία.