Σ. Βαρδάκης: Απρόβλεπτες οι συνέπειες από το νομοσχέδιο για το περιβάλλον

Με αφορμή τη σημερινή ημέρα Natura 2000 ο βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Βαρδάκης σε γραπτή του δήλωση αναφέρεται στις συνέπειες του νομοσχεδίου για το περιβάλλον.

Ειδικότερα, ο κ. Βαρδάκης σημειώνει:

Η 21η Μαΐου έχει οριστεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000 και γιορτάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η προστασία της φύσης.

Το δίκτυο Natura 2000 είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της περιβαλλοντικής πολιτικής της Ε.Ε. για τη διατήρηση της φύσης.  Ιδρύθηκε τον Μάιο του 1992 με την υιοθέτηση της Οδηγίας για τους Οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ), η οποία συμπληρώνει την Οδηγία για τα Πουλιά (79/409/ΕΟΚ). 
Έτσι το δίκτυο αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών:

• τις «Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)», όπως ορίζονται στην Οδηγία για τα Πουλιά (79/409/EK) «για τη διατήρηση των άγριων πτηνών»
• τους «Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ, όπως ορίζονται στην Οδηγία για του Οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ).

Η Ελλάδα έχει χαρακτηρίσει σήμερα 202 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 241 Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ). Τον Δεκέμβριο του 2017 (Νόμος υπ' αριθμ. 50743) ο εθνικός κατάλογος των περιοχών Natura 2000 αναθεωρείται και διαμορφώνεται όπως ισχύει και σήμερα.

Μετά την ψήφιση του Νόμου υπ’ αριθμ.4519 (20 Φεβρουαρίου 2018), όλες οι περιοχές Natura 2000 υπάγονται σε έναν από τους 36 πλέον Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών.

Με αφορμή την ψήφιση του νέου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου (νόμος 4685/2020) που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 92/Β/2020)και είναι πλέον σε ισχύ, με τίτλο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας»:

Θεωρούμε ανησυχητική την προτεινόμενη αλλαγή στο νομικό πλαίσιο περί των Προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, και των χρήσεων γης όπως πλέον ισχύουν, αλλά και τον τρόπο αδειοδότησης, επιβάλλοντας μάλιστα ασφυκτικές προθεσμίες για γνωμοδοτήσεις των υπηρεσιών.

Προβληματιζόμαστε για την κατάργηση της αυτοτέλειας των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), αλλά και την απλοποίηση στις διαδικασίες διαχείρισης στερεών αποβλήτων χωρίς μέτρα κατά της υποβάθμισης των ρεμάτων από την ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών και βιομηχανικών λυμάτων μέσα σε αυτά. 
Εγείρονται ζητήματα όπως: 

•    Η απλοποίηση της περιβαλλοντική αδειοδότησης των έργων, με απουσία του ελεγκτικού μηχανισμού τήρησης των περιβαλλοντικών όρων, η επιμήκυνση του χρόνου ισχύος της περιβαλλοντικής άδειας. 
•    Ο έλεγχος κινδυνεύει να είναι υποτυπώδης στην παραχώρηση αδειών και στη λειτουργία μεγάλων αιολικών, φωτοβολταϊκών πάρκων και τουριστικών καταλυμάτων. 
•    Ο κίνδυνος επί της ουσίας να απαξιωθούν οι δασικοί χάρτες λόγω του τρόπου λειτουργίας και της σύνθεσης της νέας δομής στις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων.
•    Η μη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών για τις επιτρεπόμενες χρήσεις ανά προστατευόμενη ζώνη, οι οποίες προέκυπταν μέχρι σήμερα με την έκδοση σχετικών προεδρικών διαταγμάτων και οικολογικής αξιολόγησης. 

Ενώ τώρα, αν και οι διαδικασίες παραμένουν τυπικά, καθορίζονται από τον νόμο κεντρικά και οριζόντια, χωρίς τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας. 
Διαβλέπουμε δηλαδή, μια διαχείριση που δεν διασφαλίζει την προληπτική προστασία των οικοτόπων, που προβλέπουν το άρθρο 192 της ΣυνθλΕΕ και οι Οδηγίες για τους οικοτόπους και τα πτηνά (92/43/ΕΟΚ, 2009/147/ΕΕ). 

Αυτό ενέχει τον κίνδυνο η χώρα μας θα οδηγηθεί για άλλη μια φορά ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε ότι αφορά την Κρήτη υπάρχουν 53 περιοχές ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 

Η ιστορία, το παρόν και το μέλλον της Κρήτης είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το εξαιρετικό φυσικό της περιβάλλον. Πλούσια βιοποικιλότητα, σημαντικός αριθμός ενδημικών ειδών, ποικιλία οικοσυστημάτων και τοπίων μοναδικού φυσικού κάλλους χαρακτηρίζουν τη φυσική μας κληρονομιά. 

Οι προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 αποτελούν βασικές παρακαταθήκες διατήρησης της φύσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. 

Δυστυχώς, με τη νέα νομοθεσία υπάρχει έντονη ανησυχία καθώς δε διασφαλίζεται ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και η κλίμακα των κατασκευών  και επεμβάσεων θα συνάδουν με το μέγεθος,  τις ανάγκες, και τη φυσιογνωμία του νησιού μας.

Με το  νέο νομοθετικό πλαίσιο δεν φαίνεται η προσπάθεια της προώθησης της  ισόρροπης ανάπτυξης, των πλεονεκτημάτων της  νησιωτικότητας κά.  

Σε ότι αφορά τις εξορύξεις υπάρχει διαφοροποίηση από τον προηγούμενο νόμο στο ότι πλέον επιτρέπονται εξορυκτικές δραστηριότητες εντός θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών του δικτύου προστασίας Natura 2000, με εξαίρεση στις ζώνες απόλυτης προστασίας της φύσης, αφήνοντας εκτεθειμένες άλλες περιοχές ήδη ενταγμένες στο δίκτυο, με αποτέλεσμα η ζημία στις θαλάσσιες περιοχές να είναι πολλαπλάσια στην περίπτωση εξορύξεων.